«Αιματοχυσία, δάκρυα, αλλά καθόλου δημοκρατία. Η αιματοβαμμένη αναταραχή δεν προμηνύει απαραίτητα την έλευση της δημοκρατίας».
Του Ρόμπερτ Φισκ, ανταποκριτή της βρετανικής εφημερίδας Independent στη Μέση Ανατολή. (17 Ιανουαρίου 2011)
Πρόκειται άραγε για το τέλος της εποχής των δικτατόρων στη Μέση Ανατολή; Σίγουρα όλοι αυτοί οι πάμπλουτοι σεΐχηδες, εμίρηδες και βασιλιάδες, μεταξύ των οποίων ένας πολύ ηλικιωμένος στη Σαουδική Αραβία, ένας νέος στην Ιορδανία, καθώς και πρόεδροι – ένας ηλικιωμένος στην Αίγυπτο και ένας νέος στη Συρία - νιώθουν το έδαφος να τρίζει κάτω από τα πόδια τους σε όλη τη Μέση Ανατολή. Και αυτό γιατί δεν περίμεναν να συμβεί αυτό που συνέβη στην Τυνησία. Όπως δεν περίμεναν τις αναταραχές για τις τιμές των τροφίμων στην Αλγερία και τις διαδηλώσεις ενάντια στις αυξήσεις των τιμών στο Αμάν. Για να μην αναφερθούμε στις δεκάδες των νεκρών της Τυνησίας, ο δυνάστης της οποίας αναζήτησε καταφύγιο στο Ριάντ- στην ίδια ακριβώς χώρα όπου είχε καταφύγει κάποτε ο Idi Amin.
Αν αυτό μπορεί να συμβεί σε ένα τουριστικό προορισμό όπως η Τυνησία, τότε μπορεί να συμβεί παντού, σωστά; Η χώρα είχε εξυμνηθεί από τη Δύση για τη «σταθερότητά» της όταν ο Zine el-Abidine Ben Ali ήταν στην εξουσία. Οι Γάλλοι, οι Γερμανοί και οι Βρετανοί, τολμούμε να τονίσουμε, πάντα επαινούσαν τον δικτάτορα ως «φίλο» της πολιτισμένης Ευρώπης, ο οποίος κρατούσε υπό έλεγχο όλους εκείνους τους Ισλαμιστές........
Οι Τυνήσιοι δεν ξεχνούν αυτή τη μικρή ιστορία όσο και αν εμείς θα το θέλαμε. Οι Άραβες συνηθίζουν να λένε πως τα δύο τρίτα του πληθυσμού της Τυνησίας -7 από τα 10 εκατομμύρια, ουσιαστικά όλος ο ενήλικος πληθυσμός- είχαν εργαστεί με τον έναν ή τον άλλο τρόπο για την μυστική υπηρεσία του κυρίου Μπεν Αλί. Άρα πρέπει να ήταν και στους δρόμους, διαδηλώνοντας ενάντια στον άνθρωπο που αγαπούσαν μέχρι την τελευταία στιγμή. Αλλά μην ενθουσιάζεστε τόσο. Ναι, οι νεολαία της Τυνησίας συσπειρώθηκε μέσω του ίντερνετ -στην Αλγερία επίσης- και η δημογραφική έκρηξή της (δηλαδή οι νέοι γεννημένοι στις δεκαετίες του '80 και του '90, άνεργοι μετά τις πανεπιστημιακές τους σπουδές) τους ώθησε στο δρόμο. Αλλά η κυβέρνηση «ενότητας» πρόκειται να σχηματιστεί υπό τον Mohamed Ghannouchi, έναν -επί περίπου 20 χρόνια-σατράπη του Ben Ali, ο οποίος θα διασφαλίσει τα συμφέροντά μας -όχι τα συμφέροντα του λαού του.
Γιατί φοβάμαι πως θα είναι η ίδια ιστορία. Ναι, θα θέλαμε δημοκρατία στην Τυνησία- αλλά όχι τόσο πολύ δημοκρατία. Θυμάστε πως θέλαμε να έχει δημοκρατία η Αλγερία πίσω στις αρχές της δεκαετίας του '90;
Τότε, μόλις φάνηκε πως υπήρχε περίπτωση να κέρδιζαν οι Ισλαμιστές το δεύτερο γύρο των εκλογών, στηρίξαμε την κυβέρνηση, η οποία με τις πλάτες του στρατού, ανέστειλε τις εκλογές, συνέθλιψε τους Ισλαμιστές και άρχισε έναν εμφύλιο πόλεμο με περίπου 150.000 νεκρούς.
Όχι, στον Αραβικό κόσμο θέλουμε νόμο, τάξη και σταθερότητα. Ακόμα και στη διεφθαρμένη Αίγυπτο του διεφθαρμένου Hosni Mubarak αυτό θέλουμε. Και θα το έχουμε.
Η αλήθεια, φυσικά, είναι πως ο Αραβικός κόσμος είναι τόσο δυσλειτουργικός, αρτηριοσκληρωτικός, διεφθαρμένος, ταπεινωμένος και αδίστακτος -θυμηθείτε ότι ο κύριος Ben Ali αποκαλούσε τους διαδηλωτές «τρομοκράτες» μόλις σχεδόν μια βδομάδα πριν- και τόσο ανίκανος για οποιαδήποτε κοινωνική ή πολιτική αλλαγή, ώστε οι ευκαιρίες για μια σειρά από λειτουργικές δημοκρατίες που κατάφεραν να αναδυθούν από το χάος της Μέσης Ανατολής είναι σχεδόν μηδαμινές.
Η δουλειά των Αράβων ηγεμόνων θα είναι αυτή που ήταν πάντα: να «διαχειρίζονται» το λαό, να τον ελέγχουν, να αποκρύπτουν σκάνδαλα, να αγαπούν τη Δύση και να απεχθάνονται το Ιράν.
Πράγματι, τι έκανε η Χίλαρι Κλίντον την προηγούμενη εβδομάδα όσο η Τυνησία φλεγόταν; Έλεγε στους διεφθαρμένους πρίγκιπες του Κόλπου πως η δουλειά τους ήταν να στηρίξουν τις κυρώσεις στο Ιράν, να αντιμετωπίσουν την Ισλαμική Δημοκρατία, να ετοιμαστούν για άλλη μια επίθεση ενάντια σε ένα μουσουλμανικό κράτος μετά τις δύο καταστροφές που οι ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο έχουν ήδη προκαλέσει στην περιοχή.
Ο μουσουλμανικός κόσμος –τουλάχιστον το μέρος εκείνο μεταξύ της Ινδίας και της Μεσογείου- είναι κάτι παραπάνω από ένα λυπηρό χάος. Το Ιράκ έχει κάτι σαν κυβέρνηση που είναι τώρα ο «σατράπης» του Ιράν, ο Hamid Karzai δεν είναι τίποτα περισσότερο από δήμαρχος της Καμπούλ, το Πακιστάν βρίσκεται στο χείλος μιας ατελείωτης καταστροφής και η Αίγυπτος έχει μόλις βγει από άλλη μια στημένη εκλογική αναμέτρηση.
Και ο Λίβανος... Λοιπόν, ο καημένος Λίβανος δεν έχει καν κυβέρνηση. Το Νότιο Σουδάν -αν οι εκλογές είναι δίκαιες- ίσως είναι μια φωτεινή εξαίρεση. αλλά μην ποντάρετε σε αυτό.
Κι εμείς στη Δύση έχουμε το ίδιο παλιό καλό πρόβλημα. Παπαγαλίζουμε τη λέξη «δημοκρατία» και στηρίζουμε όλοι τις δίκαιες εκλογές -αρκεί οι Άραβες να ψηφίσουν αυτούς που θέλουμε εμείς να ψηφίσουν.
Στην Αλγερία, 20 χρόνια πριν, δεν το έκαναν. Στην «Παλαιστίνη» δεν το έκαναν. Και στο Λίβανο, λόγω της λεγόμενης συμφωνίας της Ντόχα, δεν το έκαναν. Έτσι τους επιβάλουμε κυρώσεις, τους απειλούμε και τους προειδοποιούμε για το Ιράν και περιμένουμε να κρατήσουν το στόμα τους κλειστό, όταν το Ισραήλ κλέβει περισσότερη παλαιστινιακή γη για τις αποικίες του στην Ανατολική Όχθη.
Τρομακτική ειρωνεία το γεγονός ότι η αιτία για να ξεκινήσουν οι αναταραχές ήταν η κλοπή από την αστυνομία του φορτίου φρούτων ενός πρώην φοιτητή -και η επακόλουθη αυτοκτονία του στην Τύνιδα-, γεγονός που εντείνεται από το ότι ο κύριος Ben Ali προσπάθησε μάταια να κερδίσει την λαϊκή υποστήριξη καθώς επισκέφτηκε τον ετοιμοθάνατο νεαρό στο νοσοκομείο.
Για χρόνια αυτός ο ταλαίπωρος άνθρωπος μιλούσε για μια «αργή φιλελευθεροποίηση» της χώρας. Αλλά όλοι οι δικτάτορες γνωρίζουν πως βρίσκονται σε μεγαλύτερο κίνδυνο όταν αρχίζουν να ελευθερώνουν τους συμπατριώτες τους από τις αλυσίδες.
Και οι Άραβες συμπεριφέρονται αντίστοιχα. Περίπου τη στιγμή που ο Ben Ali έφευγε στην εξορία, οι Αραβικές εφημερίδες οι οποίες για χρόνια τον στήριζαν και δέχονταν τα χρήματά του άρχισαν να τον δυσφημίζουν. «Κακοδιοίκηση», «διαφθορά»,«απολυταρχική διακυβέρνηση», «παντελής έλλειψη ανθρωπίνων δικαιωμάτων», λένε τώρα οι εκεί δημοσιογράφοι. Είναι μια από τις σπάνιες εκείνες φορές που τα λόγια του λιβανέζου ποιητή Khalil Gibran ταιριάζουν αλγεινά στην περίσταση: «Να λυπάστε τα έθνη εκείνα που καλωσορίζουν το νέο τους ηγέτη με εμβατήρια και τον αποχαιρετούν με γιουχαρισματα. μόνο και μόνο για να καλωσορίσουν έναν άλλο, πάλι με εμβατήρια». Τον Mohamed Ghannouchi ίσως;
Φυσικά όλοι ρίχνουν τις τιμές τώρα – ή υπόσχονται πως θα το κάνουν. Μαγειρεμένο λάδι και ψωμί είναι το βασικό είδος διατροφής των μαζών. Έτσι οι τιμές θα πέσουν στην Τυνησία, την Αλγερία και την Αίγυπτο. Αλλά γιατί έπρεπε να είναι τόσο ψηλές εξαρχής;
Η Αλγερία θα έπρεπε να είναι εξίσου πλούσια με τη Σαουδική Αραβία – έχει πετρέλαιο και φυσικό αέριο- αλλά έχει ένα από τα υψηλότερα ποσοστά ανεργίας στη Μέση Ανατολή, μηδενική κοινωνική ασφάλιση και καθόλου συντάξεις. Τίποτα δηλαδή για τους κατοίκους, της καθώς οι στρατηγοί έχουν αποταμιεύσει όλο τον πλούτο της χώρας στην Ελβετία.
Υπάρχει επίσης αστυνομική κτηνωδία. Οι θάλαμοι βασανιστηρίων θα συνεχίσουν να λειτουργούν. Θα διατηρήσουμε τις καλές μας σχέσεις με τους δικτάτορες. Θα συνεχίσουμε να εξοπλίζουμε τους στρατούς τους και θα τους ζητάμε να επιδιώξουν ειρήνη με το Ισραήλ.
Και αυτοί θα κάνουν ότι θέλουν. Ο Ben Ali διέφυγε. Τώρα το όλο ζήτημα έχει να κάνει με την εύρεση ενός πιο «ήπιου» δικτάτορα στην Τυνησία- έναν «καλοκάγαθο ισχυρό άντρα» όπως τα ειδησεογραφικά πρακτορεία συνηθίζουν να αποκαλούν αυτούς τους φρικτούς ανθρώπους.
Και οι πυροβολισμοί θα συνεχιστούν -όπως τις τελευταίες μέρες στην Τυνησία- μέχρι να αποκατασταθεί η «σταθερότητα».
Όχι, εξετάζοντας όλες τις παραμέτρους, δε νομίζω πως η εποχή των Αράβων δικτατόρων τελείωσε. Θα το φροντίσουμε άλλωστε.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου