Αναζωπυρώνεται η αντιπαράθεση μεταξύ Ισραήλ, ΗΠΑ και Τουρκίας
Tα γεγονότα στη Μέση Ανατολή δεν αφήνουν κανέναν να πλήξει. Καζάνι που βράζει, κατά τη φράση-κλισέ, η περιοχή αυτή του κόσμου από την Εγγύς Ανατολή έως το Ιράν συγκεντρώνει πάντοτε το ενδιαφέρον των μεγάλων δυνάμεων. Η επίθεση των Ισραηλινών στο στολίσκο που μετέφερε ανθρωπιστική βοήθεια στη Λωρίδα της Γάζας επανέφερε στο προσκήνιο το θέμα του παλαιστινιακού αποκλεισμού, αναζωπύρωσε την αντιπαράθεση μεταξύ Ισραήλ – ΗΠΑ και Τουρκίας και κατέστησε σαφές πως «η τράπουλα» με κέρδος τον ηγετικό περιφερειακό ρόλο ανακατεύεται ξανά. Το μόνο σίγουρο είναι ότι οι ισορροπίες έχουν διαταραχθεί και οι δυνάμεις επαναπροσδιορίζονται. Από την Τουρκία που έχει προσεγγίσει το Ιράν και τη Συρία και επιζητεί νέο ρόλο στην περιοχή, το παλαιστινιακό πρόβλημα που δεν θυμίζει την εποχή του Γιάσερ Αραφάτ, έως το Ισραήλ που επανεξετάζει σχέσεις και φιλίες. Άλλωστε ποιος θα σκεφτόταν πριν από 30 χρόνια πως δύο φίλες χώρες –το Ιράν και το Ισραήλ– θα βρίσκονταν σήμερα στα πρόθυρα πολέμου;
Σενάρια πολέμου στο Ιράν.....
Όλο και πιο συχνά το τελευταίο διάστημα δημοσιεύονται άρθρα και απόψεις στον ξένο Τύπο για την περίπτωση πολεμικής ανάφλεξης στη Μέση Ανατολή είτε με αφορμή τη Γάζα είτε για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν. Πρόσφατα, ο πρόεδρος της Συρίας Μπασάρ αλ-Άσαντ δήλωσε ότι η επίθεση στο τουρκικό πλοίο που μετείχε στο «Στολίσκο της Ελευθερίας» με την ανθρωπιστική βοήθεια για τη Γάζα αυξάνει δραματικά τις πιθανότητες ενός πολέμου στη Μέση Ανατολή. Ο αλ-Άσαντ επέρριψε όλες τις ευθύνες για τη σημερινή κατάσταση που γίνεται όλο και πιο ανεξέλεγκτη στην κυβέρνηση του Ισραήλ. Επιπροσθέτως, τα αναγραφόμενα στο βρετανικό Τύπο για συνεννόηση μεταξύ Ισραήλ και Σαουδικής Αραβίας με στόχο την ισραηλινή επίθεση εναντίον του Ιράν προκάλεσαν έντονες συζητήσεις – αν και διαψεύστηκαν από την κυβέρνηση του Ριάντ. Ωστόσο, η πιθανότητα αυτή εξακολουθεί να υφίσταται σαν σενάριο στα γραφεία αρκετών υψηλόβαθμων αξιωματούχων που καθορίζουν τα νήματα της μυστικής διπλωματίας. Όσο κι αν εξακολουθεί να φαίνεται απίθανη μια επίθεση εναντίον του Ιράν, υπάρχει μέσα και γύρω από τον Λευκό Οίκο μια ακραία τάση –επιβαλλόμενη ενδεχομένως από το εβραϊκό λόμπι– που θα υποστήριζε τη στρατιωτική επιχείρηση με στόχο την εξάλειψη της πυρηνικής απειλής. Είναι βέβαιο ότι το Ιράν δεν είναι Ιράκ και, παρά τις όποιες ισραηλινές πιέσεις, η Ουάσιγκτον δεν θα υποστήριζε χωρίς δεύτερη και τρίτη σκέψη μια τέτοια επίθεση, που θα σημάνει μεγάλη οικονομική ύφεση –το πετρέλαιο σε αυτή την περίπτωση θα ξεπεράσει τα 200 δολάρια, καθώς η Τεχεράνη θα εμποδίσει τη ροή του μέσω του Κόλπου–, αλλά και ντόμινο περιφερειακών συγκρούσεων στη Μέση Ανατολή. Ο Αμερικανός υπουργός Άμυνας Ρόμπερτ Γκέιτς απείλησε ότι «όλα τα ενδεχόμενα είναι ανοιχτά, συμπεριλαμβανομένης της στρατιωτικής επίθεσης». Οι ΗΠΑ προς το παρόν φαίνεται να περιορίζονται στην επιβολή αυστηρών κυρώσεων κατά της Τεχεράνης και στη μυστική διπλωματία, λαμβάνοντας σοβαρά υπόψη τον παράγοντα της Τουρκίας, που με τις βλέψεις της έχει ανατρέψει τις ισορροπίες στην περιοχή. Η αμερικανική κυβέρνηση Ομπάμα, όπως και η προηγούμενη, δεν επιθυμεί μια επίθεση υψηλού κινδύνου στο Ιράν, καθώς υπολογίζει και την άποψη της Κίνας που κάθε άλλο παρά θέλει στρατιωτική κλιμάκωση της έντασης με την Τεχεράνη. Πάντως, ένα πολεμικό σκάφος του Ισραήλ και περίπου δέκα αμερικανικά μαζί με ένα αεροπλανοφόρο κινούνταν τις προηγούμενες ημέρες προς τον Περσικό Κόλπο. Το Ιράν, από την άλλη πλευρά, εκλαμβάνει ως επιθετική την πολιτική των κυρώσεων που ψήφισε το Συμβούλιο Ασφαλείας υπό την πίεση των ΗΠΑ και συνεχίζει πιο αποφασιστικά τον εμπλουτισμό ουρανίου.
