Η φαντασία στην εξουσία!

Сергей Шляга

Του Πάσχου Λαζαρίδη.

Το τελευταίο διάστημα πολλά μέσα πρόβαλλαν την, εδώ και μήνες διατυπωμένη, θέση του Μετώπου Αλληλεγγύης και Ανατροπής με άρθρα και συνεντεύξεις του Α. Αλαβάνου για το plan Β. Δηλαδή για ένα εναλλακτικό σχέδιο διεξόδου από τα μνημόνια στην βέβαιη (ή έστω πιθανότερη) περίπτωση που κάτι τέτοιο δεν είναι εφικτό μέσα στην ευρωζώνη. Είναι σίγουρο ότι το σύστημα θέλει να εκμεταλλευτεί τις «αντιθέσεις» μέσα στον γενικότερο αριστερό χώρο και από αυτήν την σκοπιά, εκμεταλλεύεται και τις τοποθετήσεις του Α. Αλαβάνου. Πάντα το έκανε, αλλά αυτό δεν είναι λόγος να βαρέσουμε σιωπητήριο, να αυτοκτονήσουμε ή να κάνουμε λοβοτομή...

Μέχρι τώρα οι αντίστοιχες αντι-ΕΕ τοποθετήσεις από ΚΚΕ και Ανταρσυα δεν απασχολούσαν. Ούτε και θεωρούνταν «προβοκατόρικες». Ίσως γιατί ήταν έξω από την πολιτική και κοινωνική διαπάλη, αφηρημένες, τοποθετημένες ιδεολογικά και όχι πολιτικά. Από αυτή την άποψη δεν πίεζαν κανέναν και εξόριζαν την αντι-ΕΕ άποψη στο έδαφος του αφηρημένου και -ακόμα χειρότερα- του γραφικού. Με τις τοποθετήσεις του Α. Αλαβάνου, άσχετα πόσο συμφωνεί κάποιος με αυτές ή όχι, έχουμε τις κλασσικές αντιδράσεις. «Τι θέλει πάλι αυτός» και «γιατί μιλάει»; Πρακτικές βγαλμένες από τις χειρότερες σελίδες του αριστερού κινήματος.

Ο μόνος ο οποίος επιχείρησε να απαντήσει πολιτικά ήταν ο Γ. Μηλιός, εκ των υπευθύνων της οικονομικής πολιτικής του ΣΥΡΙΖΑ. Παραθέτουμε από άρθρο της Αυγής (21/10/2012):

«Ο ΣΥΡΙΖΑ ΕΚΜ, λόγω της πρωτοποριακής θέσης που του έδωσε η ιστορική συγκυρία, επιβάλλεται να είναι στην πρωτοπορία των κοινωνικών αγώνων για να μην περάσει η τρέχουσα δέσμη μέτρων στην Ελλάδα, αλλά και να θέσει το ζήτημα της κοινωνικής αλλαγής σε Ελλάδα και Ευρώπη, να συνθέσει μαζί με τις άλλες δυνάμεις της Ευρωπαϊκής Αριστεράς το εναλλακτικό σχέδιό του. Αυτό το σχέδιο δεν είναι απλώς το Plan A, είναι το μόνο σχέδιο που υπάρχει, δεν υπάρχει Plan B. Η εναλλακτική πρόταση της εθνικής αναδίπλωσης, της περιχαράκωσης εντός των συνόρων, οδηγεί σε μια αναγκαστική συμμαχία με την εθνική αστική τάξη, η οποία θα έχει ως αποτέλεσμα την επιπλέον υποτίμηση της εργασιακής δύναμης, θα στραφεί αναγκαστικά ενάντια στους μετανάστες αλλά και σε όσα κράτη δυνητικά αποτελούν «ανταγωνιστές» της χώρας «μας». Αυτή η στρατηγική όχι απλώς δεν βρίσκεται στα «αριστερά του ΣΥΡΙΖΑ», αλλά δεν είναι καν αριστερή, είναι εθνικιστική-αστική στρατηγική.

Ένας καλόπιστος αντίλογος σ’ αυτή τη γραμμή σκέψης διατυπώνεται με τη μορφή ερωτήματος: Τι θα κάνουμε αν είμαστε κυβέρνηση και έρθει μια μεγάλη οικονομική καταστροφή (υπονοώντας συχνά τη διάλυση της Ευρωζώνης); Η απάντηση είναι απλή. Είτε γίνει σεισμός, καταποντισμός, πλημμύρα ή όποια άλλη καταστροφή που θα υπονομεύσει τη δυνατότητα της κοινωνικής αναπαραγωγής, η στρατηγική της Αριστεράς είναι μία, το σχέδιο είναι ένα. Μια κυβέρνηση της Αριστεράς στηρίζει και ενισχύει την τάξη της εργασίας, ψηφίζει νόμους προς το συμφέρον της, δίνει τη δυνατότητα στον κόσμο της εργασίας να πάρει τη ζωή του στα χέρια του, χαράζει μαζί με τον αγωνιζόμενο κόσμο τη στρατηγική πορεία προς μια άλλη κοινωνία που η οργάνωσή της θα βασίζεται στην κάλυψη των κοινωνικών αναγκών και όχι στην παραγωγή κέρδους. Αυτό πρέπει να είναι το σχέδιο σε κάθε περίπτωση, ένα σχέδιο που δεν περιλαμβάνει κανένα όραμα εθνικής περιχαράκωσης.»

Μερικά ερωτήματα ενός αφελούς αναγνώστη της Αυγής:

Ερώτημα πρώτο. Οι αναφορές του σχεδίου διακήρυξης του ΣΥΡΙΖΑ για εθνική ανεξαρτησία, οι συνεχείς αναφορές του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ στην εθνική ανεξαρτησία, οι εκδηλώσεις για τα κεντρικά συνθήματα της Αλλαγής του ‘81 που δεν ικανοποιήθηκαν, συγκαταλέγουν τον ΣΥΡΙΖΑ στο εθνικιστικό σχέδιο που καταγγέλλει ο Γ.Μηλιός; Με ευκολία χαρακτηρίζει την έξοδο από το ευρώ “εθνικιστική στρατηγική” και εθνική αναδίπλωση”, αλλά δεν έχει αρθρώσει μισή κουβέντα για το παθιασμένο φλερτάρισμα με την 3η Σεπτέμβρη.

Ερώτημα δεύτερο. Η εθνική ανεξαρτησία έχει σχέση με την επιτήρηση – επικυριαρχία από τις Βρυξέλλες, το Βερολίνο, την ΕΕ; Έχει σχέση με το πού καθορίζονται οι οικονομικές (άρα και νομισματικές;) πολιτικές; Με ποια ακριβώς οικονομικά και πολιτικά εργαλεία θα ψηφίζει ο ΣΥΡΙΖΑ νόμους υπέρ της εργατικής τάξης; Στον αντίποδα της ανεξαρτησίας υπάρχει η ηγεμονική γερμανική στρατηγική της βαθύτερης ενοποίησης. Με ποια πολιτική στρατεύεται ο Γ.Μηλιός;

Ερώτημα τρίτο: Αν δεν ισχύουν τα παραπάνω τι εννοεί ο ΣΥΡΙΖΑ λέγοντας εθνική ανεξαρτησία; Θα κάνουμε κουμάντο στους προϋπολογισμούς μας; Θα κάνουμε κουμάντο στο κοινοβούλιό μας; Θα χαράξουμε στρατηγική ανάπτυξης και δημιουργίας θέσεων εργασίας, κόντρα με τις νεοφιλελεύθερες επιλογές της ΕΕ; Θα έρθουμε σε ρήξη με τις δόσεις και τις ανακεφαλαιοποιήσεις των τραπεζών που συνοδεύουν τα μνημόνια; Θα εθνικοποιήσουμε – κοινωνικοποιήσουμε τις τράπεζες; Και το θέμα δημοκρατίας στην ΕΕ πως αντιμετωπίζεται; Με παράκληση προς τον ελληνικό λαό να περιμένει την πανευρωπαϊκή κοινωνική επανάσταση;

Ερώτημα τέταρτο: Πώς γίνεται η έξοδος από το ευρώ και την ΕΕ να αποτελεί εθνικιστική – αστική στρατηγική, αλλά αντί η αστική τάξη να τα υποδεχτεί ευτυχισμένη, καθημερινά ορκίζεται στην παραμονή στο ευρώ και σφάζει ανελέητα την κοινωνία για να το πετύχει; Και πως γίνεται αυτό που λέει ο Γ.Μηλιός για την ευρωπαϊκή ενοποίηση να είναι κατά τη γνώμη του αριστερή στρατηγική, αλλά ταυτόχρονα να ταυτίζεται απολύτως με την αστική πολιτική, την τρικομματική συγκυβέρνηση, τα τραπεζικά συμφέροντα, την εργοδοσία;

Ερώτημα πέμπτο. Αν ο ΣΥΡΙΖΑ βρισκόταν στο 4% θα είχε ασφαλώς όλο το χρόνο μπροστά του να ζυμώσει και να ζυμωθεί με τον Ολάντ, τον Σταϊνμάγιερ και τον Σουλτς μπας και προκύψει κάπου κάπως στο μέλλον μια πανευρωπαϊκή ανατροπή της αρχιτεκτονικής του ευρωσυστήματος. Αν όμως ο ΣΥΡΙΖΑ βρίσκεται στο κατώφλι της κυβερνητικής εξουσίας, το ερώτημα πρέπει να απαντηθεί άμεσα. Απέναντι στην κυρίαρχη και εφαρμοζόμενη πολιτική της ΕΕ, θα υπάρξει ρήξη ή θα προτιμηθεί η αναμονή μέχρι να να έρθει σε κάθε κυβέρνηση σε όλη την Ευρώπη η ευρωπαϊκή αριστερά;

Ερώτημα έκτο. Φαίνεται ότι ο κίνδυνος της εθνικής αναδίπλωσης είναι κάτι σαν την χολέρα για τον Γ.Μηλιό. Διερωτάται κανείς αν η εθνική και κοινωνική καταστροφή που σήμερα ζούμε προήλθε από την εθνική αναδίπλωση ή από την ολόψυχη παράδοση στον ευρωπαϊσμό. Τα τελευταία τριάντα χρόνια ποιες αρνητικές πολιτικές για τον κόσμο της εργασίας και της αγροτιάς προήλθαν από την “εθνική αναδίπλωση” (που υπάρχει μόνο στη φαντασία του Γ.Μηλιού); Και ποιες αρνητικές πολιτικές προήλθαν από το άνοιγμα συνόρων, το κοινό νόμισμα, την κοινή αγορά (που ο Γ.Μηλιός υπερθεμετίζει);

Οι ιδεοληψίες είναι επικίνδυνες ένθεν κακείθεν. Όπως και οι απλουστεύσεις. Σαν κοινωνία και σαν αριστερά είμαστε σίγουρα σε σταυροδρόμι και σε μια κορυφαία σύγκρουση. Ένας δρόμος σε σύγκρουση με τους δανειστές και την ΕΕ θα είναι δύσκολος και σε πολλά είναι ανεπεξέργαστος ακόμη, με κύρια ευθύνη της αριστεράς.

