Το πρόσωπό μας

Του ΓΙΩΡΓΟΥ Χ.ΠΑΠΑΣΩΤΗΡΙΟΥ

Προς τι η έκπληξη για την υπόθεση Κουλούρη; Αυτό δεν είναι το σημερινό ελληνικό μας πρόσωπο; Αυτή είναι η προσφορά του "μεταπολιτευτικού" πολιτικού συστήματος στη σύγχρονη ελληνική κουλτούρα, όπου ο «καπάτσος», άλλως πως το «λαμόγιο», το πρόσωπο της πράσινης με μπλε κόκους Ελλάδας» θεωρεί μαγκιά την αποφυγή των υποχρεώσεών του, ενώ με τη διαμεσολάβηση του χρήματος ή του κόμματος διαπραγματεύεται με την όποια κρατική εξουσία, διεκδικώντας καθεστώς ασυλίας έναντι των νόμων και επιβάλλοντας τη θέλησή του εις βάρος του συνόλου.

Γιατί περισσότερο και από την παραβίαση των «κόκκινων φαναριών» το σκάνδαλο είναι η πέρα των νόμων μεταχείριση του πρώην υπουργού....

Αλλά μήπως αυτό δεν συνάδει με την εικόνα του «επιτυχημένου»; Γενικά, η επιτυχία στο πολιτικό(συμβολικό) ή στο οικονομικό πεδίο θεωρείται ακόμα και σήμερα το γενικό ισοδύναμο όλων των επί μέρους επιτυχιών, καθώς επικρατεί η αντίληψη ότι το χρήμα αγοράζει τα πάντα. Ο Έλληνας νεόπλουτος-λαμόγιο είναι ο κατ’ εξοχήν άνθρωπος της επίδειξης, του «ξέρεις ποιος είμαι εγώ».

Αντιθέτως, το τι «είναι» πραγματικά ουδόλως τον απασχολεί, καθώς η πραγματικότητά του έχει υποκατασταθεί από το «έχειν», είτε αυτό είναι πραγματικό είτε συμβολικό. Εν συνόψει, το υλικό κεφάλαιο και η συσσώρευσή του αντιστοιχεί στο συμβολικό κεφάλαιο της δημόσιας εικόνας του. Οι διάσημοι γνωστοί και φίλοι, οι συνεντεύξεις, η χορηγία θεαμάτων, τα χάπενιγκς των διαφόρων «φιλανθρωπιών» είναι μέσα στο παιγνίδι του φαίνεσθαι και της συγκέντρωσης σύμφωνα με τον Μπουρντιέ του συμβολικού κεφαλαίου.

Οι Έλληνες νεόπλουτοι γράφει ο Δ. Χαριτόπουλος «κάνουν ό,τι μπορούν για να τους προσέξουμε, να μας εντυπωσιάσουν και να τους θαυμάσουμε. Αλλά τι να θαυμάσεις από ανθρώπους που δεν έχουν σε εκτίμηση τον εαυτό τους. Είναι πρόσωπα ελλειμματικά, βυθισμένα στην αυτοϋποτίμηση. Αυτός είναι ο λόγος που προτάσσουν μονίμως τα υλικά τους αποκτήματα· θεωρούν τα «πράγματα» πιο σημαντικά από τους ίδιους. Η μεγάλη φτώχεια είναι εδώ (...) Αυτοί που βλέπετε να ποζάρουν στα ιλουστρασιόν περιοδικά και στην τηλεόραση με κούφια ανωτερότητα και στιλ δεν υπάρχουν. Θα χαθούν μόλις γυρίσετε σελίδα ή αλλάξετε κανάλι».

Όλοι αυτοί είναι οι μεμονωμένες, περιφερόμενες, ατομικές «φούσκες», που κάποια στιγμή εκφράστηκαν πολιτικά και νίκησαν εκλογικά, οδηγώντας στη μεγάλη κοινωνική, πολιτική, οικονομική και πολισμική «φούσκα», που σήμερα έχει σκάσει με πάταγο. Αλλά με τι «αέρα» γέμισαν αυτές οι φούσκες; Με τον αέρα της ιδεολογίας της καταναλωτικής κοινωνίας, όπου είσαι ό,τι αγοράζεις. Και όπου το προϊόν έχει κάτι περισσότερο από τη χρηστική του αξία, έχει συμβολικό κεφάλαιο, δηλαδή κύρος.

Μέσα, συνεπώς, από το Δούρειο Ίππο του κύρους και του λάιφ στάιλ κατακυριεύτηκε και «κάηκε» η λογική. Το μαζικό χάζεμα ήταν ο πολιτικός και οικονομικός στόχος της καταναλωτικής κουλτούρας. Μόνο που χρεοκόπησε καθώς στηρίχτηκε σε δανεικά πόδια. Έτσι, η φούσκα έγινε τόσο μεγάλη ώστε απώλεσε κάθε επαφή με την πραγματική οικονομία και την πραγματικότητα. Κι ενώ θα περίμενε κανείς την ολική κατάρρευση του οικονομικού συστήματος, αυτό παραμένει σχεδόν αλώβητο. Και τούτο γιατί δρα παγκοσμίως, ενώ οι αντιδράσεις των εργαζομένων κινούνται σε εθνικό επίπεδο.

Συγχρόνως, υπάρχει η σωματική και πνευματική καταστολή. Ο φόβος διαχέεται τόσο μέσω των μιντιακών μηχανισμών όσο και μέσα από τους κρατικούς μηχανισμούς αστυνόμευσης και φυλακής. Τι απομένει; Να αναζητήσουμε και να διεκδικήσουμε το όλο μας Πρόσωπο ξανά.   φωτο:by David Galstyan