Η εξουσία της βίας

Του Γκασμεντ Καπλανι    Όποιος έχει ζήσει σε ολοκληρωτικό καθεστώς – φασιστικό ή σταλινικό (όπως εγώ) – γνωρίζει ότι η βία δεν είναι θέμα «καλής» ή «κακής» διαγωγής. Αποτελεί την πεμπτουσία της εξουσίας. Σε ένα ολοκληρωτικό καθεστώς η βία είναι καθημερινή και γυμνή. Χτυπάει τυφλά και αδίστακτα, αυτοσυστήνεται ότι παίρνει εκδίκηση, πάντα στο όνομα υψηλών ιδανικών: της φυλής, του έθνους ή του κόμματος. Εκείνοι που κηρύσσονται «εχθροί» αυτού του ιδανικού πρέπει να εξοντωθούν, να καθαριστούν, για να «ξεβρομίσει» το Κόμμα, το έθνος, η πλατεία ή η χώρα. 

Η βία, αντίθετα με την ειρήνη και την συνύπαρξη διαθέτει φοβερά «προνόμια». Αποβλακώνει με φανταστική ταχύτητα τις μάζες, ξαπλώνεται και μολύνει τα πάντα και τους πάντες σαν επιδημία. Η βία διαθέτει επίσης μια ακαταμάχητη «γοητεία». Ειδικά εκεί όπου υπάρχουν προβλήματα, αυτοσυστήνεται σαν πράξη που παραμερίζει τα άχρηστα λόγια, σαν «σωτήρας» που θα δώσει γρήγορα τις λύσεις. Οι κήρυκες της ολοκληρωτικής βίας το γνωρίζουν αυτό και το χρησιμοποιούν, μερικές φορές, με μεγάλη επιτυχία. Στο τέλος, όπως έχει αποδειχθεί τόσες και τόσες φορές στην ιστορία της Ελλάδας, της Ευρώπης και του κόσμου η κληρονομιά της βίας είναι τα ερείπια και οι στάχτες για όλους και για ολόκληρες γενιές. 

Για αυτό όσοι ξέρουν από ολοκληρωτική βία έχουν χρέος να πουν τα πράγματα με το όνομά τους αυτή την δύσκολη συγκυρία. Η βία ενάντια στους μετανάστες στο κέντρο της Αθήνας ή σε άλλες περιοχές της πόλης είναι απόγονο αυτής της ολοκληρωτικής και τυφλής βίας...

. Είναι η βία που προσπαθεί να γίνει «εξουσία», έστω στον παρακείμενο δρόμο, στην πλατεία, στην γειτονιά και έτσι να μολύνει και άλλους παρακείμενους δρόμους, πλατείες, γειτονιές και όλη την χώρα. Φωλιάζει αυτή η ολοκληρωτική βία σε μυαλά που πιστεύουν ακράδαντα σε αυτή: η βία είναι ο δικός τους Θεός. Προσελκύει αποπροσανατολισμένα μυαλά και ζαλισμένα, καθόλου ευχαριστημένα με τον εαυτό τους, που νιώθουν ανασφαλείς και φαντασιώνονται αδικημένοι, που διψούν για έναν παραμυθένιο διχοτομημένο κόσμο όπου στην μία πλευρά βρίσκονται οι «καλοί» και στην άλλη οι «κακοί», στη μια πλευρά οι «καθαροί» και στην άλλη «οι βρώμικοι», στη μια πλευρά οι «μονολιθικά ενωμένοι» και στην άλλη οι εχθροί αυτής της ενότητας, στη μια πλευρά οι «λευκοί» και στην άλλη οι «μαύροι». Ο μεταφορέας της ολοκληρωτικής βίας είναι πεπεισμένος ότι αποτελεί την ενσάρκωση του «Καλού»: στο όνομά του δημιουργεί την Κόλαση.

Η βία είναι πονηρή και προσφέρεται για ρεβάνς: το χθεσινό θύμα μπορεί να βρεθεί στην θέση του θύτη. Κάποιος πρώην Έλληνας ή νυν Αλβανός μετανάστης να πάρει το ρεβάνς από τον Πακιστανό, γιατί εκείνος είναι «λευκός» και ο εχθρός «μελαψός». 

Η βία ποτέ δεν επικράτησε χωρίς την «παθητική συμμετοχή» αυτών που την ανέχονται. Είτε γιατί δεν έχουν χρόνο να ασχολούνται μαζί της, είτε γιατί είναι ανημέρωτοι, είτε αποκαλώντας τους «βίαιους πιτσιρικάδες» που σπάνε κεφάλια μεταναστών με ένα μειδίαμα των χειλών «ανεγκέφαλους», είτε δικαιολογώντας την λέγοντας «μα και οι άλλοι σκοτώνουν», είτε βλέποντας τους βίαιους ως εξωτικούς ή  πιστεύοντας πως «μόδα είναι και θα περάσει». Η ολοκληρωτική βία δεν είναι μόδα. Είναι καταστροφή που απλώνεται αόρατα και καταστρέφει. Μέχρι που μια μέρα θα έρθει να χτυπήσει την δική σου πόρτα. Για αυτό εάν πρέπει να μην ανεχθείς την βία, δεν είναι μόνο επειδή αγαπάς ή συμπαθείς τους Πακιστανούς και τους Αφγανούς και τους ξένους. Είναι επειδή αγαπάς τον ίδιο τον εαυτό σου, το παιδί σου, την πλατεία σου, τον δρόμο σου, την πόλη σου. Είναι επειδή σιχαίνεσαι την ολοκληρωτική βία και δεν πιστεύεις στο δικαίωμά της να μιλήσει στο όνομά σου.  

Η ολοκληρωτική βία δεν επικράτησε ποτέ χωρίς την ανοχή της εργαλειακής και λεκτικής βίας των δημαγωγών. Αυτών που φροντίζουν για την ελληνική οικογένεια προτείνοντας να απελαθούν οι αλλοδαπές ιερόδουλες με AIDS: η βία έχει τους δικούς της «πολιτισμένους», «προστατευτικούς» κώδικες.

Με λίγα λόγια, η βία έχει να κάνει με την ουσία της δημοκρατίας. Η επέλαση της ακροδεξιάς ολοκληρωτικής βίας, λεκτικής και σωματικής, στην Ελλάδα και στην Ευρώπη είναι κάτι που πρέπει να μας τραντάζει, όσο είναι ακόμα καιρός. Προσωπικά την φοβάμαι αυτή την βία, τρέμω όταν την βλέπω να τριγυρνά με άνεση. Ο Μάνος Χατζιδάκης έλεγε ότι όποιος δεν φοβάται το πρόσωπο του τέρατος, πάει να πει ότι του μοιάζει. Εγώ ανήκω, ευτυχώς, σε αυτούς που ακόμα το φοβούνται. Ως άνθρωπος που έχω ζήσει τον ολοκληρωτισμό μπορώ να πω ότι τίποτα δεν είναι αθάνατο: ούτε η δημοκρατία, ούτε η ελευθερία, ούτε η ειρηνική συνύπαρξη, ούτε η Ευρωπαϊκή Ένωσης. Όλα μπορούν ξαφνικά να «πεθάνουν» εάν αδιαφορήσεις, δεν τα υπερασπιστείς και δεν τα διεκδικείς.         Υπάρχουμε….. Συνυπάρχουμε;