Ο ευρώπληκτος δρόμος του Γ.Μηλιού όμως, είναι δρόμος που μας βάζει πιο βαθιά στα μνημόνια, στην επιτήρηση, στην νεοφιλελεύθερη μπότα του ευρώ. Και είναι και επικίνδυνος όταν φιγουράρει για μελλοντικό στέλεχος οικονομικών σε μια κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ. Γιατί καλές είναι οι επικλήσεις στην πανευρωπαϊκή κοινωνική αλλαγή, όμως όταν έρχονται τα συγκεκριμένα πολιτικά διλήμματα οι διολισθήσεις είναι δεξιότατες και μνημονιακές. Τα ραντεβού του Γ.Μηλιού με τον Ράιχενμπαχ και η αναγνώριση του ως νόμιμου επικυρίαρχου που συντάσσει εκθέσεις, είναι άσχετα με την αριστερά, και από εθνικοανεξαρτησιακή και από διεθνιστική άποψη. Και αντικειμενικά δεν αποπνέουν κοινωνικές αλλαγές και ανατροπές. Άτακτη υποχώρηση και συμμόρφωση στο αστικό πλαίσιο σημαίνουν.

Το ερώτημα με την Ευρωζώνη, την ΕΕ, την δανειακή σύμβαση επανέρχεται διαρκώς. Όχι με τον τρόπο που υποστηρίζει ο Γ.Μηλιός. Ούτε με τον τρόπο που (δεν) το θέτει το ΚΚΕ. Σαν ένα ιδεολογικό όριο εθνικιστών και διεθνιστών. Ή σαν ένα ιδεολογικό όριο κομμουνιστών και μη. Επανέρχεται σαν το όριο που -είτε αρέσει είτε όχι στον καθένα μας- πάνω του προσκρούει μια ελάχιστη έστω αντιμνημονιακή πολιτική. Μια ελάχιστη έστω πολιτική διεξόδου από την κρίση και τη χρεοκοπία.

Η ανίχνευση ενός διαφορετικού δρόμου έχει να απαντήσει συγκεκριμένα ερωτήματα. Και εκεί έχουμε συνεχείς υποχωρήσεις και αναπροσαρμογές. Μπορεί να καταργηθεί το μνημόνιο και η λιτότητα σε συμφωνία και συνεργασία με τους δανειστές; Αν όχι τι κάνουμε; Προχωράμε σε μονομερείς ενέργειες – ρήξεις και ποιες; Μπορεί μια αριστερή κυβέρνηση να πάρει μέτρα υπέρ των εργαζομένων όντας μέσα στον σύγχρονο Διεθνή Οικονομικό Έλεγχο (δανειακές συμβάσεις) και με τον εκβιασμό των δόσεων; Μπορεί να υπάρξει ανάπτυξη προς όφελος των εργαζομένων, των αγροτών και των μικρομεσαίων χωρίς ρευστότητα; Χωρίς εθνικοποιημένα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα με αυτόν τον σκοπό; Χωρίς ισχυρές επενδύσεις; Από που θα γίνουν αυτά; Από την Task force; Από τις χρηματοδοτικές ροές της Μέρκελ; Ή από ένα ισχυρό δημόσιο; Ποιο κράτος, με ποιον προϋπολογισμό και ποιον έλεγχο στην οικονομία; Και τέλος, μπορεί να υπάρξει σήμερα ή στο άμεσο μέλλον μια προοδευτική βαθύτερη ενοποίηση της Ε.Ε. όπως ευαγγελίζεται ο Γ.Μηλιός;

Τα ερωτήματα είναι ζωτικά για μια γραμμή διεξόδου και ανασυγκρότησης. Για τις ζωές μας και όχι για τις ιδεολογικές φαντασιώσεις μας. Για την ανατροπή των μνημονίων και της επιτήρησης. Για να δημιουργηθούν νέες θέσεις εργασίας και να μην μεταναστεύσουν οι νέοι.

Ο Γ.Μηλιός είναι επηρεασμένος μάλλον από το σύνθημα του Γαλλικού Μάη, «η φαντασία στην εξουσία». Θα βοηθούσε όμως να είναι φαντασία και όχι φαντασίωση...             antapoCRISIS