Το τηλεοπτικό ΝΗΣΙ και οι ... ΝΗΣΙΔΕΣ του στιγματισμού

Του Αντώνη Σκορδίλη                                          Οι επιδείξεις αντι – ρατσισμού των κάθε λογής τηλε - επωνύμων που φέρονται να επηρεάζουν έντονα την λεγόμενη Κοινή Γνώμη, εξ’ ορισμού πραγματοποιούνται εκτός τόπου και χρόνου. Επίσης εξ’ ορισμού, στο όνομα της επιδεικτικής καταγγελίας των φαινομένων ρατσισμού πάλαι ποτέ, αγνοούνται ή και τροφοδοτούνται ρατσιστικές εξελίξεις σε παρόντα χρόνο και τόπο. Ισορροπία τρόμου, με μόνιμους θύτες τους προβεβλημένους της (επι)κοινωνίας και μόνιμα θύματα τους ανά περίοδο κοινωνικά και επικοινωνιακά αόρατους.

Η πλέον πρόσφατη αντι – ρατσιστική πασαρέλα διαρκείας κάμποσων εβδομάδων τηλε – επωνύμων, έγινε με αφορμή την τηλεοπτική σειρά του ιδιωτικού σταθμού MEGA υπό τον τίτλο ΤΟ ΝΗΣΙ. Οι βασικότεροι πρωταγωνιστές, διαχρονικά αστέρια της τηλεοπτικής υποκουλτούρας, κλήθησαν και έσπευσαν να δηλώσουν την βαθιά προσήλωσή τους σε ό,τι – αξιακά και πολιτικά, θεωρητικά και πραγματικά – ορίζει τον αντιρατσισμό, τον άτυπο πρωταγωνιστικό ρόλο  αναλαμβάνοντας του ... πρωτοπόρου star – εκπαιδευτή της ... ανεκπαίδευτης Κοινής Γνώμης.... Απαντες οι όψιμοι – ελέω ενός τηλεοπτικού ρόλου – πρωτοπόροι, έχουν κατά καιρούς υπηρετήσει ρόλους life style που ευθέως αναπαρήγαγαν ρατσιστικά/στιγματιστικά πρότυπα και στερεότυπα, πλην όμως όλα αυτά ξεχνιούνται ως εκτός χρόνου ενώπιον της ανάγκης να επιτελέσουν έναν νέο “εκπαιδευτικό” ρόλο. Ξεχάστηκαν ακόμα και από τους έχοντες διαχρονικά ρόλο πρωτοπόρου στις κοινωνικές προσπάθειες εμπέδωσης αντιρατσιστικών και αντιστιγματιστικών προτύπων. Μπόλικες σελίδες αφιέρωσε ως και η εθνική συνομοσπονδία ατόμων με αναπηρία (ΕΣΑμεΑ) στην τριμηνιαία περιοδική έκδοσή της σε έναν εκ των πρωταγωνιστών της σειράς και μόνιμο τηλε – πρωταγωνιστή life style τηλε – σειρών, να πρωτοπορήσει ... ετεροχρονισμένα σε αντιρατσιστικές και αντιστιγματιστικές νουθεσίες.

Πάει καλά μέχρι εδώ, άλλωστε το αίτημα για βαθιά συνειδητότητα που κατανοεί τους αληθινούς μαχητές κατά του ρατσισμού σε παρόντα χρόνο και τόπο (μάχης) είναι από τα δυσκολονόητα. Συμπεριλαμβανομένου δε ότι η σειρά ΤΟ ΝΗΣΙ είναι καλογυρισμένη και καλοπαιγμένη, το δικαίωμα των τηλε -  πρωταγωνιστών της να ποιήσουν (αντιρατσιστικό) ήθος θα μπορούσε για τα μέτρα των (τηλε) καιρών μας  να θεωρηθεί κεκτημένο.  Θα μπορούσε, εάν οι άμεσα συνδεδεμένοι με το life style τηλεπροϊόν και τους star ηθο-ποιούς του εξίσου star τηλε – δημοσιογράφοι, δεν ποιούσαν με όρους παρόντος (τόπου και χρόνου) το ακριβώς αντίθετο. Παράγοντας και αναπαράγοντας με αφορμή το μακρινό “τότε” που η τηλεοπτική σειρά ΤΟ ΝΗΣΙ πραγματεύεται , ενημέρωση ευθέως ρατσιστική και στιγματιστική για τους 360 περίπου χανσενικούς του “σήμερα”. Των οποίων, μάλιστα, την έντονη διαμαρτυρία προκλητικά έχουν αποσιωπήσει, αντιμετωπίζοντάς τους – ας θυμηθούμε την εισαγωγή μας – ως κοινωνικά και επικοινωνιακά αόρατους.

Ο δικαιωματικός λόγος στον επικεφαλή του κινήματος των ... αόρατων χανσενικών του σήμερα, πρόεδρο του συνδέσμου χανσενικών και γεννηθέντα προ έξι δεκαετιών στην Σπιναλόγκα, Μανώλη Κυριακάκη. Τα λόγια του χείμαρρος :

“Με αφορμή το σήριαλ ΤΟ ΝΗΣΙ μιά τραγωδία εκτυλίσσεται στους δέκτες της τηλεόρασης εις βάρος των Ελλήνων χανσενικών, θυμίζοντάς τους εν έτει 2010 εποχές αλήστου μνήμης των δεκαετιών του 30, του 40, του 50.

Δυστυχώς, στο βωμό της τηλεθέασης, άσχετοι εντελώς με το θέμα δημοσιογράφοι , δεν διστάζουν να αναφέρονται στη νόσο του Χάνσεν και τους χανσενικούς, παραπληροφορώντας την ελληνική κοινωνία με πολλές ανακρίβειες,, ανυπόστατα στοιχεία και αναφορές για την πολύπαθη χανσενική οικογένεια.”

Πνιγμένος από το δίκιο του ο κύριος Κυριακάκης μας λέει πάμπολλα που τεκμηριώνουν την στιγματιστική παραπληροφόρηση, εστιάζουμε στο πλέον χαρακτηριστικό με θύτη τον κλειδοκράτορα των ... πυλών του ανεξήγητου Κ. Χαρδαβέλλα, σε εκπομπή ευθύνης του οποίου, δημοσιοποιήθηκε διά στόματος προσκεκλημένης δεσποινίδας το (επιστημονικά και ενημερωτικά) ανεξήγητο, ότι οι χανσενικοί στην Σπιναλόγκα υποβάλλονταν σε στείρωση, συνοδευόμενο από την ανακλαστική έκπληξη του παρουσιαστή για την ... αποκάλυψη!

Η δήθεν αποκάλυψη πρόσφερε ενδεχομένως νούμερα τηλεθέασης, ταυτόχρονα όμως στιγμάτισε όσο καμμιά αντίστοιχή της τους οικογενειάρχες χανσενικούς που όφειλαν να εξηγήσουν στον περίγυρό τους ότι δεν έγιναν γονείς “ενάντια στις επιστημονικές  αξιώσεις” αλλά αυτονόητα όπως ο οποιοσδήποτε άλλος άνθρωπος. “Γεννήθηκα στην Σπιναλόγκα και όχι μόνο δεν μου κάνανε στείρωση αλλά έχω και τέσσερα παιδιά. Ως παρών τότε σας διαβεβαιώ ότι ξέρω ένα προς ένα όλα τα παιδιά που γεννήθηκαν στην Σπιναλόγκα τα οποία έχουν σήμερα παιδιά και εγγόνια που χαίρουν άκρας υγείας” απαντά με δίκαιη ένταση ο Μ. Κυριακάκης επαναφέροντας την αλήθεια (και την κοινή λογική) στην θέση της. Οπως και νάχει, με ευθύνη μιάς τηλε – εκπομπής αφιερωμένης στους στιγματισμούς του μακρινού “τότε”, νέο στίγμα ... αποτυπώθηκε σε παρόντα χρόνο και στους εν ζωή χανσενικούς του σήμερα.

Πόσο μάλλον όταν οι διαμαρτυρίες για το νέο στίγμα του συνδέσμου χανσενικών, παντελώς αποσιωπήθηκαν τόσο από τους πολιτειακά αρμόδιους (υπουργούς τύπου Τ. Χυτήρη και υγείας Α. Λομβέρδο) στους οποίους εστάλησαν έντονα διαβήματα για αποκατάσταση της αλήθειας, όσο και από την ηγεσία της ΕΣΗΕΑ που κλήθηκε να επαναφέρει στην τάξη τον αυτουργό τηλε – δημοσιογράφο. Οχι απλώς δεν έπραξαν το παραμικρό, αλλά δεν εδέησαν καν να απαντήσουν στους διαμαρτυρόμενους χανσενικούς. Τους αντιμετώπισαν ως (κοινωνικά και επικοινωνιακά) αόρατους ...

Επικοινωνιακοί στιγματισμοί στο “σήμερα” επ’ αφορμή και στο όνομα της όψιμης καταγγελίας του στιγματιστικού μακρινού “χτες”. Ως εκ θαύματος δε, ουδεμία αναφορά έχει γίνει στο εξίσου στιγματιστικό κοντινότατο “χτές” και “σήμερα” το οποίο έχει παντελώς διαφύγει του ... τηλε – ενδιαφέροντος των όψιμων αντιστιγματιστών. Καμμιά τηλε – ενημερωτική εκπομπή, επί παραδείγματι, δεν ... αποκάλυψε την προ τριετίας απρόκλητη απόπειρα να “τσουβαλιαστούν” οι διαμένοντες στο θεραπευτήριο χρονίων παθήσεων (ΘΧΠΔΑ) Αγίας Βαρβάρας χανσενικοί σε παντελώς ακατάλληλο χώρο μαζί με χρόνιους χρήστες υπηρεσιών ψυχικής υγείας (γκέτο – αχταρμάς) , που απευφεύχθη μετά από τις έντονες διαμαρτυρίες  του συνδέσμου τους και του ευρύτερου αναπηρικού κινήματος. Οπως επίσης, κανέναν τηλε – αστέρα δεν απασχόλησε η άθλια κατάσταση του κτιρίου στο ΘΧΠΔΑ όπου διαμένουν σήμερα 28 ηλικιωμένοι χανσενικοί και στο οποίο επί 40 (!) συναπτά έτη δεν έχει γίνει η απαραίτητη συντήρηση.

 Για την ιστορία (του παρόντος) και μόνο: Πριν 26 μήνες ανατέθηκε σε εργολάβο η επισκευή του κτιρίου των χανσενικών στο ΘΧΠΔΑ, εντός διμήνου “δεν τα βρήκε” με την αναθέτουσα ΔΕΠΑΝΟΜ, άφησε κάποιες μονώσεις και σκαλωσιές ανολοκλήρωτες και εγκατέλειψε. Οι πληροφορίες θέλουν το έργο υπερτιμολογημένο – είχε αποτιμηθεί στο 1.280.000 €, σύμφωνα με τον σύνδεσμο χανσενικών δεν θα πρεπε να ξεπερνά τις 600.000 – το μόνο βέβαιο είναι ότι έκτοτε δεν δόθηκε ... ευρώ τσακιστό, ελέω δε οικονομικής κρίσης οι πιθανότητες σήμερα να εξανθρωπιστεί το κτίριο μοιάζουν μάλλον μακρινές.

Το διά ταύτα : Ο κοινωνικός και επικοινωνιακός αποκλεισμός των αόρατων (αλλιώς, ο στιγματισμός) είναι διαχρονικός. Καλό και άγιο ως άλλοθι του εκσυγχρονισμένου αντιστιγματιστικού παρόντος (των τηλε – πρωταγωνιστών) μας ΤΟ ΝΗΣΙ του μακρινού παρελθόντος, αρκεί να μην λειτουργεί ως αφορμή για πάμπολλες νησίδες αληθινού σημερινού στιγματισμού στον πολύ κοντινό περίγυρό του. Το οποίον , δυστυχώς, μοιάζει ευχή απραγματοποίητη για τα δεδομένα των καιρών μας ...            TrueRespect