Eπτά ιδιαίτερες ιστορίες μουντιαλικών τελικών...

Η ιστορία των Μουντιάλ έχει αποδείξει ότι το σλόγκαν αθλητικής εταιρείας «τίποτα δεν είναι απίθανο» ταιριάζει γάντι στην (ανά 4ετία) κορυφαία ποδοσφαιρική γιορτή του πλανήτη. Το απρόσμενο πραγματοποιείται, οι ήρωες μετατρέπονται σε αποδιοπομπαίους τράγους και κάθε ενέργεια των πρωταγωνιστών καταγράφεται για πάντα στη βίβλο της ποδοσφαιρικής ιστορίας. Αλλοτε με χρυσά γράμματα και άλλοτε ως... υποσημείωση. Αλλοτε με λεπτομέρειες αρκετές να αποτελέσουν υλικό κινηματογραφικής ταινίας και άλλοτε με στοιχεία που ανακύπτουν έπειτα από λεπτομερείς έρευνες.

1974: Ο Κρόιφ, η σαμπάνια και τα κορίτσια στην πισίνα

Οταν κάποια κορίτσια από το χωριό Χίλτρουπ όπου μένει η ομάδα της Ολλανδίας θα βρεθούν στο ξενοδοχείο των Οράνιε ζητώντας αυτόγραφα από τους παίκτες που «ακόμη κουβαλούν τη δεκαετία του ΄60» όπως τους είχε χαρακτηρίσει ο τηλεσχολιαστής του βρετανικού ΒΒC, ο φωτογράφος της γερμανικής εφημερίδας «Βild» είχε βρει το θέμα του, το οποίο «σοφά» κράτησε ως το Σάββατο πριν από τον τελικό: «Ο Κρόιφ, η σαμπάνια, τα κορίτσια και οι δροσερές βουτιές στην πισίνα»ήταν ο τίτλος που συνοδευόταν και με την απαραίτητη φωτογραφία. Στο κείμενο υπονοούνταν ότι κάποιοι παίκτες της Ολλανδίας είχαν γιορτάσει παρέα με άγνωστα κορίτσια με ολονύκτιο πάρτι τη νίκη τους επί της Βραζιλίας και την πρόκριση στον τελικό. Τα νέα φυσικά έφτασαν στην Ολλανδία και από εκεί και πέρα άρχισε το... ματς! ....Η σύζυγος του Γιόχαν Κρόιφ, η Ντάνι, λέγεται ότι κράτησε τον άνδρα της ξύπνιο όλο το βράδυ ζητώντας του εξηγήσεις και απειλώντας τον με διαζύγιο. Την επόμενη ημέρα, στον τελικό με τη Δ. Γερμανία, ο Κρόιφ μπόρεσε να συγκρατήσει την ψυχραιμία του μόνο για το πρώτο λεπτό του αγώνα, όσο χρειάστηκαν οι Οράνιε για να ανοίξουν το σκορ με πέναλτι που κέρδισε ο «Ιπτάμενος Ολλανδός» και εκτέλεσε οΝέεσκενς. Από εκεί και πέρα ο μεγάλος ολλανδός σταρ ήταν έξω απ΄ τα νερά του. Μάλιστα το ότι η Γερμανία ανέτρεψε το αποτέλεσμα προτού ολοκληρωθεί το ημίχρονο έκανε τόσο έξαλλο τον Κρόιφ, που ο (χασάπης το επάγγελμα) άγγλος διαιτητής κ.Τζακ Τέιλορμη αντέχοντας την γκρίνια του, τού έδειξε την κίτρινη κάρτα στον δρόμο προς τα αποδυτήρια, ενώ την ίδια στιγμή ο ολλανδός τηλεσχολιαστής Χέρμαν Κούιπχοφ έλεγε ότι«μας ξεγέλασαν και πάλι» θυμίζοντας τα γεγονότα του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου.

1930: Ο πρώτος σουπερστάρ

Για «εμφανή ανωτερότητα των αυθεντικών νέγρων όπως ο Αντράντε » έγραφε ο Τύπος τη δεκαετία του ΄30, όταν ο Ζοζέ Λεάντρο μεσουρανούσε με τη φανέλα της Ουρουγουάης. Ο παππούς του ήταν σκλάβος που το έσκασε από τη Βραζιλία, ειδικευμένος στην αφρικάνικη μαγεία. Ο Ζοζέ Λεάντρο Αντράντε γεννήθηκε στο Σάλτο της Ουρουγουάης από μητέρα αργεντίνικης καταγωγής. Προτού ασχοληθεί επαγγελματικά με το ποδόσφαιρο έπαιζε μουσική στο τσίρκο, ωστόσο η εξωτική ομορφιά του και το αέρινο ποδοσφαιρικό στυλ του τον ανέδειξαν σε απόλυτο σταρ των Ολυμπιακών Αγώνων του 1924 στο Παρίσι. Εκτός από το χρυσό μετάλλιο και τον θαυμασμό των ποδοσφαιρόφιλων- οι εφημερίδες της εποχής έκαναν λόγο για «εμφανή ανωτερότητα των αυθεντικών νέγρων όπως ο Αντράντε» - είχε κερδίσει και την καρδιά αρκετών γυναικών της αστικής τάξης του Παρισιού, στις οποίες παρέδιδε μαθήματα τανγκό κατά την παραμονή του στην Πόλη του Φωτός! Ετσι αρνήθηκε να επιστρέψει στην Ουρουγουάη ενώ λέγεται ότι έζησε για λίγο με τη διάσημη αμερικανίδα καλλιτέχνιδα Τζοζεφίν Μπέικερ, προτού επιστρέψει στα γήπεδα το 1928 ξαναβρίσκοντας τους συμπαίκτες του και οδηγώντας εκ νέου την Ουρουγουάη στην κατάκτηση του χρυσού μεταλλίου στους Ολυμπιακούς του Αμστερνταμ. Ο ίδιος, ο πρώτος ποπ σταρ του ποδοσφαίρου, είχε αποκτήσει το προσωνύμιο «ο άνθρωπος με τα χρυσά πόδια», το οποίο επιβεβαίωσε και στον ποδοσφαιρικό επίλογό του στο Μουντιάλ του 1930 όπου στέφθηκε παγκόσμιος πρωταθλητής. 1934: Ζωντανός και πρωταθλητής

Η ήττα (4-2) από την Ουρουγουάη στον τελικό του 1930 δεν πείραξε κανέναν τόσο πολύ όσο τον κεντρικό μέσο της Αργεντινής Λουιζίτο Μόντι. Εκρηκτικός χαρακτήρας, κατάφερνε να εκνευρίσει τους αντιπάλους του ακόμη και με προσποίηση στον καθιερωμένο χαιρετισμό, ενώ ισχυρίστηκε ότι «απειλούνταν η ζωή μας εκείνη την ημέρα και αν κερδίζαμε, δεν θα φεύγαμε ζωντανοί από το γήπεδο». Ο Μόντι έκανε ντρίμπλες όμως και εκτός γηπέδων και τέσσερα χρόνια αργότερα οι ιταλικές αρχές που ανακάλυψαν κάποιες ιταλικές ρίζες του φαντεζί και δυναμικού μέσου τον έπεισαν να αγωνιστεί για τη Σκουάντρα Ατζούρα.

Ο φασίστας Μπενίτο Μουσολίνι είχε στείλει στην ομάδα του Βιτόριο Πότσο το το μήνυμα «νίκη ή θάνατος»! Για καλή τους τύχη οι ιταλοί διεθνείς συμπεριλαμβανομένου του Μόντι κατέκτησαν το τρόπαιο και όπως σχολίασε ο αργεντινός μέσος «αν κέρδιζα το 1930 θα με σκότωναν οι Ουρουγουανοί και αν έχανα το 1934 θα το έκαναν οι Ιταλοί». Τελικά «έφυγε» πλήρης ημερών το 1983 με το προνόμιο να είναι ο μοναδικός παίκτης που έχει αγωνιστεί σε δύο τελικούς Μουντιάλ με διαφορετικές ομάδες.

1950: Ο «λησμονημένος» ήρωας Τζίτζια

Ηταν ο άτυπος τελικός του Μουντιάλ της Βραζιλίας, μια και η τελική φάση διεξήχθη ως όμιλος τεσσάρων ομάδων και η ομάδα της διοργανώτριας χρειαζόταν τουλάχιστον ισοπαλία απέναντι στην Ουρουγουάη για να πανηγυρίσει την κατάκτηση του τροπαίου μπροστά σε 199.854 θεατές! Μάλιστα το β΄ ημίχρονο ξεκίνησε με γκολ του Φριάτσα και όλα έδειχναν ότι δύσκολα θα έχανε το τρόπαιο η Σελεσάο. Στο 58΄ όμως, ο Αλσίντες Τζίτζια τροφοδοτεί τον Σκιαφίνο και η Ουρουγουάη ισοφαρίζει και στο 79΄ ο Τζίτζια με διαγώνιο σουτ νικάει τον Μπαρμπόζα στην κλειστή γωνία δίνοντας το τρόπαιο στη Σελέστε.

Η Βραζιλία βυθίζεται στο πένθος, ενώ στο Μοντεβιδέο στήνεται το μεγαλύτερο πανηγύρι όλων των εποχών. Ηταν το τέλος της ποδοσφαιρικής αθωότητας των Βραζιλιάνων και η τελευταία φορά που η Σελεσάο φόρεσε λευκή εμφάνιση (με μπλε γιακά). «Τρεις άνθρωποι έκαναν το “Μαρακανά” να κλάψει. Ο Πάπας, ο Φρανκ Σινάτρα κι εγώ» δήλωσε αργότερα ο Τζίτζια, ο οποίος όμως ουδέποτε βρήκε θέση στις λίστες των κορυφαίων ποδοσφαιριστών όλων των εποχών...

1966: Η εκδίκηση για τον Πόλεμο

Ο θρυλικός άσος των Οράνιε της δεκαετίας του 1970 Βίλεμ φαν Χάνεγκεμ δεν δίστασε να εξωτερικεύσει το μίσος του για τη Γερμανία, καθώς κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου είχαν σκοτωθεί ο πατέρας του, δύο αδερφοί του και μια αδερφή του από βομβαρδισμούς γερμανικών αεροπλάνων. «Δεν με νοιάζει τίποτα άλλο παρά να τους ταπεινώσουμε. Σκότωσαν την οικογένειά μου και τους μισώ» είχε δηλώσει πριν από τον τελικό του Μουντιάλ ανάμεσα στην Ολλανδία και την (τότε Δυτική) Γερμανία το 1974. Αντίθετα ο γεννημένος στο Μπακού του Αζερμπαϊτζάν επόπτης γραμμών του τελικού του 1966 ανάμεσα στην Αγγλία και στη Δ. Γερμανία Τόφικ Μπραχάμοφ που κατακύρωσε το γκολ του Τζεφ Χαρστ στην παράταση κράτησε ως το 1993 το μυστικό του. Ο μύθος θέλει τον Μπραχάμοφ να ερωτάται για πολλοστή φορά περί της επίμαχης φάσης λίγο προτού αφήσει την τελευταία πνοή του. Ηταν και η μοναδική φορά που απάντησε στο ερώτημα «πώς είδες ότι η μπάλα πέρασε τη γραμμή». Ψιθύρισε «Στάλινγκραντ» και (φέρεται να) ξεχρέωσε ένα γραμμάτιο από το παρελθόν.

1978: Ενας αριστερός και ένας αναρχικός

Στο βιβλίο του «Futbol sin trampa» ο τεχνικός της Αργεντινής του 1978 Σέζαρ Λουίς Μενότι συνδυάζει το ποδόσφαιρο με την πολιτική φέρνοντας σε αντιπαράθεση την αριστερή με τη δεξιά ποδοσφαιρική ιδεολογία. Ο Μενότι έχει χαρακτηριστεί ως ο μοναδικός γνήσιος αριστερός προπονητής και ίσως αποτελεί ειρωνεία το ότι η μεγαλύτερη επιτυχία του με την κατάκτηση του Μουντιάλ 1978 είχε τη σφραγίδα της χούντας του στρατηγού Βιντέλα.

«Ηξεραν τα πολιτικά πιστεύω μου, αφού στις εκλογές ήμουν παρατηρητής του κομμουνιστικού κόμματος» έχει παραδεχτεί ο Μενότι, ο οποίος συγκλόνισε τους παίκτες του πριν από τον τελικό εναντίον της Ολλανδίας λέγοντάς τους: «Αντιπροσωπεύουμε το μοναδικό αληθινό αυτής της χώρας, το ποδόσφαιρο. Δεν θα παίξουμε μπάλα για τους στρατιωτικούς στην εξέδρα των επισήμων, αλλά για τον λαό,δεν υπερασπιζόμαστε τη δικτατορία, αλλά την ελευθερία».

Απέναντί του είχε την Ολλανδία του νάρκισσου και αριστεριστή αναρχικού Ερνστ Χάπελ. Του αυστριακού τεχνικού που εισήγαγε τον όρο «πρέσινγκ» στο ποδοσφαιρικό λεξιλόγιο. Κοινό στοιχείο με τον Μενότι ήταν και η εμμονή στο... τρίπτυχο «πειθαρχία, πειθαρχία και πειθαρχία», αλλά και στο κάπνισμα. Αρειμάνιοι καπνιστές και οι δύο, υπολογίζεται ότι μετέτρεψαν σε στάχτη τουλάχιστον τέσσερα πακέτα τσιγάρα κατά τη διάρκεια του τελικού που κρίθηκε στην παράταση (3-1 υπέρ της Αργεντινής).

1986: Ενα λεπτό, ένα τρόπαιο

Ο Μαρσέλο Τρομπιάνι αγωνίστηκε όλο κι όλο ένα λεπτό σε Μουντιάλ! Ωστόσο ο Αργεντινός είχε αντικαταστήσει τον Χόρχε Μπουρουσάγκα στον τελικό του 1986 (Αργεντινή- Δ. Γερμανία 3-2) και στα εξήντα δευτερόλεπτα που βρέθηκε στον αγωνιστικό χώρο του «Αζντέκα» στο Μεξικό πρόλαβε να κάνει μια πάσα με το τακουνάκι και να γιορτάσει την κατάκτηση του τροπαίου σαν πραγματικός πρωταθλητής. Η καλύτερη ανταμοιβή για τις ατελείωτες ώρες που ξόδεψε στον πάγκο της Αλμπισελέστε...           Αναδημοσίευση από το Βήμα, 10/07/10                tvxs.gr