Φτώχεια και φυλακή

 Περικλής Κοροβέσης    Εχω σπουδάσει και στις δύο αυτές σχολές. Και χωρίς να φανεί πως περιαυτολογώ, είναι όμως πραγματικότητα, έχω πάρει και δύο ντοκτορά με άριστα. Αρα εκ των πραγμάτων έχω την άδεια να μιλήσω και για τα δύο, χωρίς αυτό να σημαίνει πως μπορώ να τα πω και σωστά. 

Συνήθως στο περίπου μιλάμε, όχι γιατί θέλουμε να αποφύγουμε την αλήθεια, αλλά για έναν και μόνο λόγο. Καταλαβαίνουμε αυτά που χωράει το κεφάλι μας. Αλλά δυστυχώς δεν τα χωράει όλα ή δεν θέλουμε να του φορτώσουμε και πολλά. Και ας αρχίσω με τη φυλακή....
Πήγα σε δύο διάσημα ιδρύματα, στις Εγκληματικές Φυλακές Αβέρωφ και Αίγινας επί χούντας. Και για τους νεότερους, η χούντα ήταν η Χρυσή Αυγή στην εξουσία και το γνήσιο παιδί των ένοπλων δωσίλογων, δηλαδή η «Δεξιά Χειρ» των ναζί κατακτητών.

Υπάρχει ο μύθος πως στη φυλακή πας επειδή τέλεσες κάποια αξιόποινη πράξη. Αυτό εν γένει είναι σωστό. Το πρόβλημα όμως είναι αλλού. Ποιος χαρακτηρίζει μια ανθρώπινη ενέργεια αξιόποινη δράση; Ποια συμπεριφορά θεωρείται καταδικαστέα; Ποια θρησκεία θεωρείται έγκλημα καθοσιώσεως; Ποιο χρώμα δέρματος θεωρείται απόδειξη ενοχής;

Σίγουρα υπάρχουν εγκληματικές πράξεις. Αλλά ποιος από όλους μας, τους ήσυχους νοικοκυραίους, δεν έφτασε σε κάποια στιγμή παροξυσμού; Οι άνθρωποι που είχα γνωρίσει στη φυλακή και εξέτιαν ποινή για ανθρωποκτονία, δεν είχαν κάτι διαφορετικό από όλους εμάς. Ολοι τους κατηγορούσαν την κακιά στιγμή. Και ίσως να είχαν δίκιο. Σε άλλους τυχαίνει η κακιά στιγμή και σε άλλους δεν συμβαίνει. Αλλά όλοι άνθρωποι είναι. Εκτός βέβαια από την εξουσία σε οποιαδήποτε μορφή της. Εκεί πάντα υπάρχει κάποιος ένοχος που πρέπει να εξοντωθεί.

Οι Εβραίοι, ως θρήσκευμα, ουδέποτε ήταν μια επαναστατική θεωρία, ασχέτως αν υπήρχαν σπουδαίοι διανοητές και επαναστάτες Εβραίοι που προσέφεραν πολλά στην ανθρωπότητα. Οι ίδιοι είχαν εκβρασθεί από τη δικιά τους κοινότητα. Και όμως, κατέληξαν στους φούρνους με την ανοχή της ανθρωπότητας. Οι Σύμμαχοι ήξεραν για τα στρατόπεδα εξόντωσης του Χίτλερ, αλλά δεν έκαναν τίποτα. Για έναν και μόνο απλό λόγο: ήταν και οι ίδιοι αντισημίτες, μέσα στην παράδοση του Ευρωπαϊκού Πολιτισμού.

Με άλλα λόγια, στη φυλακή μπορεί να βρεθεί ο καθένας, αν αυτό το αποφασίσει η εξουσία. Στη φυλακή, εκτός από τις ακραίες περιπτώσεις των στρατοπέδων εξόντωσης, έχεις κάποια βασικά πράγματα, έστω και αν είναι στην πιο άθλιά τους μορφή. Ενα κρεβάτι για να κοιμηθείς, ένα πιάτο φαγητό, έναν προαυλισμό, κάποιο επισκεπτήριο και μερικά ογκώδη βιβλία, αν ανήκεις στην Αριστερά. Για τους ποινικούς, που έχουν άλλες προτιμήσεις, βρίσκονται άλλες λύσεις με τη βοήθεια των σωφρονιστικών υπαλλήλων. Κακή η φυλακή, δεν λέω, αλλά τα βασικά τα έχεις λυμένα. Τρως, κοιμάσαι τζάμπα και έχεις την ελπίδα πως κάποτε θα βγεις έξω.

Δεν είναι όμως το ίδιο με τη φτώχεια. Οσο σκληρά και αν έχεις δουλέψει στη ζωή, όσο καλά και αν τα πήγες, όσα φραγκάκια κι αν μάζεψες, δανειάκια, αυτοκινητάκια, εξοχικά και άλλα καλά, έρχεται ο οικονομικός Εμπολα και σ’ τα παίρνει όλα. Και μπροστά σου έχεις μόνο σκοτάδι. Μπορεί να βοήθησες κόσμο, αλλά τώρα κανείς δεν μπορεί να σε βοηθήσει. Γιατί απλά δεν έχουν. Και εκεί που ήσουν κάποιος, μπορεί και να είχες τις σωστές ιδέες, ένας απλός νοικοκύρης, στα καλά καθούμενα να βρεθείς στα δημοτικά συσσίτια. Και μπορεί ακόμα να ψηφίζεις ΠΑΣΟΚ ή Ν.Δ. Δικαίωμά σου. Σεβαστό. Και όμως, ψήφισες τη φτώχεια σου. Χωρίς να το καταλάβεις. Η σιγουριά σου ήταν η φτώχεια σου.

Η φτώχεια είναι μια φορητή φυλακή. Την κουβαλάς μαζί σου και ό,τι βλέπεις γύρω σου είναι απαγορευμένο. Εναν καφέ δεν μπορείς να πιεις. Σε ένα μαγαζί δεν μπορείς να μπεις. Ολα είναι κλειστά γύρω σου, αν και λέγεσαι ελεύθερος άνθρωπος. Η φτώχεια είναι η πιο απάνθρωπη φυλακή που σε οδηγεί στο δικό σου προσωπικό ολοκαύτωμα. Ζούμε σε μια εποχή που σε όλο τον πλανήτη, το 1% ή το 0,01% ή ακόμα λιγότερο έχουν τα πάντα. Τράπεζες, κυβερνήσεις, διεθνείς οργανισμοί νομοθετούν για τα πάντα σε παγκόσμιο επίπεδο.

Σίγουρα υπάρχουν και τα αντιτιθέμενα μπλοκ. Αλλά δεν μπορούμε να πούμε πως η Κίνα παρουσιάζει κάποια επανάσταση. Είναι ένα άλλο είδος καπιταλισμού, όπως και τα Bricks (Βραζιλία, Ρωσία, Ινδία, Κίνα, Νότια Αφρική), οι λεγόμενες αναπτυσσόμενες χώρες. Αλλά η Ιστορία μάς έχει δείξει, άλλον πιο πειστικό τρόπο για αλλαγές. Και αυτός είναι μόνο η εξέγερση. Αλλά εδώ... τα ζώα μου αργά. Και ζήτω ο Σαμαράς και ο Βενιζέλος.                           φωτο:
Amir Behroozi

  Εφημερίδα των Συντακτών