Ανθρωποι και σκυλιά

Του Γκαζµέντ Καπλάνι                                                           Εναν αδέσποτο σκύλο, ξανθό, ηµίαιµο, «σταµπάρανε» οι ξένοι δηµοσιογράφοι στην ταραγµένη Αθήνα. Δίνει πάντα το «παρών» στις διαδηλώσεις. Από δηµοσιεύµα τα έµαθα ότι τον λένε Λουκ και θεωρείται άξι ος διάδοχος του Κανέλλου, του διάσηµου µα καρίτη σκύλου αντιεξουσιαστή. Δεν ξέρω εάν έχει δίκιο ο Ρουσό όταν λέει ότι «οι καλλιτέχνες, οι επαναστάτες και οι εσωστρεφείς προτιµούν τις γάτες. Οι στρατιώτες, οι εξωστρεφείς και οι αυταρχικοί προτιµούν τα σκυλιά».

Προσωπικά, µε τα σκυλιά δεν τα πάω καλά. Ειδικά µε τα µεγαλόσωµα. Πληρώνω, ακόµα, τον λογαριασµό της ζωής µου στην κοµµουνιστική Αλβανία. Μεγάλωσα βλέποντας στα βιβλία του Δηµοτικού τα τροµακτικά, άγρια σκυλιά των συνόρων. Μεγαλόσωµα σαν λύκοι, βλέµµα στρατευµένο, άγρυπνο, ψάχνοντας τον εχθρό. Οι δασκάλες έλεγαν ότι τα επίφοβα σκυλιά των συ νόρων είναι οι φύλακες του έθνους και του σοσιαλισµού. Μαζί µε τα συρµατοπλέγµατα ήταν οι στυλοβάτες του καθεστώτος. Κάθε εξουσία έχει τα δικά της σκυλιά. Οι δικτατορίες της Λατινικής Αµερικής εκπαίδευαν τα σκυλιά για να κατασπαράξουν τους αντιστασιακούς και τους αναρχικούς. Οι ναζί για να φυλάνε τα στρατόπεδα συγκέντρωσης και να κατασπαράξουν τους Εβραίους. Οι απόλυτες και βίαιες εξουσίες καταφέρνουν να διαφθείρουν ακόµα και τα σκυ λιά. Να τα κάνουν κατ’ εικόνα και οµοίωσή τους. Πριν από µερικά χρόνια διάβασα ένα συναρπαστικό βιβλίο για τα σκυλιά γραµµένο από έναν γάλλο συγγραφέα, τον Ροζέ Γκρενιέ. «Τα δά κρυα του Οδυσσέα» είναι ο τίτλος του, που παραπέµπει στη συνάντηση του Οδυσσέα µε τον πιστό του σκύλο, τον Αργο......
Γέρος και καταβε βληµένος ο Αργος, ήταν ο µόνος που αναγνώρισε τον Οδυσσέα. Και σαν τον αναγνώρισε πέθανε. Ο Οδυσσέας δακρύζει όταν ο Αργος ξεψυχά στα χέρια του. Είναι ο µόνος, άλλωστε, που αξίζει το δάκρυ του όταν επιστρέφει ύστερα από χρόνια στην Ιθάκη. Σε κάθε περίπτωση, ανάµεσα στους λάτρεις των σκύλων συγκαταλέγονται και µεγάλα καθάρµατα της ανθρώπινης Ιστορίας. Ο Χίτλερ είναι ένας από αυτούς. Τον τελευταίο σκύλο του, τον Μπλόντι, τον κράτη σε κοντά του µέχρι τις τελευταίες στιγµές. Τον εκτέλεσε λίγο προτού αυτοκτονήσει ο ίδιος.

Δεν υπάρχει, λοιπόν, κανένας λόγος να εµπι στευτούµε όσους αγαπούν τα σκυλιά. Καλύτερα να εµπιστευτούµε τα ίδια τα σκυλιά. Επειδή κάποιες φορές αποδεικνύονται πιο άνθρωποι από τους ανθρώπους.

Ο Γκρενιέ αναφέρει στο βιβλίο του τη µαρ τυρία του γάλλου φιλοσόφου Εµµανουέλ Λε βινάς, από το στρατόπεδο συγκέντρωσης στη ναζιστική Γερµανία, όπου τον έκλεισαν επειδή ήταν Εβραίος. Οι Εβραίοι δούλευαν σε απάν θρωπες συνθήκες, κόβοντας ξύλα από τα χα ράµατα µέχρι το λυκόφως, σε ένα δάσος κο ντά στο στρατόπεδο. Αντικρύζοντας το βλέµµα των γερµανών φυλάκων και περαστικών προς τους Εβραίους, ο Λεβινάς διαπιστώνει πως στα µάτια τους εκείνος δεν ανήκε πια στο ανθρώ πινο είδος.

Μια µέρα, όµως, ένας αδέσποτος σκύλος πλησίασε τους Εβραίους. «Εκείνος δεν είχε καµιά αµφιβολία - γι’ αυτόν ήµασταν άνθρωποι», γράφει. Για τους ναζί οι Εβραίοι ήταν «περιττές υπάρξεις». Για τον αδέσποτο σκύλο, άνθρω ποι. Γιατί ο αδέσποτος σκύλος δεν θεωρούσε τον εαυτό του ενσάρκωση του Καλού. Δεν έδινε στον εαυτό του, στο όνοµα της καθαρότη τας της φυλής ή της ιδεολογίας, το δικαίωµα να καίει ανθρώπους στο Αουσβιτς. Ή σε κατά στηµα τράπεζας στη Σταδίου. Σκυλίσια µατιά.

Πολύ πιο ανθρώπινη από εκείνη του φανατισµένου ανθρώπου…    Υπάρχουμε….. Συνυπάρχουμε;