Τετάρτη 10 Οκτωβρίου 2012

Unwertes Leben

by Damian
Της Κατέ Καζαντή

Πώς, αλήθεια, μπορεί να εννοήσει ένα ηθικό ον την εκπτώχευση, σε σημείο εξαθλίωσης, ενός λαού; Και πώς δύναται –αν δύναται- να δικαιολογήσει τις πολιτικές που οδηγούν σ’ αυτήν; Κι αν το πολιτικό υποκείμενο δεν χρειάζεται να είναι και ηθικό, τι χρείαν έχει η πολιτική; 
Στον εύτακτο κόσμο, εκεί όπου η αναγκαιότητα της υπακοής, ακόμα και όταν η ζωή σου μαυρίζει, στηρίζεται με όρους εργαλειακής ορθολογικότητας, ο αμοραλισμός συγκαταλέγεται στα προσόντα. Η ευθύνη για τη δυστυχία, ευθύνη κατεξοχήν ηθική, δεν αναλαμβάνεται από τους δρώντες πολιτικά... Απεναντίας, παρακολουθούμε την «αιώρηση» της ευθύνης, η οποία, αφού είναι αδύνατον να εντοπιστεί σε ποιον ανήκει και να καταλογιστεί, μετατρέπεται σε ευθύνη του κανένα. Και μεταφέρεται αυτομάτως στον πάσχοντα, που, ακόμα κι αν ματώνει, πληρώνει απλώς τις αμαρτίες του. 


Στη λογική της Άγκελας Μέρκελ, οι πολιτικές συγκεκριμένων δρώντων προσώπων απαλλοτριώνονται της ευθύνης για τη δυστυχία που προκαλούν. Ακολουθεί το πρότυπο του Λούθηρου, με κοσμικούς όρους: κάνει αυτό που «πρέπει» και εναποθέτει την ευθύνη για το αποτέλεσμα της πράξης στα χέρια του θεού. Προσπαθεί να αδιαφοροποιήσει τις ηθικά φορτισμένες πολιτικές της πράξεις, ως ιστορικά αναγκαίες. Εκφράζει μεν «λύπη» για τις επιπτώσεις αυτών, δεν μετακινείται όμως ούτε πόντο από την αρχική της φιλοσοφία. Η δε εκτέλεση των εντολών της είναι καθήκον, το οποίο ορίζεται από μιαν απόλυτη εξουσία, από μια ισχύ όχι πολύ κατώτερη της ισχύος των θείων εντολών.


Ο πολιτισμός μας τείνει να γίνει φυσικός πολιτισμός: δίχως ηθική, όπου ο κραταιός επιβιώνει κι ευημερεί τρώγοντας σάρκες ενώ ο ασθενέστερος μπορεί άνετα να πεθάνει, δίχως να λείψει από κανέναν. «Η μοντέρνα πάλη για την εξουδετέρωση των συμφορών ακολουθεί το πρότυπο της οικοδόμησης της τάξης και της οικονομικής προόδου: εκ προθέσεως διαιρεί την ανθρωπότητα σε εκείνες τις κατηγορίες που αξίζουν μέριμνα και στην unwertes Leben», λέει στον «Ρευστό φόβο» ο Ζίγκμουντ Μπάουμαν. 


Οι λαοί της Ευρώπης μοιάζουν να χωρίστηκαν στα δυο. Οι νότιοι, ασθενικοί και αμαρτωλοί συνάμα, είναι οι «τζάμπα ζωές». Μόνο τον τόπο πιάνουν, που θα ’λεγε και ο κυρίαρχος λαός. Αιμορραγούν, αλλά τι πειράζει; Το πρόβλημα της Μέρκελ είναι άλλο: η ισχύς, η δική της και όσων συμφερόντων υπηρετεί. Για τούτων τις ζωές μεριμνά και μόνον. Πότε εκφοβίζοντας και πότε χαϊδολογώντας. 


Το στοίχημα για τους λαούς, όπως και για κάθε ηθικό υποκείμενο εξάλλου, είναι η χειραφέτηση απ’ το φόβο. O oποίος, όπως και η φτώχεια, εξαχρειώνει.              Left.gr   

Δεν υπάρχουν σχόλια: