Επτά κόμματα, δύο πολιτικές: Σοσιαλισμός ή Βαρβαρότητα

Του Νικόλαου Μόττα*   Ένα φάντασμα πλανιέται εδώ και τρία συναπτά έτη πάνω από την Ελλάδα. Είναι το φάντασμα ενός εκβιαστικού διλήμματος: Μνημόνιο ή Χρεωκοπία. Στην σκιά αυτού του διλήμματος, με τρία μνημόνια εξαντλητικής λιτότητας να έχουν ψηφιστεί από τη Βουλή, τα λαϊκά στρώμματα της χώρας έχουν κυριολεκτικά ξεζουμιστεί, βρισκόμενα στο χείλος της οικονομικής καταστροφής.....

Πρόκειται ασφαλώς για ψευδεπίγραφο δίλημμα που βασίζεται στην απόκρυψη της πραγματικής αιτίας της κρίσης – του αδιαμφισβήτητου δηλαδή γεγονότος ότι η κρίση που ζούμε δεν είναι ούτε “κρίση χρέους” ούτε “κρίση πολιτικής διαφθοράς”, ούτε γενικά και αόριστα “κρίση αξιών”, αλλά συστημική κρίση του καπιταλιστικού συστήματος.

Άλλωστε, τουλάχιστον απο το μεγάλο καπιταλιστικό “κραχ” του 1929 μέχρι και σήμερα, οι συστημικές κρίσεις του καπιταλισμού εκδηλώνονται κάθε φορά με συγκεκριμένους τρόπους: το 1973 η κρίση ήταν “πετρελαϊκή”, το 1999 ήταν “χρηματιστηριακή” κρίση που έπληξε τις λεγόμενες “ασιατικές τίγρεις¨”, το 2008 εμφανίστηκε η “χρηματοπιστωτική” κρίση.

Τίθεται λοιπόν το εξής ερώτημα: αυτό το σύστημα, που γεννά και αναπαράγει τις κρίσεις, το διαχειρίζεσαι ή το ανατρέπεις; Το πολιτικό και οικονομικό κατεστημένο που κατέχει το σύνολο του πλούτου – η λεγόμενη “πλουτοκρατία” (αυτή είναι η λέξη όσο κι' αν δεν αρέσει σε πολλούς) και οι πολιτικοί φορείς που την εκπροσωπούν (κυβέρνηση, ΕΕ, ΔΝΤ) – επιθυμεί ασφαλώς τη διαχείριση, γι' αυτό και θέτει εκβιαστικά το δίλημμα “Μνημόνιο ή Χρεωκοπία”. Εγκλωβίζουν, δηλαδή, με λίγα λόγια το λαό σε ένα απατηλό δίλημμα, αφού και οι μνημονιακές πολιτικές και η χρεωκοπία (στάση πληρωμών τύπου Αργεντινής) αποτελούν επιλογές εντός του καπιταλιστικού πλαισίου. Στην ουσία αποτελούν αδιέξοδο. Και αυτό διότι αναπαράγουν τον φαύλο κύκλο της ανατροφοδότησης του χρέους, της εκμετάλλευσης των εργαζομένων, των νέων πακέτων λιτότητας, της διάλυσης των εργασιακών κεκτημένων, της ανεργίας, των ιδιωτικοποιήσεων, του ξεπουλήματος και της άνισης διανομής του κοινωνικού πλούτου, της οικειοποίησης του μόχθου των εργατών από το μεγάλο Κεφάλαιο [1].

Όπως είναι ψευδεπίγραφο το εκβιαστικό δίλημμα “Μνημόνιο ή Χρεωκοπία” έτσι ψευδής και διαστρεβλωτικός της πραγματικότητας είναι ο διαχωρισμός των πολιτικών δυνάμεων σε “μνημονιακές” και “αντιμνημονιακές”. Πρόκειται περί σκόπιμου διαχωρισμού, ώστε να εγκλωβιστεί η δημόσια συζήτηση σε διλημματικά ερωτήματα του τύπου “ευρώ ή δραχμή”, “μνημόνιο ή χάος”, “λιτότητα ή καταστροφή” και άλλα τινά με τα οποία φοβερίζουν το λαό από το 2009 ΠΑΣΟΚ και Νέα Δημοκρατία. Εάν έπρεπε να γίνει ένας διαχωρισμός των πολιτικών δυνάμεων που δραστηριοποιούνται αυτήν την στιγμή στη χώρα αυτός θα ήταν ένας και μοναδικός: Σε δυνάμεις που αποσκοπούν στη “διαχείριση” και σε δυνάμεις που προσβλέπουν στην “ανατροπή” του καπιταλιστικού συστήματος, της γενεσιουργού δηλαδή αιτίας της κρίσης που διάγουμε.

Η “διαχείριση” μας είναι γνωστή. Είναι η πολιτική των μνημονίων λιτότητας, των οριζόντιων περικοπών, του ξεπουλήματος της δημόσιας περιουσίας, της κατασπατάλησης δισεκατομμυρίων ευρώ για τη διάσωση των τραπεζικών κολοσσών, των λουκέτων που καθημερινά μπαίνουν στα μικρομάγαζα, του συνεχόμενου, επ' άπειρον, δανεισμού για την αποπληρωμή τοκοχρεωλυσίων, της συντριβής των εργασιακών κεκτημένων.

Για όσους, παρ' όλα αυτά, έχουν αμφιβολίες να επισημάνουμε ότι διαχείριση της κρίσης του καπιταλισμού, μεταξύ άλλων, είναι:

- Να λαμβάνουν, ήδη από το 2008, οι τράπεζες 15 δισεκατομμύρια ευρώ σε δάνεια που μπορούν να συνάψουν με τρίτους, έχοντας εγγύηση του Ελληνικού Δημοσίου (Νόμος 3723/2008 της Ν.Δ) [2].

- Να λαμβάνουν οι τράπεζες 10 δισεκατομμύρια ευρώ μετρητά από το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας και 40 δισεκατομμύρια ευρώ από τρίτους με εγγύηση του Ελληνικού Δημοσίου  (Νόμος 3845/2010 [3] και 3872/2010, άρθ. 7 του ΠΑΣΟΚ).

- Να έχουν δωθεί, μόνο το έτος 2009, από τις κυβερνήσεις ΠΑΣΟΚ και ΝΔ περί τα 113,5 δισεκατομμύρια ευρώ σε ενισχύσεις επιχειρηματικών ομίλων, τοκοχρεολύσια, κέρδη χρηματιστηριακών ομίλων, στρατιωτικές δαπάνες κλπ.

- Να “αγγίζουν” τα 168 δισεκατομμύρια ευρώ (κυβερνήσεις ΝΔ, ΠΑΣΟΚ και συγκυβέρνηση ΠΑΣΟΚ-ΝΔ-ΛΑΟΣ) τα συνολικά κεφάλαια που με τη μορφή μετρητών, εγγυήσεων κλπ. έχουν δωθεί στις τράπεζες μέσα σε σχεδόν τρία χρόνια (2009-2012).

- Να βρίσκεται η ανεργία στο 25% (με αυξητικές τάσεις για το 2013) και, παρ' όλες τις περικοπές και τα μνημόνια, το κρατικό χρέος της χώρας να αυξάνεται στο 181,2% του παραγόμενου ΑΕΠ το 2013 (πρόβλεψη ΔΝΤ).

- Να δίνονται 67,197 δισεκατομμύρια ευρώ για τόκους και χρεολύσια και μόλις 17,511 δισεκατομμύρια ευρώ για τσεκουρωμένους μισθούς και συντάξεις (Προϋπολογισμός 2013). [4]

- Να ψεύδονται προφανέστατα, αλλεπάληλλα και ανερυθρίαστα οι πρωθυπουργοί της χώρας δίνοντας ρεσιτάλ κοροϊδίας. «Ο τελικός μας προορισμός είναι να απελευθερώσουμε την Ελλάδα από επιτηρήσεις και κηδεμονίες» είχε δηλώσει από το Καστελόριζο τον Απρίλη του 2010 ο Γ.Παπανδρέου “εγκαινιάζοντας” την αλυσίδα υπαγωγής της χώρας στα μνημόνια των δανειακών συμβάσεων με ΔΝΤ-ΕΕ-ΕΚΤ. «Δεν πάει άλλο, κάτι πρέπει να αλλάξει, η πολιτική του μνημονίου πρέπει να αλλάξει» δήλωνε τον Οκτώβρη του 2010 ο τότε αρχηγός της αξιωμ. αντιπολίτευσης και σημερινός πρωθυπουργός του τρίτου μνημονίου Αντών. Σαμαράς. Ο ίδιος που τον Ιούλη του 2012 επαναλάμβανε την προεκλογική του “δέσμευση” «όχι νέα μέτρα, όχι στις περικοπές μισθών και συντάξεων».

- Να ματώνουν οικονομικά μισθωτοί και συνταξιούχοι και την ίδια ακριβώς στιγμή δύο πρώην υπουργοί οικονομικών (Γ.Παπακωνσταντίνου, Ευ.Βενιζέλος) να “αγνοούν” τη... λίστα με 6000 ονόματα πιθανών φοροφυγάδων με πιθανές καταθέσεις στο εξωτερικό. Να στενάζει, δηλαδή, ο λαός κάτω από δυσβάσταχτα μέτρα λιτότητας και περικοπών και 600 δισεκατομ. ευρώ να έχουν “βγει” από την Ελλάδα προς τις ελβετικές τράπεζες.

- Να κλείνουν το ένα μετά το άλλο τα μικρομάγαζα αδυνατώντας να ανταπεξέλθουν οικονομικά και τα Μονοπώλια, οι μεγάλοι επιχειρηματικοί όμιλοι, να βάζουν λουκέτα στα εργοστάσια τους, να πετούν κυριολεκτικά στο δρόμο τους εργαζόμενους και να “μετακομίζουν” αλλού για φτηνότερο εργατικό δυναμικό και περισσότερο κέρδος.

- Να εξαθλιώνεις τα λαϊκά στρώμματα υποσχόμενος... “ανάπτυξη”. Κάτι που στη γλώσσα του κ.Σαμαρά και των συγκυβερνούντων του μεταφράζεται σε “Λιτότητα για το λαό, ανάπτυξη για τα μονοπώλια”. Το ίδιο ακριβώς σκεπτικό που, εδώ και τρείς δεκαετίες, φορτώνει χρέη στο κράτος στην προσπάθεια να δημιουργήσει ευνοϊκές επενδυτικές συνθήκες για το μεγάλο Κεφάλαιο.

Πέραν όλων αυτών, διαχείριση της καπιταλιστικής κρίσης σημαίνει επίσης:

- Να καπηλεύεσαι με χυδαίο τρόπο τον όρο “Αριστερά” συμπράτοντας στα πλέον βάναυσα κοινωνιοκτόνα νεοφιλελεύθερα μέτρα λιτότητας (ΔΗΜΑΡ). Να ζητάς, δηλαδή, “εξανθρωπισμό” της βαρβαρότητας την ίδια στιγμή που συμμετέχεις ενεργά στο έγκλημα. Να ζητάς, με περισσή υποκρισία, “βελτίωση των όρων του μνημονίου” παίζοντας το ρόλο του “αριστερού άλλοθι” στην αντιδραστικότερη κυβέρνηση της τριακονταετίας. Να παριστάνεις τον Πόντιο Πιλάτο κατά την ψηφοφορία των μέτρων στη Βουλή (δηλώνοντας... “παρών”) ενώ προηγουμένως έχεις ήδη εγκρίνει τα μέτρα με την συμμετοχή σου στην συγκυβέρνηση.

- Να καταγγέλεις τους πάντες και τα πάντα φωνασκώντας για το “ξεπούλημα της πατρίδας” ενώ το πολιτικό και οικονομικό σου πρόγραμμα δεν θίγει ούτε κατα το ελάχιστο τις καπιταλιστικές δομές και σχέσεις παραγωγής (Ανεξάρτητοι Έλληνες). Να πετάς εθνοπατριωτικές αντιμνημονιακές κορώνες και ταυτόχρονα, στο πολιτικό σου πρόγραμμα, να προωθείς την “ανταγωνιστικότητα και την υγιή ανάπτυξη”, να καλείς το “πατριωτικό” εφοπλιστικό κεφάλαιο να μεταφέρει τις κερδοσκοπικές του επιχειρήσεις στην Ελλάδα προσφέροντας «μακροχρόνια μίσθωση λιμένων και ναυπηγείων» (δηλαδή ξεπούλημα σε ιδιώτες). Να θυμάσαι τη “διαφθορά” αφότου έχεις, κατά το παρελθόν, χρηματίσει ο ίδιος (Π.Καμμένος) υφυπουργός “διεφθαρμένων κυβερνήσεων”.

- Να αποτελείς το “μακρύ χέρι” του συστήματος που δήθεν καταγγέλεις (Χρυσή Αυγή). Να αντιτίθεσαι στην φορολόγηση των εφοπλιστών και να λειτουργείς ως “μπράβος” των εκμεταλλευτών εργοστασιαρχών ενάντια στους απεργούς εργάτες. Να αποπροσανατολίζεις συνειδητά το λαό με μισαλλόδοξα ρατσιστικά παραλληρήματα κατά των μεταναστών και των προσφύγων με σκοπό να σπείρεις διχόνοια στα λαϊκά στρώμματα και την εργατική τάξη. Να στήνεις δουλεμπορικά γραφεία εκμεταλλευόμενος την απόγνωση των ανέργων προς όφελος άπληστων εργοδοτών.

- Να σπέρνεις αυταπάτες στο λαό, πότε περί “κατάργησης του μνημονίου” και πότε περί “αναδιαπραγμάτευσης” (ΣΥ.ΡΙΖ.Α). Να καταγγέλεις το μνημόνιο και τις πολιτικές της λιτότητας αφήνοντας, επί της ουσίας, άθικτο το καπιταλιστικό σύστημα που τις εκτρέφει. Να καταγγέλεις τις διατάξεις των σημερινών μνημονίων ενώ  προ εικοσαετίας, το 1992, είχες εγκρίνει την Συνθήκη του Μάαστριχτ που αποτέλεσε πηγή αυτών των διατάξεων (ιδιωτικοποιήσεις, γκρέμισμα εργασιακών δικαιωμάτων, απελευθέρωση και ελεύθερη διακίνηση κεφαλαίων κλπ). Να “ευαγγελίζεσαι” τάχα στάση πληρωμών αλλά εντός του ευρώ και της Ε.Ε. - και με τον χωροφύλαξ και με τον αστυφύλαξ, και με το λαό και με τα μονοπώλια. Να υπόσχεσαι ένα “άλλο μείγμα πολιτικής” και μια θολωμένη “αναδιανομή του πλούτου” - εντός του ευρωπαϊκού καπιταλιστικού πλαισίου – χωρίς κοινωνικοποίηση των μέσων παραγωγής, χωρίς συνθέμελη αμφισβήτηση της παντοκρατορίας του Κεφαλαίου, χωρίς ρήξη με τη λυκοσυμμαχία του αποκαλείται “Ευρωπαϊκή Ένωση”.

Διαχείριση ή Ανατροπή;

Υπάρχει ο άλλος δρόμος. Αυτός που με συνέπεια, αποφασιστικότητα και θάρρος εκφράζει, εδώ και πολύ καιρό, το Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας. Έναν δρόμο που δεν σχετίζεται με τη διαχείριση της κρίσης, που δεν “συνθηκολογεί” με τον υπαρκτό καπιταλισμό αλλά, αντιθέτως, τον ανατρέπει και αυτόν και τα παράγωγα του. Το δρόμο της ανατροπής.

Ο ελληνικός λαός σήμερα έχει μπροστά του επτά κοινοβουλευτικά κόμματα, μόνο δύο όμως πολιτικές επιλογές. Την Διαχείριση ή την Ανατροπή. Και αν παραπάνω παραθέσαμε τι σημαίνει “διαχείριση της καπιταλιστικής κρίσης” τώρα μπορούμε να δούμε τι συνιστά η ανατροπή. Πως εκφράζεται και που στοχεύει. Ανατροπή του σάπιου σκηνικού, λοιπόν, επιδιώκεις:

- Όταν παλεύεις με συνέπεια για την αλλαγή – και όχι διαχείριση – της Εξουσίας. Το πέρασμα, δηλαδή, των μέσων παραγωγής στο λαό. Την πραγματική λαϊκή εξουσία και την κατάργηση της εξουσίας των μονοπωλίων και του Κεφαλαίου.

- Όταν στηρίζεις στην πράξη τους εργάτες και τα λαϊκά στρώμματα που πλήττονται περισσότερο από την κρίση και τα βάρβαρα μέτρα λιτότητας. Όχι με ελεημοσύνες και φιλανθρωπίες όπως πιστεύουν κάποιοι. Αλλά με αλληλεγγύη. Την έμπρακτη αυτήν στήριξη σήμερα δεν την παρέχουν οι εργατοπατέρες ομοτράπεζοι (ΓΣΕΕ-ΑΔΕΔΥ) των μεγαλοβιομηχάνων – την παρέχουν το ΚΚΕ σε πολιτικό και το ΠΑΜΕ σε συνδικαλιστικό επίπεδο, οργανώνοντας την ταξική αλληλεγγύη και διαφυλάττοντας με κάθε κόστος το ιερό δικαίωμα στη μαζική απεργία.

- Όταν καταθέτεις πρόταση νόμου στη Βουλή [5] για την “Κατάργηση των μνημονίων, του μεσοπρόθεσμου πλαισίου δημοσιονομικής στρατηγικής 2012-2015 και των εφαρμοστικών τους νόμων”. Την ίδια ώρα που οι όψιμες “αντιμνημονιακές δυνάμεις” σφυρίζουν αδιάφορα προβάλλοντας μικροπολιτικές σκοπιμότητες.

- Όταν αντιμάχεσαι την κεφαλαιοκρατική συμμαχία της Ε.Ε. αγωνιζόμενος για την αποδέσμευση της πατρίδας σου από τα δεσμά της. Όχι στη βάση του κάλπικου διλήμματος “ευρώ ή δραχμή”, αλλά στη βάση της ρήξης με τον λεγόμενο “ευρωμονόδρομο” (λες και δεν υπάρχει ζωή εκτός Ε.Ε) και τη μονομερή διαγραφή του χρέους.

- Όταν είσαι ο μοναδικός κομματικός σχηματισμός που δεν έχει διορίσει ούτε έναν υπάλληλο στη Βουλή, την στιγμή που οι υπόλοιποι “διαχειριστές της εξουσίας” έχουν επιδωθεί σε έναν μαραθώνιο φαυλοκρατικών ρουσφετιών και νεποτισμού.

- Όταν έχεις δικαιωθεί πλήρως από τις εξελίξεις στο πεδίο της οικονομίας. Δικαιώθηκε ή δεν δικαιώθηκε η θέση του ΚΚΕ για τον αντιδραστικό ρόλο της Συνθήκης του Μάαστριχτ (1992) [6]; Δικαιώθηκε ή δεν δικαιώθηκε για την περίφημη “Λευκή Βίβλο” της Ε.Ε. και την βήμα προς βήμα διάλυση των εργασιακών δικαιωμάτων; Δικαιώθηκε ή δεν δικαιώθηκε όταν έγκαιρα έκρουε των κώδωνα του κινδύνου για τα επερχόμενα “αντιλαϊκά μέτρα”, την κατάργηση των συλλογικών συμβάσεων, τις μειώσεις μισθών, τις απολύσεις χωρίς αποζημίωση, την επιμήκυνση του εργάσιμου βίου, την αύξηση των ορίων ηλικίας κλπ; Δικαιώθηκε ή δεν δικαιώθηκε το ΚΚΕ όταν πρώτο έκανε λόγο για τον καπιταλιστικό χαρακτήρα της κρίσης, την ώρα που οι άλλοι μιλούσαν για “κρίση του ευρώ”, “κρίση χρέους” και “κρίση διαφθοράς”;

- Όταν στο πλαίσιο της τοπικής αυτοδιοίκησης μάχεσαι καθημερινά, με προτάσεις και όχι με λόγια, προς όφελος των λιγότερο προνομιούχων. Ένα μόνο παράδειγμα: Η πρόταση της “Λαϊκής Συσπείρωσης” (ΚΚΕ) στο Δήμο Πυλαίας-Χορτιάτη (Θεσσαλονίκη) για κατάργηση των δημοτικών τελών στους ανέργους και μείωση των τελών για τις λαϊκές οικογένειες [7]. Πρόταση που με φτηνές δικαιολογίες (υποχρηματοδότηση Τοπ. Αυτοδιοίκησης, ανταποδοτικότητα) καταψηφίστηκε από τις δημοτικές παρατάξεις ΠΑΣΟΚ και ΝΔ.

Αυτά είναι απτά δείγματα ανατροπής! Ο δρόμος που ανατρέπει τα μνημόνια και τις πολιτικές της αιώνιας λιτόητας δεν περνά απ' την όποια διαχείριση του Καπιταλισμού, αλλά απ' το γκρέμισμα του. Δεν περνά απ' τις διαπραγματεύσεις και τις αναδιαπραγματεύσεις της επιβαλλόμενης βαρβαρότητας, ούτε απ' τις “αγανακτισμένες” μούντζες της πλατείας Συντάγματος.

Περνά απ' την καθημερινή, ανειρήνευτη, συνεχή ταξική πάλη ενάντια στο σάπιο, νομοτελειακά άδικο και βάρβαρο, σύστημα – αυτό του υπαρκτού καπιταλισμού. Αυτός είναι ο άλλος ο δρόμος που ο ελληνικός λαός έχει τη δυνατότητα – και πρέπει – να επιλέξει. Χωρίς αυταπάτες, φόβο και πισωγυρίσματα.

Υποσημειώσεις:

[1] «Το μνημόνιο δεν ήταν μονόδρομος και αντίθετα οι πολιτικές του μνημονίου οδηγούν σε φαύλο κύκλο ύφεσης, οικονομικής παράλυσης και σε ακόμη σκληρότερα μέτρα», Αντώνης Σαμαράς, Οκτώβριος 2010.

[2] Ν. 3723/2008: Ενίσχυση της ρευστότητας της οικονομίας για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της διεθνούς χρηματοπιστωτικής κρίσης και άλλες διατάξεις.

[3] Ν. 3845/2010: Μέτρα για την εφαρμογή του μηχανισμού στήριξης της ελληνικής οικονομίας από τα κράτη - μέλη της Ζώνης του ευρώ και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο.

[4] Εισηγητική Εκθεση Προϋπολογισμού 2013, σελίδα 78.

[5] Αιτιολογική Έκθεση πρότασης Νόμου «Κατάργηση των μνημονίων, του μεσοπρόθεσμου πλαισίου δημοσιονομικής στρατηγικής 2012-2015 και των εφαρμοστικών τους νόμων - καταγγελία των δανειακών συμβάσεων που έχουν ως προαπαιτούμενο την εφαρμογή των μνημονίων», 12 Ιουλίου 2012, Βουλή των Ελλήνων.http://www.hellenicparliament.gr/UserFiles/2f026f42-950c-4efc-b950-340c4fb76a24/k-katamni-protasi.pdf.

[6] Άρθρο: “Μάαστριχτ 1992: Ο «προάγγελος» της βαρβαρότητας”, 10 Οκτωβρίου 2012.

[7] “Πρόταση για κατάργηση τελών στους ανέργους”, Ριζοσπάστης, 2 Νοέμβρη 2012.

*Ο Νικόλαος Μόττας είναι υποψήφιος διδάκτωρ (PhD) Πολιτικής Ιστορίας και Εξωτερικής Πολιτικής. Γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το Γενάρη του 1984, σπούδασε Πολιτικές Επιστήμες στο Πανεπιστήμιο Westminster του Λονδίνου και κατέχει μεταπτυχιακούς τίτλους στις Διπλωματικές Σπουδές (Διπλωματική Ακαδημία Λονδίνου) και στις διπλωματικές διαπραγματεύσεις (Πανεπιστήμιο Τελ Αβιβ). Υπήρξε επί τριετία τακτικός συνεργάτης των εφημερίδων «Μακεδονία» και «Θεσσαλονίκη» αρθρογραφώντας γιά διεθνή γεγονότα, ενώ κείμενα του περί ελληνικής, ευρωπαϊκης και διεθνούς πολιτικής έχουν δημοσιευθεί και σε αγγλόφωνες πηγές. Είναι ίδρυτής και διαχειριστής του ελληνικού αρχείου Τσε Γκεβάρα, www.guevaristas.net            Palmografos.com