Τα φαλαινοθηρικά είναι εξοπλισμένα σήμερα με τον πιο σύγχρονο τεχνολογικό εξοπλισμό. Οι φάλαινες, όμως, φονεύονται από τους φαλαινοθήρες, όπως και πριν από περίπου ενάμιση αιώνα, τη χρονιά που πρωτοκυκλοφόρησε ο «Μόμπι Ντικ» του Χέρμαν Μέλβιλ. Κι αυτό παρά το διεθνές μορατόριουμ για το εμπόριο της φάλαινας που έχει επιβληθεί το 1986. Την περασμένη Δευτέρα ξεκίνησε στην πόλη Αγκαντίρ του Μαρόκου το ετήσιο συνέδριο της Διεθνούς Επιτροπής Φαλαινοθηρίας (IWC), οι εργασίες του οποίου ολοκληρώνονται την Παρασκευή. Εκπρόσωποι από 88 χώρες συζητούν για τη μοίρα της φάλαινας. Όπως κάθε χρόνο, έτσι και φέτος το «κλαμπ» των φαλαινοθήρων συνασπίζεται απέναντι στις χώρες που ζητούν να θεσπιστεί ένα αυστηρότερο ρυθμιστικό πλαίσιο για το κυνήγι της φάλαινας. Το ζήτημα αυτό προκαλεί παραδοσιακά τις οξύτερες διαμάχες στον τομέα του περιβάλλοντος. Θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως το πολιτικό και διπλωματικό ισοδύναμο των μαχών που δίνουν οι «πολεμιστές» της οργάνωσης Sea Sheperd Conversation Society εναντίον των Ιαπώνων φαλαινοθήρων χρησιμοποιώντας για όπλα κανονάκια νερού, αμπούλες βρώμας, σπρέι πιπεριού και καραβόσκοινα, στόχος των οποίων είναι .....
Στο Αγκαντίρ υποτίθεται ότι η μάχη διεξάγεται με λέξεις και περιστρέφεται γύρω από ένα ερώτημα: το μορατόριουμ του 1986 πρέπει να διατηρηθεί ως έχει ή να τροποποιηθεί; Το ερώτημα είναι ελαφρώς παραπλανητικό. Ακόμη και το καλύτερο αποτέλεσμα για το μέτωπο του «όχι» δεν θα γλιτώσει από το θάνατο χιλιάδες φάλαινες. Γιατί αυτό που αναζητείται είναι ένας συμβιβασμός σε μια πρόταση που έχουν καταθέσει ο επικεφαλής της IWC και ο αντιπρόεδρος της οργάνωσης με την οποία ζητούν στην ουσία να επιτραπεί επισήμως η εμπορική φαλαινοθηρία. Μπορεί να ακούγεται παράδοξο, αλλά ο επικεφαλής της IWC, Κριστιάν Μακουιέρια, ισχυρίζεται ότι θέλει να σώσει τις φάλαινες. Το σκεπτικό του είναι ότι με τη νομιμοποίηση της εμπορικής φαλαινοθηρίας και με αυστηρές ποσοστώσεις θα υπάρξει έλεγχος στις δραστηριότητες των φαλαινοθήρων, οι οποίοι έτσι κι αλλιώς παραβιάζουν την απαγόρευση του 1986.
Όπως σημειώνει, πάντως, η γερμανική εφημερίδα "Die Welt", στο μεγάλο τσίρκο των παγκόσμιων συνόδων, οι συνεδριάσεις της IWC έμοιαζαν πάντα με φάρσα. Τα αποτελέσματα των συνεδριάσεων ήταν πάντα πιο φτωχά ακόμη και από τα αποτελέσματα των συνόδων για το κλίμα ή για την ειρήνη στη Μέση Ανατολή. Κάθε χρόνο, οι σύνεδροι δίνουν ραντεβού στα πιο όμορφα μέρη του πλανήτη για να ανακοινώσουν ότι δεν έχουν να πουν τίποτε συγκεκριμένο, προσθέτει η εφημερίδα.
Η Διεθνής Επιτροπή Φαλαινοθηρίας δημιουργήθηκε το 1946 έπειτα από αιώνες αχαλίνωτου κυνηγιού των κητοειδών με στόχο την οργάνωση της αειφόρου εκμετάλλευσης των θαλάσσιων θηλαστικών. Το 1986 η IWC αποφάσισε να απαγορεύσει τη φαλαινοθηρία, δεδομένου ότι οι περισσότερες χώρες-μέλη, από τις Ηνωμένες Πολιτείες έως τη Γερμανία, είχαν ήδη εγκαταλείψει το "σπορ" επειδή η τεχνολογική πρόοδος επέτρεπε πλέον να μην είναι απαραίτητες οι πρώτες ύλες που βρίσκονταν σε αυτά τα θηλαστικά.
Για τις υπόλοιπες χώρες, όμως, η απόφαση αυτή ήταν ένα χαστούκι. Ο θεσμός στον οποίο είχαν γίνει μέλη για να μπορούν να ψαρεύουν με βάση ένα ρυθμιστικό πλαίσιο, είχε αλλάξει ρότα και είχε μεταμορφωθεί σε ένα ινστιτούτο για την προστασία των κητοειδών. Οι φαλαινοθηρικές χώρες αρνήθηκαν να συμμορφωθούν με διάφορες προφάσεις στην απόφαση της πλειοψηφίας και συνέχισαν να εξολοθρεύουν τις φάλαινες. Μόνο την τελευταία δεκαετία οι κυνηγοί της Ιαπωνίας, της Ισλανδίας και της Νορβηγίας έχουν σκοτώσει με τα καμάκια τους περισσότερες από 14.000 φάλαινες - τα θύματά τους προέρχονται ακόμη και από είδη που κινδυνεύουν με εξαφάνιση.
Το παραθυράκι που έχουν ανακαλύψει οι φαλαινοθήρες στο μορατόριουμ και επικαλούνται είναι ότι στη συμφωνία του 1986 η φαλαινοθηρία επιτρέπεται για επιστημονικούς λόγους. Για να καλυφθεί πλήρως η ιαπωνική βιομηχανία της αλιείας δημιούργησε για κάλυψη ένα ίδρυμα, το Ινστιτούτο Ερευνας για τα Κήτη. Η έδρα του βρίσκεται στο λιμάνι του Τόκιο και - κάπως παραδόξως για επιστημονικό Ινστιτούτο - η είσοδος απαγορεύεται στους δημοσιογράφους. Οι ειδικοί έχουν καταγγείλει κατ' επανάληψη το Ινστιτούτο και τις δήθεν επιστημονικές εκθέσεις του για απάτη.
Στο μεταξύ, η οξεία διαμάχη συνεχίζεται. Οι μεν θεωρούν τις φάλαινες ένα είδος για ψάρεμα όπως τις ρέγκες και τις γαρίδες και οι δε βλέπουν αυτά τα κήτη περίπου σαν ένα ιερό ζώο, όπως οι Ινδοί τις αγελάδες. Στην κοινή γνώμη της Δύσης, οι φάλαινες έχουν γίνει οι άγγελοι της νέας θρησκείας της οικολογίας, κάτι σαν αγγελιοφόροι της Μητέρας Φύσης. Στο πλαίσιο της IWC, οι Ιάπωνες χρησιμοποιούν τη διπλωματία και προωθούν την ένταξη στην Επιτροπή μικρών νήσων που συμμερίζονται τις απόψεις τους. Στο άλλο μέτωπο, συνασπίζονται χώρες που δεν βρέχονται καν από τη θάλασσα και η σχέση τους με την αλιεία είναι ανύπαρκτη. Από αυτή την άποψη, είναι κάπως δύσκολο να εξηγήσει κανείς στους υποστηρικτές της αειφόρου εκμετάλλευσης, τι δουλειά έχουν στη Διεθνή Επιτροπή Φαλαινοθηρίας χώρες όπως η Ελβετία, το Λουξεμβούργο, η Αυστρία ή η Ουγγαρία. Στο μεταξύ, οι φάλαινες εξακολουθούν να θανατώνονται όπως την εποχή του Μόμπι Ντικ.
Κείμενο: Π. Δημητρολόπουλος ΑΠΕ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου