Αλληλεγγύη, όχι φιλανθρωπία!

Του Δημήτρη Μητρόπουλου.

Η είσοδος στην κρίση και η πολιτική επιλογή της διάλυσης του κοινωνικού κράτους έφεραν στο προσκήνιο την ανάγκη για αλληλεγγύη, κάτω από το γνωστό πια σύνθημα «κανείς μόνος του στην κρίση». Πρακτικές που πριν θύμιζαν ΜΚΟ, εκκλησία και άλλες οργανώσεις που ασχολούνταν με διάφορες «μειονότητες» (άστεγοι, ορφανοί κοκ), σήμερα έχουν γενικευτεί.....

Σήμερα οι «μειονότητες» είναι εκατοντάδες αν όχι εκατομμύρια άνθρωποι και είναι άνθρωποι της διπλανής πόρτας. Αυτός που έχασε την δουλειά του ή το σπίτι του. Αυτός που έχει πρόβλημα υγείας και δεν έχει να πληρώσει το ιδιωτικό ιατρείο όταν το ΕΣΥ καταρρέει. Ο μαθητής που πρέπει να ανταποκριθεί σε ένα ανταγωνιστικό σχολείο, χωρίς εξωσχολική βοήθεια. Αυτός που πεινάει, που δεν έχει τα μέσα ακόμα και για την διατροφή. Σήμερα η αλληλεγγύη είναι σύνθημα, πρακτική και στάση για περισσότερες οργανώσεις, συλλογικότητες, κόμματα. Από αντιεξουσιαστικές και προοδευτικές δημοτικές κινήσεις, μέχρι εφοπλιστές και φασίστες (μόνο για Έλληνες βέβαια). Τελικά η αλληλεγγύη είναι πολιτική πράξη ή είναι ουδέτερη διαδικασία; Ποια η διαφορά στην αλληλεγγύη του εφοπλιστή και της αριστερής δημοτικής κίνησης; Τρία παραδείγματα προς προβληματισμό:

Η ενισχυτική διδασκαλία θεσμοθετήθηκε πριν 13 χρόνια και αφορούσε την δωρεάν ενίσχυση των μαθητών και ειδικά των πιο αδύναμων. Θεωρήθηκε δε ένας τρόπος να χτυπηθεί η παραπαιδεία. Πέρα από την επιτυχία ή όχι του θεσμού, το κράτος πλήρωνε εκπαιδευτικούς για τον συγκεκριμένο θεσμό. Με την είσοδο στην κρίση, η ενισχυτική διδασκαλία εγκαταλείπεται από το κράτος. Χιλιάδες μαθητές δεν έχουν πρόσβαση σε βοήθεια και αρκετοί εκπαιδευτικοί, μέσω ΕΛΜΕ, Δήμων, Ενώσεων Γονέων, με εθελοντική προσφορά ξεκινούν και στήνουν σχολεία αλληλεγγύης. Οι τεμπέληδες εκπαιδευτικοί (κατά το κράτος), προσφέρουν χρόνο και κόπο, ενώ ο μισθός τους καταποντίζεται, για να στηρίξουν τους μαθητές που δεν έχουν από αλλού βοήθεια. Ένα μικρό κίνημα, σχεδόν σε κάθε περιοχή, ξεπηδάει με την συμμετοχή εκπαιδευτικών. Πολλοί Δήμαρχοι εκμεταλλεύονται αυτήν την εθελοντική προσφορά (πχ Μιχαλολιάκος - Δήμαρχος Πειραιά) και διαφημίζουν ότι οργανώνουν σχολεία αλληλεγγύης. Μέχρι που πρόσφατα το Υπουργείο έστειλε έγγραφο με το οποίο επιδιώκει να αναλάβει ξανά την ευθύνη για την ενισχυτική διδασκαλία. Όχι γιατί η Τρόικα χαλάρωσε τα λουριά, ούτε μέσω προσλήψεων εκπαιδευτικών, αλλά γιατί μέσω των συγχωνεύσεων σχολείων και τμημάτων, θα «περισσέψουν» κάποιες ώρες εκπαιδευτικών τους οποίους θα διαθέσει όπως όπως στην ενισχυτική διδασκαλία. Έτσι το Υπουργείο με ένα σμπάρο πιάνει τρία τρυγόνια. Πρώτον συγχωνεύει σχολεία και στοιβάζει τους μαθητές στα σχολεία, έτσι ώστε η εκπαιδευτική διαδικασία να υποβαθμιστεί, για χάριν των περικοπών που έχουν συμφωνηθεί με την Τρόικα. Δεύτερον πουλάει ευαισθησία και αλληλεγγύη ότι παρόλες τις δυσκολίες στηρίζει το κοινωνικό κράτος και την ενισχυτική διδασκαλία με το να διαθέσει κάποιους από τους εκπαιδευτικούς που θα «περισσέψουν» (οι άλλοι θα απολυθούν), τρίτον στοχοποιεί τον εκπαιδευτικό και θέτει τον γονιό απέναντι από τον εκπαιδευτικό (η αλληλεγγύη στην υπηρεσία της διάλυσης των εργασιακών σχέσεων των εκπαιδευτικών;), σε περίπτωση που αντιδράσει σε όλη αυτήν την κοροϊδία και στην μετατροπή του σε «περίσσευμα» για όλες τις δουλειές. Τα επιχειρήματα γνωστά. Γιατί είναι τεμπέλης και δεν θέλει να χάσει το βόλεμά του από το σχολείο του για να στηρίξει τον θεσμό της ενισχυτικής διδασκαλίας κοκ...

Το ότι κάποια στιγμή θα αντιμετωπίζαμε το φαινόμενο μικρών παιδιών να λιποθυμούν από την πείνα στα σχολεία, ήταν ένα ισχυρό σοκ και δεν το περιμέναμε! Σε πολλά σχολεία σε περιοχές με μεγάλη φτώχεια, πολλοί εκπαιδευτικοί με την συνδρομή της γειτονιάς έστησαν κοινωνικά παντοπωλεία και μάζευαν τρόφιμα για να αντιμετωπίσουν το φαινόμενο. Κοντά όμως στις πρώτες πρωτοβουλίες από δασκάλους και γονείς, η είδηση ότι το Ίδρυμα Νιάρχος ξεκινάει μεγάλη πρωτοβουλία άλλους τους ανακούφισε και άλλους τους προβλημάτισε. Το εν’ λόγω ίδρυμα πήρε την απόφαση να πραγματοποιήσει τη χορήγηση δωρεάς ύψους 100.000.000 ευρώ μέσα στα επόμενα τρία χρόνια σε 100 σχολεία που είναι σε πολύ υποβαθμισμένες περιοχές, για την αντιμετώπιση των συνεπειών της κρίσης. Η στήριξη θα αφορά την χορήγηση πακέτου τροφίμων με γάλα, σάντουιτς, φρούτα σε περίπου 18.000 μαθητές. Το ίδιο ίδρυμα προσέφερε 4,5 εκ. ευρώ σε βρεφονηπιακούς σταθμούς, άλλη απάνθρωπη αμαρτία της μνημονιακής λιτότητας. Και δεν είναι το μόνο καθώς και από άλλους εφοπλιστές, καναλάρχες, εκδότες η ευαισθησία φουντώνει... Αυτές τις μέρες συζητιέται το νέο φορολογικό νομοσχέδιο. Μισθωτοί και μικρομεσαίοι καλούνται για στίψιμο, να δώσουν από αυτά που δεν τους έχουν αφήσει, να σώσουν την χώρα για άλλη μια φορά, γιατί τελικά «λεφτά δεν υπάρχουν». Τα ποσά που διαθέτει το ίδρυμα Νιάρχος από πονοψυχία και ευαισθησία είναι μεγάλα. Μάλλον εκεί υπάρχουν πολλά λεφτά και του περισσεύουν αρκετά δις... Κι όμως το ίδρυμα αυτό καθώς και οι υπόλοιπες εφοπλιστικές και λοιπές οικογένειες που κάνουν κουμάντο σε αυτόν τον τόπο, είναι οι πρωταθλητές της φοροδιαφυγής και των φοροαπαλλαγών, είναι αυτοί που ενώ όλος ο λαός στενάζει είναι οι μόνοι που συνεχίζουν και κερδοφορούν, είναι αυτοί που φιγουράρουν στις λίστες, είναι οι βασικοί υπεύθυνοι για την χρεοκοπία αυτής της χώρας, σε τελική ανάλυση είναι αυτοί που φταίνε για την ύφεση, την ανεργία, την φτώχεια, τον υποσιτισμό των μαθητών... που κατά τ’ άλλα σιτίζουν! Κι όμως αυτή η σχιζοφρενική κοροϊδία ονομάζεται αλληλεγγύη και δεν είναι τυχαίο πως σε όλα τα σχολεία, η «βοήθεια» του ιδρύματος έγινε δεκτή με ανακούφιση.

Ο Σεβασμιότατος Μητροπολίτης Αλέξιος είναι ο τρίτος κατά σειρά μητροπολίτης της Ι.Μ. Νικαίας, από την ίδρυση της το (1967). Στη Ι.Μ. Νικαίας σε έντεκα ενοριακούς ναούς λειτουργούν καθημερινά συσσίτια από τα οποία συντηρούνται πάνω από 3000 οικογένειες, όταν αυτοοργανωμένα δίκτυα αλληλεγγύης και συλλογικές κουζίνες μπορούν και βοηθούν μερικές δεκάδες οικογένειες. Πραγματικά πλούσιο έργο ο Σεβασμιότατος. Ο εν λόγω Μητροπολίτης, σε αυτήν την ευαίσθητη περιοχή του Πειραιά, ήταν γνωστός για τα πολυτελή αυτοκίνητα με τα οποία έκανε επισκέψεις σε αυτά τα συσσίτια, αλλά το ποιμνίο του έδειχνε κατανόηση. Πρόσφατα όμως μπήκε στο μικροσκόπιο του ΣΔΟΕ, όχι μόνο για τα πολυτελή αυτοκίνητα, όχι μόνο για 5 ακίνητα φιλέτα στην περιοχή του Πειραιά (Ακτή Θεμιστοκλέους, Πειραϊκή κοκ) αλλά και γιατί είχε φτιάξει όλο του το σόι (ξεδέρφια, αδέρφια, ανίψια) που και αυτοί μέσα από «φιλανθρωπικούς» οργανισμούς της Μονής, βρέθηκαν με βίλες, πισίνες και πολυτελή αυτοκίνητα.

Ο διχασμός αλληλεγγύης και φιλανθρωπίας θα γίνεται το επόμενο διάστημα όλο και πιο ηχηρός. Πολλοί θα έχουν ανάγκη από στήριξη. Πολλοί, όχι αθώοι, θα τρέξουν να καλύψουν αυτό το κενό. Για να νομιμοποιηθούν στα μάτια του λαού, για να διατηρήσουν την εξουσία τους, για να κερδοφορήσουν.

Υπάρχουν πολλές απόψεις για το κίνημα αλληλεγγύης. Μία άποψη λέει αλληλεγγύη να είναι και ας είναι και από τον Αλαφούζο που κατά τ’ άλλα φοροδιαφεύγει και κλέβει δις από το κράτος, απολύει και στέλνει κόσμο στην πείνα, συμμετέχει στο μεγάλο πάρτι που έχουν στήσει διεθνείς και ελληνικοί όμιλοι πάνω στο κουφάρι της χρεοκοπημένης Ελλάδας. Μειοψηφική άποψη στην αριστερά, αλλά υπαρκτή στην κοινωνία. Μία άλλη ότι οι δομές αλληλεγγύης είναι αντιδομές στην οικονομία και στην οργάνωση της κοινωνίας που προβάλλουν μια διαφορετική, αλληλέγγυα οικονομία και κοινωνία απέναντι στον καπιταλισμό. Άποψη με ρίζες σε άλλες χώρες πχ στην Λατινική Αμερική, άσχετα αν είναι τελικά αυτό που λένε. «Της μόδας» στην Ευρώπη που έχει λειτουργήσει μια χαρά σαν συμπληρωματική έως και θεσμική δραστηριότητα από τα πάνω. http://tvxs.gr/news/egrapsan-eipan/koinoniki-kai-allileggya-oikonomia-toy-giorgoy-kolempa

Στην σημερινή Ελλάδα, της Τρόικα και της επιτήρησης, της ύφεσης και της φτώχειας, του 30% ανεργίας και των μαζικών λουκέτων καμία μορφή αλληλεγγύης από μόνη της δεν μπορεί να αποτελέσει απάντηση στην πείνα και την φτώχεια ή κίνημα ανατροπής της πολιτικής της ύφεσης.

Σήμερα το ίδιο ζωτικό με το ερώτημα «πως δεν θα πεινάσει κόσμος;», είναι και το «πως θα βγούμε από την ύφεση και πως θα δημιουργηθούν δουλειές για να σταματήσει να πεινάει ο κόσμος». Στην σημερινή Ελλάδα, με την σημερινή κατεστραμμένη παραγωγική δομή, παραγωγική ανασυγκρότηση δεν συνιστά να σπείρουμε τα χωράφια που είναι ανεκμετάλλευτα, ούτε η αλληλέγγυα οικονομία θα είναι η βασική μορφή για μια ανάπτυξη προς όφελος των εργαζομένων. Χωρίς έναν αναγκαίο μεταβατικό «κρατικισμό», έννοια που κατήγγειλε παλιότερα συχνά ο ΓΑΠ, αλλά και ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Σταθάκης τελευταία, δηλαδή χωρίς ένα ισχυρό κύμα δημοσίων επενδύσεων στην κατεύθυνση ενός παραγωγικού επαναπροσανατολισμού αυτοδύναμης ανάπτυξης (με ότι σημαίνει αυτό για το ευρώ, το χρέος, την οικονομία, το κράτος και το δημόσιο, τις εθνικοποιήσεις, την φορολογία του μεγάλου κεφαλαίου κοκ), απάντηση στην πείνα δεν θα έχουμε και η αλληλεγγύη μας θα είναι συμπληρωματική δύναμη του Νιάρχου και του κάθε «φιλάνθρωπου».

Η αλληλεγγύη και παραφράζοντας τον στίχο του ΕΑΜ, «το κίνημα να μας σώσει από την πείνα», είναι αναγκαίος όρος για την ανάπτυξη κινήματος διεξόδου και ανατροπής της μνημονιακής πολιτικής, αλλά όχι ικανός. Το κεντρικό στοιχείο παραμένει η πολιτική, η διαμόρφωση των αντίπαλων στρατοπέδων, η ανατροπή του υπάρχοντος σε επίπεδο εξουσίας, για να θυμηθούμε τον υπόλοιπό στίχο από τον ύμνο του ΕΑΜ που μιλούσε για λαοκρατία και για κατάληψη της εξουσίας. Και εκεί το κίνημα μιας αγωνιστικής αλληλεγγύης για να μην αυτοαναιρείται θα πρέπει καταρχήν να κάνει ανεπιθύμητη την φιλανθρωπία του Νιάρχου και του Μητροπολίτη Αλέξιου, του κράτους και του Υπουργείου Παιδείας.          antapoCRISIS