Της Καίτης Βασιλάκου Το να είσαι γυναίκα στο δυτικό κόσμο σήμερα, σημαίνει ότι έχεις κάποια στοιχειώδη δικαιώματα παραπάνω από όσα είχαν οι ομόφυλές σου πριν από εκατό ας πούμε χρόνια.
Όχι πως οι γυναίκες έχουν καταφέρει να εξισωθούν με τους άνδρες στην πράξη. Η ισότητα υφίσταται περισσότερο στα χαρτιά και ακόμα πρέπει να τρέξει πολύ νερό στο αυλάκι για να αλλάξουν οι νοοτροπίες ανδρών και γυναικών και να δούμε επιτέλους κάποτε τα δύο φύλα να συμβιώνουν στην κοινωνία χωρίς διακρίσεις.
Αντικείμενο οικονομικής συναλλαγής μεταξύ των οικογενειών, μηχανή αναπαραγωγής, με απαγορευμένη κάθε πρόσβαση στη μόρφωση, στο επάγγελμα και στην ατομική ανεξαρτησία η γυναίκα αυτή είναι επί πλέον υποχρεωμένη να υφίσταται πολλές φορές τη χειροδικία των αρσενικών μελών της οικογένειας, τον ακρωτηριασμό των γεννητικών της οργάνων και τέλος και το θάνατο, αν η συμπεριφορά της δεν κριθεί κόσμια.....
Στη δύση οι γυναίκες φαίνεται να έχουν ξεφύγει από αυτή τη μοίρα, αν και η ζωή τους πολλές φορές απειλείται και κάποτε χάνεται από την ανδρική βία. Οι περιπτώσεις κακοποίησης γυναικών παντού στον κόσμο είναι αμέτρητες και σ’ αυτό βοηθά και λίγο η φύση που έχει στερήσει τη γυναίκα από την αντίστοιχη σωματική δύναμη του άνδρα, ο οποίος επί πλέον έχει προικιστεί με άφθονη τεστοστερόνη, ορμόνη γνωστή για την επιθετικότητα που προκαλεί σε όσους τη διαθέτουν. Επομένως θα έλεγα ότι και οι άνδρες είναι θύματα σε αυτή την ιστορία, εφόσον όλοι ξέρουμε πως δεν είναι εύκολο να τα βάλεις με τη φύση, αν εκείνη έχει αποφασίσει να σε κάνει βίαιο.
Βέβαια αυτό που ενδιαφέρει πρωτίστως τη φύση είναι η αναπαραγωγή και όχι η ισότητα των δύο φύλων. Εξάλλου αυτή έχει μοιράσει με το δικό της τρόπο τη δύναμη: αν οι άνδρες είναι πιο ρωμαλέοι και πιο επιθετικοί, οι γυναίκες είναι πιο ανθεκτικές και πιο μακρόβιες, εφόσον είναι υποχρεωμένες να επιτελέσουν το πολύ σοβαρό έργο της διαιώνισης του είδους.
Αυτή η τιμή όμως που έχει δοθεί στο θηλυκό γένος συνοδεύεται στις ανθρώπινες κοινωνίες με μια σειρά αναγκαίων περιορισμών. Εάν πρέπει να κυοφορήσεις και να αναθρέψεις κατόπιν το νέο άνθρωπο μέχρι μια ηλικία, να του μεταδώσεις τις αξίες της φυλής και να τον
παραδώσεις στους ενήλικες έτοιμο για δράση, πρέπει να παραιτηθείς από όλα τα άλλα, γιατί αυτό που κάνεις θα έχει τεράστιο αντίχτυπο στην επόμενη γενιά. Επομένως για όλα τα άλλα θα φροντίσει το άρρεν.
Η ανισότητα ξεκινά λοιπόν με τις αγαθότερες προθέσεις για να καταλήξει σταδιακά σε τερατώδεις κοινωνίες όπου η γυναίκα έχει χάσει σχεδόν την ανθρώπινη υπόστασή της. Πρόκειται για κοινωνίες που στο παρελθόν εξισορρόπησαν με πολύ στραβό τρόπο τις διαφορές των δύο φύλων και οι οποίες συνεχίζουν να επιβιώνουν μέχρι σήμερα σε καθυστερημένες περιοχές του πλανήτη μας. Οι κάτοικοί τους βαρύνονται από πολιτιστικές αγκυλώσεις και καθηλώσεις χιλιετιών και είναι φορείς ιδεών, αντιλήψεων και πρακτικών που σοκάρουν τους πολίτες του σύγχρονου δυτικού κόσμου.
Ας μην ξεχνάμε πάντως ότι και στη μεσαιωνική Ευρώπη οι λόγιοι και οι ιερωμένοι αναρωτιούνταν, αν η γυναίκα έχει ψυχή. Ίσως σε μια υποθετική μητριαρχική κοινωνία το ερώτημα να ετίθετο από την ανάποδη. Το θέμα επομένως δεν είναι ο «κακός» άνδρας και η «καλή» γυναίκα, αλλά ο δυνατός και ο αδύνατος σ’ αυτό το άνισο παιχνίδι των φύλων.
Ωστόσο ο σύγχρονος τρόπος ζωής εισβάλλει σιγά-σιγά και από διάφορα κανάλια σ’ αυτά τα κοινωνικά απολιθώματα και οι άνθρωποι εκεί έχουν τις αναμενόμενες αντιδράσεις. Το καινούργιο δηλαδή που απειλεί τον αρχαίο συνεκτικό ιστό της κοινωνίας τους, δεν γίνεται ασμένως αποδεκτό, αντίθετα αντιμετωπίζεται ως έργο του διαβόλου που πρέπει οπωσδήποτε να εξορκιστεί.
Τουλάχιστον στην Αλγερία έτσι σκέφτεται ο κόσμος.
Μερικές γυναίκες εκεί τολμούν να διεκδικήσουν μια θέση στον ήλιο, δηλαδή μια θέση στην αγορά εργασίας. Δεν φαίνεται να το κάνουν από μόδα ή από μιμητισμό προς τις γυναίκες της δύσης. Τις σπρώχνει η ανάγκη μάλλον, η φτώχεια τους ή η εγκατάλειψή τους από το σύζυγο. Πιθανόν κάποιες ανάμεσά τους να είναι πιο προχωρημένες και να επιθυμούν την προσωπική τους ανεξαρτησία. Όπως και να έχει το πράγμα, οι γυναίκες αυτές θέλουν να εργαστούν και δεν έχουν προστάτη, δηλαδή κανείς άνδρας, σύζυγος, γιος, πατέρας ή αδελφός δεν τις κηδεμονεύει. Οι γυναίκες αυτές είναι μόνες. Και αυτό είναι το έγκλημά τους.
Εκατοντάδες τέτοιες γυναίκες έχουν έρθει τα τελευταία χρόνια από διάφορες περιοχές της χώρας στην εμπορική και πλούσια πόλη Hassi Messaoud ψάχνοντας για δουλειά. Πολλές από αυτές είναι ανύπαντρες, χήρες ή χωρισμένες. Εργάζονται, μεγαλώνουν αυτές τα παιδιά τους και έχουν αυτές την ευθύνη του σπιτιού. Στη ζωή τους δεν υπάρχει άνδρας.
Μια γυναίκα μόνη στην Αλγερία όμως, χωρίς την προστατευτική παρουσία του κυρίαρχου αρσενικού, ένα πράγμα μπορεί να σημαίνει: πορνεία. Τα θηλυκά αυτά επομένως δεν μπορεί παρά να είναι πόρνες που την ημέρα εμφανίζονται ως εργαζόμενες, ενώ τις νύχτες συνουσιάζονται κρυφά με διάφορους.
Αυτή την καταγγελία έκανε εναντίον τους τον Ιούλιο του 2001 ένας υπερσυντηρητικός ιμάμης και κήρυξε τη τζιχάντ ενάντια στο διάβολο, την καταδίωξη δηλαδή αυτών των ανήθικων γυναικών.
Λίγες ώρες μετά το κήρυγμα κάπου τριακόσιοι άνδρες όρμησαν σε μια συνοικία όπου έμεναν πολλές από αυτές, τους επιτέθηκαν, τις λήστεψαν, τις βίασαν και τις κακοποίησαν. Άλλες τις πέταξαν γυμνές στο δρόμο, άλλες τις έθαψαν ζωντανές. Σε μερικά σπίτια έβαλαν φωτιά. Άλλα τα λεηλάτησαν. Οι επιθέσεις συνεχίστηκαν τις επόμενες μέρες σε διάφορες συνοικίες. Η εφημερίδα «La Tribune» ανέφερε ότι υπήρξαν και τέσσερις έως έξι θάνατοι, κάτι που οι επίσημες αρχές διέψευσαν.
Πριν δυο μήνες περίπου επαναλήφθηκαν τα ίδια έκτροπα με επιθέσεις και ληστείες εναντίον των γυναικών αυτών, οι οποίες, επειδή ζουν μόνες μέσα σε μια πατριαρχική κοινωνία, είναι εντελώς ανυπεράσπιστες. Παρά τις επιθέσεις που υπέστησαν, δεν έκαναν καμιά καταγγελία. Είναι κατατρομαγμένες και επί πλέον φοβούνται μη χάσουν τη δουλειά τους.
«Μου έσκισαν τους μηρούς και την κοιλιά. Όλο μου το σώμα και όλα μου τα μέλη ήταν ματωμένα. Ήταν διάφοροι από πάνω μου», λέει μια γυναίκα που είχε δεχτεί επίθεση τον Ιούλιο του 2001.
Μια άλλη λέει:
«Ένας από αυτούς με έριξε στον ώμο του σαν ζώο για το σφαγείο και με έσυρε ως το κοντινό νεκροταφείο για να με βιάσει απειλώντας ότι θα μου κόψει το κεφάλι με ένα κομμάτι παλιοσίδερο».
Αυτές οι δυο γυναίκες ήταν οι μοναδικές που τόλμησαν να κάνουν καταγγελία. Ωστόσο τρεις μόνο από τους τριακόσιους άνδρες που είχαν επιτεθεί τότε, μπήκαν τελικά στη φυλακή.
Από το 2001 δεν έχουν ξαναγίνει τόσο βίαια επεισόδια και με τόση συχνότητα. Όμως κάθε μέρα οι γυναίκες αυτές υφίστανται προσβολές και ταπεινώσεις, γιατί για την κοινωνία τους θεωρείται αδιανόητο ότι ζουν μόνες.
Παρά την αγανάχτηση και την απογοήτευση που νιώθουμε εμείς από την εδώ μεριά γι αυτή τη βάρβαρη μεταχείριση, νομίζω ότι αυτές οι καθυστερημένες κοινωνίες θα αναγκαστούν κάποια στιγμή να πάνε στην άκρη. Οι νέες ιδέες δεν αναχαιτίζονται σήμερα με τίποτα και περνούν τα σύνορα με διάφορους τρόπους (διαδίκτυο, τηλεόραση).
Υποθέτω ότι θα γίνουμε μάρτυρες πολλών βίαιων επεισοδίων, όσο οι νέες ιδέες εισχωρούν σ’ αυτές τις κοινωνίες και επηρεάζουν ένα μέρος των πολιτών τους. Αλλά η Ιστορία μάς διδάσκει ότι όταν εμφανίζεται το νέο, είναι πλέον θέμα χρόνου να επικρατήσει.
Κάποια πιθανά πισωγυρίσματα το μόνο που θα πετύχουν είναι να το καθυστερήσουν.Το άρθρο της Καιτης Βασιλακου δημοσιεύτηκε στους Διαλόγους της Ελευθεροτυπίας:
dialogoi.enet.gr Καίτη Βασιλάκου
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου