Πέμπτη 17 Ιουνίου 2010

Με την Μπαφάνα στις τενεκεδουπόλεις του Κέηπ Τάουν

Του Στ.Κούλογλου                                                   Μιάμιση ώρα πριν από το ματς, εκατοντάδες φιγούρες ξεπροβάλλουν από τις καλύβες με τις σκεπές από τσίγκο και χαρτόνια, βαδίζοντας χαμογελαστές μέσα στο σκοτάδι για το μεγάλο πάρτι. Άνδρες, γυναίκες και παιδιά, οι περισσότεροι είναι ντυμένοι με τα χρώματα της εθνικής ομάδας που σε λίγη ώρα θα αντιμετωπίσει την Ουρουγουάη σε ένα αγώνα που έχει ξεπεράσει κατά πολύ το ποδόσφαιρο: «Μπαφάνα, κάνε μας υπερήφανους», προέτρεπαν τα χθεσινά πρωτοσέλιδα την εθνική ομάδα.
Η Καλίτσα, το μέρος που γίνεται το αλλόκοτο πάρτι, είναι μια τενεκεδούπολη με πληθυσμό που αγγίζει το ένα εκατομμύριο ψυχές. Ότι είναι το περίφημο Σοβέτο για το Γιοχάνεσμπουργκ, είναι η Καλίτσα για το Κέηπ Τάουν: μια ατέλειωτη παραγκούπολη που ξεχειλίζει από θυμό και δυστυχία. Μετά το 1994 ο πληθυσμός του αυξήθηκε γιατί με το τέλος του απαρτχάιντ καταργήθηκαν και τα απαγορευτικά μέτρα που εμπόδιζαν τους μαύρους να εγκαταλείπουν την ύπαιθρο για τις πόλεις. Στην Καλίτσα, τα ποσοστά της ανεργίας , της εγκληματικότητας και της χρήσης κάθε είδους ναρκωτικών διεκδικούν πλέον παναφρικανικά, αν όχι παγκόσμια ρεκόρ.
Η Καλίτσα απέχει λιγότερο από ένα μισάωρο από το κέντρο του Κέηπ Τάουν των λευκών, που είναι τόσο μοντέρνο, καθαρά και καλά οργανωμένο ώστε μπροστά του η Αθήνα μοιάζει με ασουλούπωτο χωριό. Παίρνεις ένα δρόμο που θυμίζει Αττική Οδό, μόνο που περίπου στα 20 χιλιόμετρα από το κέντρο αρχίζουν να φυτρώνουν δεξιά και αριστερά χιλιάδες τενεκεδόσπιτα. Αρκετά απ αυτά έχουν ηλεκτρικό ή κλέβουν από τους ηλεκτρικούς στύλους και κάποια έχουν τηλεόραση, αλλά οι κάτοικοι δεν κάθονται στη γειτονιά γιατί θέλουν να το γιορτάσουν στα ειδικά κέντρα που έχουν στήσει κυβέρνηση και δημοτικές αρχές με αφορμή το παγκόσμιο Κύπελλο : μια μεγάλη κερκίδα στο μέσο του πουθενά και απέναντι της μια γιγαντιαία οθόνη που αναμεταδίδει τους αγώνες της Εθνικής ομάδας. Στη πάνω μέρος της οθόνης είναι γραμμένο: No ticket? No problem......

Το φθηνότερο εισιτήριο για τους αγώνες κοστίζει 140 ραντ(κάπου 15 ευρώ) τιμή απαγορευτική για εκατοντάδες χιλιάδες Νοτιοαφρικανούς. Αντίθετα η είσοδος στα ειδικά κέντρα δεν κοστίζει παρά ένα σωματικό έλεγχο από δεκάδες αστυνομικούς που προηγουμένως έχουν προειδοποιήσει: «απαγορεύονται τα όπλα, τα ναρκωτικά και το αλκοόλ». Το κακό είναι ότι ο θόρυβος από τις βαβουζέλες, την τοπική καραμούζα που στην γλώσσα των Ζουλού πάει να πει όργανα που κάνουν θόρυβο, είναι διπλός: χώρια από την φασαρία που κάνουν οι χιλιάδες βαβουζέλες των συγκεντρωμένων είναι και η φασαρία από το γήπεδο στην γιγαντοοθόνη.
Οι παίκτες της μπαφάνα, που πάλι στην γλώσσα των Ζουλού σημαίνει σκληροτράχηλα παιδάκια, δεν είναι στην καλύτερη τους μέρα. Δεκαπέντε λεπτά πριν τελειώσει το πρώτο μέρος η Ουρουγουάη καταφέρνει να σκοράρει, επιβάλλοντας στις βαβουζέλες προσωρινή σιωπή. Στις διπλανές παρέες ανάβουν, προφανώς με σκοπό την χαλάρωση, κάτι γιγαντιαία τσιγαριλίκια. Στο ημίχρονο οι ειδικοί σχολιάζουν τις φάσεις του πρώτου 45 λεπτου, με εύστοχες αναλύσεις και γραφικά πολύ ανώτερα, είναι αλήθεια, από την λογοδιάρροια των ελληνικών καναλιών.
Με την έναρξη του δεύτερου μέρους οι βαβουζέλες ξεκινούν ξανά αλλά όχι για πολύ. Ο Ντιέγκο Φορλάν, το αστέρι των αντιπάλων, σκοράρει για δεύτερη φορά, αφού προηγουμένως έχει αποβληθεί ο τερματοφύλακας που υπέπεσε στο πέναλτι. Παίζοντας με 10 παίκτες απέναντι σε έναν ανώτερο αντίπαλο, η μπαφάνα θα φάει και τρίτο γκολ λίγο πριν τελειώσει το ματς.
Όλοι αρχίζουν τώρα τους υπολογισμούς μετρώντας τις πιθανές διαφορές στα τέρματα, αν η Νότια Αφρική καταφέρει σε λίγες μέρες να κερδίσει την Γαλλία στο τρίτο και τελευταίο ματς του πρώτου γύρου. Μόνο αν η τύχη και τα αποτελέσματα των άλλων αγώνων του ομίλου βοηθήσουν, θα επιτευχθεί ο πολιτικός στόχος που είχε βάλει η χώρα με ευκαιρία το Παγκόσμιο Κύπελλο που διοργανώνει.
Το 1995 ο Νέλσον Μαντέλα, μόλις ένα χρόνο μετά την ανάληψη της εξουσίας, είχε καταφέρει με μοχλό τις επιτυχίες της Εθνικής Ομάδας Ράγκμπι να συμφιλιώσει τους Μαύρους με τους Λευκούς. Ομως στα 15 χρόνια που μεσολάβησαν η Νότια Αφρική μετατράπηκε στην χώρα με τις μεγαλύτερες κοινωνικές ανισότητες σε όλο τον πλανήτη. Πολλοί είχαν εκφράσει την ελπίδα ότι αν η «μπαφάνα» νικούσε και προκρινόταν, θα μπορούσε σήμερα να επιτευχθεί η απαραίτητη κοινωνική συμφιλίωση της χώρας.
Ίσως πάλι να πρόκειται απλώς για θεωρίες, που σίγουρα κανείς από τους κατοίκους της Καλίτσα δεν έχει υπ όψη του. Μπορεί για αυτούς τους ανθρώπους να ήταν αρκετό ότι βρέθηκαν όλοι μαζί με τις βαβουζέλες τους , τις γυναίκες και τα παιδιά τους , σε μια γιορτή απ αυτές που παρουσιάζονται σπάνια στις τενεκεδουπόλεις της ανεργίας και της εγκληματικότητας.
Αυτό που είναι βέβαιο, είναι ότι πέρα από την μικρή παρέα ακτιβιστών για τα ανθρώπινα δικαιώματα και την κοινωνική δικαιοσύνη που με πήγαν εκεί, δεν υπήρχε λευκός σε απόσταση χιλιομέτρων. Παρ όλα αυτά κανείς μας δεν ένιωσε την παραμικρή απειλή, ούτε αισθάνθηκε στιγμή διαφορετικός. Φωνάξαμε και απογοητευτήκαμε με τον ίδιο τρόπο και ανάλογα με τις φάσεις, όχι το χρώμα του δέρματος. Ισως τελικά να ισχύει αυτό που πολλοί υποστηρίζουν για το ποδόσφαιρο: ότι καταφέρνει για 90 λεπτά να ενώνει τους ανθρώπους. ..          tvxs.gr        

Δεν υπάρχουν σχόλια: