Είναι η Ελλάδα το πρόβλημα ;

Γραφει ο Ελευθεριος Τζιολας
H χώρα διανύει μια περίοδο ασφυκτικών πιέσεων από την Ε.Επιτροπή, την Ευρωπαϊκή Τράπεζα που εστιάζονται στο δημοσιονομικό της πρόβλημα (μεγάλο έλλειμα και τεράστιο δημόσιο χρέος). Η συνταγή απαιτούν να είναι άμεσης απόδοσης και με προσδιορισμένο το περιεχόμενο της (στα βασικά της στοιχεία).
Η Ελλάδα είναι, πράγματι, σ΄ορισμένες πλευρές της –μέσα στην ευρύτερη κρίση- μια ειδική περίπτωση. Η ‘’γκρίζα και ‘’μαύρη ‘’ περιοχή της οικονομίας της (παραοικονομία, διαφθορά) υπολογίζεται στο 35% του Α.Ε.Π.! Η εκτεταμένη φοροκλοπή και φοροδιαφυγή (υπολογισμένη στο 30% !), η τεράστια εισφοροδιαφυγή και εισφοροαποφυγή (υπολογισμένη μόνο για το ΙΚΑ, ετησίως στα 6,5 δις.ΕΥΡΩ !), η μεγάλη υποχώρηση στην παραγωγικότητα, οι σπατάλες και η κακοδιαχείρηση αποτελούν ενδημικά αποσαθρωτικά φαινόμενα. Η κάκιστη οικονομική πενταετία του Κ.Καραμανλή (του ‘’μικρού’’), με ευθύνες διαστάσεων χρεοκοπίας της πατρίδας, επέφερε καίριο, βαρύ πλήγμα…Έσπρωξε τη χώρα στην χειρότερη κατάσταση της στα τελευταία πενήντα χρόνια διαδρομής της.
Τα παραπάνω συγκροτούν την ‘’ελληνική ιδιαιτερότητα’’. Δεν πρέπει, όμως ποτέ να διαφεύγει της προσοχής και της επικέντρωσης των πολιτικών μας ότι το τεράστιο έλλειμα τρεχουσών συναλλαγών και ο εξαιρετικά χαμηλός όγκος πραγματικών επενδύσεων αποτυπώνουν το βαθύτερο πρόβλημα της ελληνικής οικονομίας, δείχνοντας ποια είναι η πραγματική διαχρονική της αδυναμία, το αδιέξοδό της. Σε τελική ανάλυση, το οικονομικό πρόβλημα της χώρας είναι πρόβλημα δομικό. Πρόβλημα μοντέλου παραγωγής και παραγωγικής βάσης, ανάπτυξης και ανταγωνιστικότητας.
Κι ενώ, στα προβλήματα που συγκροτούν την ‘’ελληνική ιδιαιτερότητα’’ απαιτείται μια συνεκτικά σχεδιασμένη, δίκαια οργανωμένη και, κυρίως, με χειροπιαστά αποτελέσματα πολιτική εξυγίανσης, εκσυγχρονισμού, συμμαζέματος και ‘’νοικοκυρέματος’’, στο βαθύτερο, δομικό προβλήματα της οικονομίας (της πραγματικής οικονομίας) απαιτείται μια νέα,ολοκληρωμένη, γενναία πολιτική αναπτυξιακής ανάκαμψης και προοπτικής. Αυτή, η δεύτερη πλευρά –η αναπτυξιακή πολιτική- είναι η ατμομηχανή για την δραστική αλλαγή των αρνητικών δεδομένων, την ανάκαμψη και ένα μέλλον πραγματικής προόδου. Αυτή η πλευρά δεν πρέπει και δεν μπορεί να ιεραρχείται χαμηλώτερα από την αναγκαία γραμμή της αναπροσαρμογής και της εξυγίανσης. Χρειάζεται, εδώ, αλλαγή προτεραιοτήτων, μετακίνηση του βάρους της πανεθνικής μας προσπάθειας προς την παραγωγική, αναπτυξιακή της διάσταση.
Όλα τα παραπάνω είναι αναγκαία για την Ελλάδα και η κρίση, μ΄αυτή την έννοια, πρέπει να εννοηθεί ως ευκαιρία για μια νέα, ολόπλευρη προσπάθεια ανασυγκρότησης, αλλαγών και ανάπτυξης (νέο μοντέλο, νέα περιεχόμενα, νέοι τομείς, νέα υποκείμενα). Όσο, όμως, αυτά είναι αλήθεια, άλλο τόσο είναι αλήθεια ένα άλλο μέρος που αφορά την Ε.Ε., ιδιαίτερα την ευρωζώνη (τα προβλήματα, την κρίση της και τις αναγκαίες απαντήσεις) το οποίο αποκρύπτεται, αλλά είναι καθοριστικό και αξιολογικά σημαντικότερο για το άμεσο μέλλον της Ε.Ε. από την ελληνική περίπτωση. Πρόκειται για την κρίση της ευρωζώνης και, κατ΄επέκταση, της Ε.Ε., που είναι ευρύτερη και βαθύτερη και δεν περιορίζεται στην ελληνική περίπτωση, όπως στοχευμένα θα ήθελαν να περάσουν ως μήνυμα και ως προσέγγιση οι κυρίαρχες δυνάμεις της (και, βέβαια, η Ε.Επιτροπή και η Ε.Κ.Τράπεζα).
Κρίση, η οποία ενώ, το φθινόπωρο 2008, είχε αξιολογηθεί ως μια εξελισσόμενη αποδομητική, αποσαθρωτική διεργασία της ευρωπαϊκής οικονομίας, τώρα απομονώνεται σε ορισμένες χώρες/θήλακες και σε ορισμένες ζώνες. Πράγμα, που δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα. Μιας κρίσης συνεχιζόμενης, που διαπερνά – με κλιμακώσεις όλες τις χώρες/μέλη της Ε.Ε και της ευρωζώνης. Και, κυρίως, μιας κρίσης που επιδιώκεται να απαντηθεί με περιοριστικές πολιτικές, πολιτικές και νέας συμπίεσης του σκέλους ΄΄εργασία΄΄ (στο δίπολο κεφάλαιο-εργασία) και πολιτικές ‘’σαλαμοποίησης’’ορισμένων χωρών. Πολιτικές, οι οποίες δημιουργούν το αντίθετο από το επιθυμούμενο αποτέλεσμα, την βαθαίνουν και την ανατροφοδοτούν. Όταν, μάλιστα, το σκληρό, αδυσώπητο μάθημα από την ιστορία των κρίσεων είναι ότι απάντηση τους με μονομερείς, περιοριστικές πολιτικές σημαίνει πραγματική καταστροφή.
Η ενότητα αυτή (της κρίσης στην ευρωζώνη, της στάσης των κυρίαρχων χωρών και των απαντήσεων) αποτελεί ένα μεγάλο και κρίσιμο ζήτημα στο οποίο –πέρα από τις παραπάνω νύξεις- θα χρειασθεί να επανέλθουμε σ΄επόμενη παρέμβασή μας.
Σημειώνουμε, μόνο, κλείνοντας εδώ, ότι το μέτωπο αυτό, -της κρίσης στην ευρωζώνη και του ριζικού αναπροσανατολισμού της ευρωπαϊκής πολιτικής-, θα μπορούσε να αποτελέσει πεδίο παρέμβασης διανοουμένων, οργανώσεων, ινστιτούτων, δικτύων για την παρουσίαση του αδιεξόδου της κυρίαρχης γραμμής στην Ευρώπη, καθώς, και την ανάδειξη μιας άλλης οπτικής. Μια τέτοια πανευρωπαϊκή δραστηριοποίηση, εκτός των άλλων, θα αποτελούσε υποστήριξη και προς τις πιεζόμενες σήμερα χώρες (μεταξύ των οποίων, στην πρώτη θέση, η χώρα μας). Επισημαίνοντας ότι, σε περιόδους κρίσεων, η έλλειψη κοινής αποτελεσματικής πολιτικής και πραγματικής αλληλεγγύης στις οικονομικές και, -έστω, χαλαρές - πολιτικές ενώσεις (ΟΝΕ, Ε.Ε) πληρώνονται απ΄όλους, και, πολύ βαρύτερα από τους κυρίαρχους των ενώσεων αυτών. Αυτή κατά βάθος είναι η αγωνία, πρωτίστως, της κ. Μέρκελ, αλλά και του κ. Σαρκοζί. Μόνο που η λύση τους δεν είναι η Ελλάδα… Όσο για τη Μ.Βρεττανία και τους ‘’Financial Times’’ το πρόβλημα είναι άλλης τάξης, είναι η ίδια η ευρωζώνη. Είπαμε, όμως, θα επανέλθουμε

Θεσσαλονίκη,24 Ιανουαρίου 2010.