Τουρκία, Ισραήλ και ΡΚΚ
Η Τουρκία έχει επαναπροσδιορίσει τις συμμαχίες και τις σχέσεις της στον ευρύτερο χώρο της Μέσης Ανατολής. Έθεσε σε δοκιμασία τη φιλία της με το Ισραήλ, επιλέγοντας για στρατηγικούς εταίρους τις μεγάλες μουσουλμανικές χώρες της περιοχής. Μετά την έντονη αντιπαράθεση με αφορμή το πλοίο «Mavi Marmara», η τουρκική κυβέρνηση έχει ετοιμάσει σχέδιο που περιλαμβάνει τη διακοπή διπλωματικών και εμπορικών σχέσεων καθώς και την ακύρωση στρατιωτικών συμφωνιών με το Ισραήλ. Η Άγκυρα απειλεί με «πάγωμα» του σχεδίου εκσυγχρονισμού αεροσκαφών και αρμάτων μάχης, ύψους 750 εκατ. δολαρίων, που είχαν αναλάβει ισραηλινές εταιρείες, καθώς και της αγοράς πυραύλων Αrrow – μια συμφωνία ύψους 1,5 δις δολαρίων.
Πολλοί θεωρούν ότι το Ισραήλ έχει κάνει σημαντικά λάθη στρατηγικής από το 2006 κι έπειτα, όταν επιτέθηκε στον Λίβανο. Η επέκταση των οικισμών στην Ιερουσαλήμ, παρά τις εκκλήσεις των ΗΠΑ, και η αιματηρή επίθεση στο τουρκικό πλοίο σε διεθνή ύδατα είναι οι τελευταίες πράξεις ενός δράματος που έχουν δώσει τροφή στη ρητορεία της Τουρκίας και έχουν φέρει σε δύσκολη θέση την Ουάσιγκτον. Η επίθεση στο τουρκικό πλοίο είχε ως αποτέλεσμα –κάποια στιγμή θα γινόταν– να αναγκαστεί το Ισραήλ να άρει το χερσαίο αποκλεισμό της Γάζας. Η Άγκυρα θα πρέπει να αισθάνεται ιδιαίτερα ικανοποιημένη, καθώς το αποτέλεσμα όλης αυτής της σύγκρουσης και της ενίσχυσης των αντι-ισραηλινών αισθημάτων στον αραβικό κόσμο αλλά και σε διεθνές επίπεδο ήταν να ενισχυθεί η θέση της στη Μέση Ανατολή και να μειωθεί η επιρροή του Ιράν. Σύμφωνα με τους New York Times, η Ουάσιγκτον βγαίνει εμμέσως κερδισμένη στο βαθμό που ηγετικό ρόλο στο σουνιτικό αραβικό κόσμο αναλαμβάνει η Τουρκία και όχι το σιιτικό, αυταρχικό Ιράν. Παράλληλα, πολλά αραβικά καθεστώτα αντιμετωπίζουν ως απειλή την ενίσχυση της ισχύος της Άγκυρας.
Σε αυτή τη φάση που το γόητρό της στο μουσουλμανικό κόσμο βρίσκεται ψηλά, η Τουρκία επέλεξε να κλιμακώσει την επίθεσή της στους Κούρδους του Βόρειου Ιράκ. Μετά τις απώλειες του τουρκικού στρατού από τους Κούρδους του ΡΚΚ στο Χάκαρι, ο πρωθυπουργός Ταγίπ Ερντογάν απείλησε πως θα συνεχίσει τον αγώνα μέχρι να διαλύσει εντελώς την αυτονομιστική οργάνωση, ενώ άφησε υπόνοιες ότι το εκτός νόμου ΡΚΚ στηρίζεται στη βοήθεια «ξένων δυνάμεων».
Ωστόσο, ο πρωθυπουργός Ταγίπ Ερντογάν, που έχει δηλώσει ότι οι Κούρδοι αντάρτες θα «πνιγούν στο αίμα τους», αντιμετωπίζει επικρίσεις στο εσωτερικό για την αποτυχία της κυβέρνησής του να αντιμετωπίσει τους Κούρδους και να θέσει τέλος στην 25χρονη ένοπλη διένεξη.
Ο Ντεβλέτ Μπαχτσελί, ηγέτης του δεξιού Εθνικιστικού Κινήματος, έχει κάνει έκκληση για πρόωρες εκλογές και επιβολή καθεστώτος έκτακτης ανάγκης στη Νοτιοανατολική Τουρκία.
TA ΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΣΤΗ ΛΩΡΙΔΑ ΤΗΣ ΓΑΖΑΣ
• Rafah: υπό αιγυπτιακό έλεγχο. Κλειστή τα προηγούμενα τρία χρόνια, άνοιξε πρόσφατα μόνο για τη διέλευση πεζών.• Erez – υπό ισραηλινό έλεγχο. Το πέρασμα είναι ανοιχτό για πεζούς και εμπορεύματα.
• Karni – πέρασμα για αγαθά.
• Sufa – πέρασμα για υλικά κατασκευών.
• Kerem Shalom – πέρασμα για εμπορικούς σκοπούς και για ανθρωπιστική βοήθεια, κλείνει συχνά μετά το 2007.
• Aεροδρόμιο: δεν λειτουργεί.
• «Νεκρή ζώνη» (με μοβ χρώμα): δεν μπορούν να την πλησιάσουν οι κάτοικοι της Γάζας. epikaira.gr Palmografos.com
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου