Η επιβίωσή μας εξαρτάται από την υγεία των ωκεανών

Ο πλανήτης Γη διαθέτει δύο «πνεύμονες» για την παραγωγή του πολύτιμου για τη ζωή οξυγόνου. Και ενώ όλοι γνωρίζουν ότι ο πρώτος «πνεύμονας» συγκροτείται από τα χερσαία φυτά και τα δάση, πολύ λιγότεροι υποψιάζονται ότι οι ωκεανοί αποτελούν τον δεύτερο πολύτιμο «πνεύμονα» ζωής στον πλανήτη μας. Το ένα στα δύο μόρια οξυγόνου που αναπνέουμε παράγεται από θαλάσσιους μικροοργανισμούς.   Οι ωκεανοί καλύπτουν τα δύο τρίτα της επιφάνειας της Γης και όχι μόνο φιλοξενούν ποικίλα είδη ψαριών αλλά περιλαμβάνουν και τεράστιες εκτάσεις υγρών λειμώνων στους οποίους ζει το γνωστό σε όλους πλαγκτόν καθώς και πολλοί άλλοι συμβιοτικοί μικροοργανισμοί. Μέσω της φωτοσυνθετικής τους δραστηριότητας αυτοί οι θαλάσσιοι μικροοργανισμοί αποτελούν όχι μόνο μια πολύ σημαντική πηγή οξυγόνου, αλλά και μια τεράστια δεξαμενή αποθήκευσης διοξειδίου του άνθρακα (CO2). Υπολογίζεται μάλιστα ότι απορροφούν περισσότερο από το μισό του επιβλαβούς CO2 που παράγεται πάνω στη Γη.

Θα έπρεπε λοιπόν να είναι σε όλους φανερό ότι η προστασία των ωκεανών και των οργανισμών που ζουν μέσα σε αυτούς είναι κάτι που μας αφορά άμεσα, γιατί από αυτήν εξαρτάται η ποιότητα της ζωής στον πλανήτη μας. Παραδόξως, αυτό το σύνθετο οικοσύστημα έχει ελάχιστα μελετηθεί, μολονότι απειλείται από τις δραματικές κλιματικές αλλαγές και τη γενικευμένη οικολογική υποβάθμιση. Αυτό το γνωστικό κενό επιχειρεί να καλύψει η διεθνής επιστημονική αποστολή Tara Oceans με το τριετές ταξίδι της στους επτά ωκεανούς του πλανήτη για να μελετήσει τους μηχανισμούς που ρυθμίζουν την ποιότητα ζωής των ωκεανών.

Στην αποστολή αυτή έχουν επιστρατευτεί ειδικοί από όλους τους επιστημονικούς κλάδους που σχετίζονται με τη μελέτη των ωκεανών: ωκεανογράφοι, βιολόγοι, γενετιστές και φυσικοί από τα πιο διακεκριμένα ευρωπαϊκά εργαστήρια θα συνεργαστούν στενά για να αναλύσουν τα πολύτιμα δεδομένα που θα συγκεντρώσει η θαλάσσια αποστολή. Το σημαντικότερο όμως είναι ότι θα δημιουργηθεί χάρη στην Tara Oceans μια δημόσια βάση δεδομένων με ελεύθερη πρόσβαση για τον καθένα: η «Bio-bank».

   Το Tara Oceans έφτασε στον Φλοίσβο στις 25 Νοεμβρίου και θα μείνει στην Ελλάδα μέχρι αύριο για να συλλέξει δείγματα πλαγκτόν που βρίσκονται σε βάθος δύο χιλιάδων μέτρων στις θάλασσές μας.

Η εν λόγω αποστολή σε όλους τους ωκεανούς και τις θάλασσες του κόσμου, ξεκίνησε στις 5 Σεπτεμβρίου 2009 με τον απόπλου του σκάφους από το Λοριάν της Βρετάνης στη Γαλλία και θα ολοκληρωθεί το 2012.
Το ταξίδι θα καλύψει συνολικά περίπου 150.000 χλμ. (81.000 ναυτικά μίλια), σε όλους τους ωκεανούς της Γης (Ατλαντικό, Ειρηνικό, Ινδικό), από τους πόλους μέχρι τους τροπικούς, κάνοντας στάσεις σε περίπου 50 χώρες.

Η επόμενη προγραμματισμένη στάση του σκάφους θα γίνει στη Λάρνακα της Κύπρου, στις 4 Δεκεμβρίου, και στη συνέχεια το πλοίο θα κατευθυνθεί προς το Λίβανο και την Αίγυπτο, ενώ το 2010 θα εισέλθει πλέον στον Ινδικό ωκεανό.