Τρίτη 31 Αυγούστου 2010

Δημοκρατία και μπούρκα

Tης Καίτης Βασιλάκου                                                  ή δημοκρατία και νικάμπ, μικρή η διαφορά.

Το νικάμπ είναι μια μαύρη φορεσιά που κουκουλώνει τη γυναίκα από πάνω ως κάτω και της κάνει τη χάρη να αφήνει ακάλυπτα τα δυο της μάτια. Πάλι καλά. Θα μπορούσε να άφηνε ακάλυπτο μόνο το ένα.
Έρχονται στο δυτικό κόσμο αυτές οι γυναίκες από έναν άλλο πολιτισμό, είναι θεοσεβούμενες με το δικό τους τρόπο ή καταπιεσμένες με τον τρόπο των ανδρών –  δεν έχει σημασία για το θέμα μας εδώ.
Αυτό κυρίως που μας χαλάει είναι το θέαμα: περπατάς στους δρόμους της Ευρώπης και ανάμεσα στις ξεστήθωτες, τις μισόγυμνες, τις ξώπλατες βλέπεις ξαφνικά ένα κουκουλωμένο πράγμα να σε προσπερνά.
Τι είναι εκεί μέσα; Είναι άνθρωπος;  Αν φορά μπούρκα, μπορείς να υποθέσεις ό,τι θέλεις. Αν φορά νικάμπ, βλέπεις τουλάχιστον δυο μάτια να σε κοιτάζουν.
Πάντως μια ανατριχίλα σε διαπερνά.
Στις ευρωπαϊκές χώρες έχει ξεκινήσει μια συζήτηση γι αυτή την αμφίεση (ή μεταμφίεση), στην οποία δυστυχώς  παρεισφρύουν πολιτικές  σκοπιμότητες και ακραίες ιδεολογίες που εμποδίζουν τον πολίτη να καταλήξει σε κάποιο συμπέρασμα....
«Είναι δικαίωμά μου να είμαι έτσι κουκουλωμένη», λένε αυτές οι γυναίκες.  «Είναι δικαίωμά τους να είναι έτσι κουκουλωμένες», λένε και κάποιοι δυτικοί πολίτες, δημοκράτες καλών προθέσεων που πιστεύουν ότι έτσι προστατεύονται οι ατομικές ελευθερίες.
«Ναι», απαντούν όσοι διαφωνούν, «αλλά είναι και θέμα ασφάλειας αυτούς τους δύσκολους καιρούς. Πού ξέρουμε ποιος είναι αυτός που βρίσκεται κρυμμένος από κάτω;»
Δεν ξέρουμε.
Μπορεί να είναι ο οποιοσδήποτε ανώμαλος, σίριαλ κίλερ, τρομοκράτης ή παλαβός.
Και εν πάση περιπτώσει δεν αρέσει νομίζω σε κανέναν να κυκλοφορεί στο δρόμο και να πέφτει πάνω σε άτομα με κρυμμένο πρόσωπο. Είναι αφύσικο και γι αυτό μας προκαλεί μια αυτόματη ανησυχία.
Καμιά φορά βλέπω κάτι αυτοκίνητα με φιμέ τζάμια, περνώ από δίπλα τους και αισθάνομαι περίεργα. Ποιοι κάθονται εκεί μέσα; Είναι αδύνατο να δω. Κι αν είναι καμιά συμμορία; Αν κάποιος  δίπλα στο συνοδηγό  με σημαδεύει αυτή τη στιγμή με κανένα οπλοπολυβόλο; Αν τώρα που εγώ περνώ αμέριμνη, μέσα εκεί έχουν φιμώσει και δέσει κανένα δυστυχή;
Τα αυτοκίνητα με τα φιμέ τζάμια έχουν απαγορευτεί, απ’ όσο ξέρω.
Οι άνθρωποι με τα καλυμμένα πρόσωπα επιτρέπεται όμως να κυκλοφορούν. Στην ουσία είναι το ίδιο πράγμα: δεν ξέρεις ποιος κρύβεται από κάτω.
Στη δημοκρατία όμως ο πολίτης δείχνει το πρόσωπό του. Δημοκρατία σημαίνει διαφάνεια. Μόνο σε σκοτεινούς καιρούς οι άνθρωποι κρύβουν τα πρόσωπά τους.
Υπάρχει όμως κι άλλο δημοκρατικό επιχείρημα υπέρ των καλυμμένων γυναικών. Δεν επιτρέπεται, λένε,  να παραβιάζουμε τα θρησκευτικά δικαιώματα των πολιτών.
Σωστά.
Αρκεί να μην παραβιάζονται και τα δικαιώματα των υπόλοιπων πολιτών.
Προ καιρού κάποιοι θεοσεβείς αλλόθρησκοι βγήκαν σε μια πλατεία και άρχισαν να αυτομαστιγώνονται, όπως απαιτούσε το θρησκευτικό τους έθιμο. Γέμισαν αίματα οι πλάτες τους, έτρεχε το αίμα πάνω στο κορμί τους κι εκείνοι συνέχιζαν να αυτομαστιγώνονται. Ένα αποτρόπαιο θέαμα.
Αλλά φυσικά ήταν θρησκευτικό δικαίωμά τους.
Οι δυτικοί περαστικοί υποχρεώθηκαν λοιπόν να δουν κάτι πολύ αποκρουστικό για τα δικά τους ήθη, κάτι που τους γύριζε αιώνες πίσω.
Θα είχαν ασφαλώς αρκετοί μαζί και τα παιδιά τους. Τα παιδικά ματάκια θα αποτύπωσαν με μεγάλη ενάργεια, υποθέτω, το θέαμα και θα το τοποθέτησαν σε ένα ράφι του μυαλού τους για μελλοντική χρήση. Τι χρήση;  Άγνωστο. Μπορούμε να κάνουμε διάφορες υποθέσεις.
Και για να μη φανεί ότι μεροληπτώ, θα αναφέρω ότι σε κάποια χώρα που τώρα δεν θυμάμαι (Φιλιππίνες; Ινδονησία; Κάπου αλλού;) τη Μεγάλη Εβδομάδα κάποιοι χριστιανοί σταυρώνονται.
Σταυρώνονται κανονικά.
Ξαπλώνουν πάνω στο σταυρό και κάποιοι άλλοι παίρνουν τα καρφιά  και τα καρφώνουν με σφυριά στα χέρια και στα πόδια τους.
Τι θα γίνει, αν τέτοιοι θεοσεβείς έρθουν στην Ευρώπη καμιά μέρα;
Θα τους βλέπουμε να σταυρώνονται στις πλατείες και θα λέμε: «Δεν έχουμε δικαίωμα να επέμβουμε, είναι θρησκευτικό δικαίωμά τους;»
Όχι.
Στις δυτικές δημοκρατίες δεν μας αρέσουν τα κρυμμένα πρόσωπα, οι αυτομαστιγώσεις και οι σταυρώσεις.
Τα έχουμε ζήσει όλα αυτά στο παρελθόν, κάναμε αγώνες για να απαλλαχθούμε από τέτοιες ιδεοληψίες, κάναμε αγώνες για την αξιοπρέπεια του ανθρώπου.
Θα έπρεπε ίσως η δημοκρατία μας να το τονίσει αυτό με περισσότερη έμφαση: οτιδήποτε μειώνει την αξιοπρέπεια του πολίτη, όπως την εννοεί η πλειοψηφία των πολιτών, αυτό απαγορεύεται.
Επίσης θα περίμενε κανείς ότι στις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου κόπτονται για τις ελευθερίες δυτικού τύπου, η ηγεσία της χώρας θα εξέφραζε μια έστω διακριτική αποδοκιμασία για το γυναικείο κουκούλωμα. Συνέβη ακριβώς το αντίθετο. Ο πρόεδρος Ομπάμα διατύπωσε με διπλωματικό τρόπο την αποδοκιμασία του, επειδή στη Γαλλία ετοιμάζονται να ψηφίσουν νόμο που θα απαγορεύει αυτά τα κουκουλώματα σε δημόσιους χώρους.
Θα έχει τους λόγους του ασφαλώς.
Οι οποίοι λόγοι κατοικούν στις Ηνωμένες Πολιτείες και δεν είναι ώρα τώρα να ανοίξει πόλεμο και μ’ αυτούς. Αρκετοί ξεπαστρεύτηκαν στο Ιράκ και στο Αφγανιστάν, χώρες που τώρα απολαμβάνουν ειρηνικά  τη δημοκρατία δυτικού τύπου χάρη στην πρωτοβουλία των Αμερικανών και των συμμάχων τους.
Και ενώ κάποιοι δυτικοί προσπαθούν να μας πείσουν ότι η μπούρκα και το νικάμπ κάνει καλό στην υγεία των γυναικών, στη Μεγάλη Βρετανία έχει ξεσπάσει η διχόνοια μέσα στην αγγλικανική Εκκλησία, διότι  οι γυναίκες που ήδη έχουν χειροτονηθεί ιερείς εκεί, προαλείφονται τώρα για ανώτερα ιερατικά αξιώματα, συγκεκριμένα ετοιμάζονται να γίνουν επίσκοποι. Οι προοδευτικοί ιερωμένοι είναι υπέρ, οι συντηρητικοί είναι εναντίον. (Βάζω στοίχημα ότι θα επικρατήσουν οι προοδευτικοί).
Ας κατεβούμε τώρα λίγο νοτιότερα.
Στην υπερσυντηρητική Σαουδική Αραβία γίνεται συζήτηση να επανέλθει σε ισχύ ο ισλαμικός νόμος που επιτρέπει στους άνδρες να παντρεύονται μέχρι τρεις γυναίκες. Οι υποστηρικτές αυτής της λαμπρής ιδέας ισχυρίζονται ότι  οι γυναίκες του τόπου που κινδυνεύουν να μείνουν ανύπαντρες, θα αποχτούν έτσι σύζυγο και δεν θα αναγκάζονται να παντρεύονται ξένους.
Και εδώ οι γνώμες έχουν διχαστεί.
Ποιοι μεταξύ άλλων νομίζετε ότι είναι εναντίον;
Οι ίδιες οι γυναίκες φυσικά.
Συμπέρασμα: ο κόσμος μας τρέχει με διαφορετικές ταχύτητες και η γυναίκα αλλού κάνει άλματα κι αλλού μικρά βηματάκια.
Για να καταλάβουμε πάντως πόσο ανισόρροπα προχωρούν τα πράγματα, αρκεί να  φανταστούμε μια γυναίκα με μπούρκα να ιερουργεί σε μια αγγλικανική εκκλησία, ενώ ο σύζυγός της και οι άλλες του δυο σύζυγοι παρακολουθούν κατανυκτικά τη λειτουργία.





*Η Καίτη Βασιλάκου είναι φιλόλογος και συγγραφέας                      Palmografos.com    

Δεν υπάρχουν σχόλια: