Ιδανικά θύματα των κερδοσκόπων

Toυ Πασχου Mανδραβελη 

Τα ελληνικά ομόλογα είχαν την Τετάρτη μια κινεζική παρενέργεια. Μόλις η εφημερίδα Financial Times έγραψε ότι θα υπάρξει συμφωνία να μας δανείσουν οι Κινέζοι 25 δισ. δολάρια, η διαφορά των ελληνικών με τα γερμανικά επιτόκια (τα διαβόητα spreads) εκτινάχθηκε στα ύψη. Φίλος με μικρή γνώση των οικονομικών -αλλά εξαιρετικός σκιτσογράφος- έθεσε ένα απλό ερώτημα: Πώς γίνεται να διευρύνεται ο κύκλος των πιθανών πιστωτών μας και τα επιτόκια να ανεβαίνουν; Δεν λειτουργεί ο σιδηρούς νόμος της αγοράς που λέει ότι όταν υπάρχουν περισσότεροι πωλητές (δανειακού χρήματος), μειώνεται η τιμή κόστους του χρήματος (επιτόκιο); Καλύτεροι γνώστες των χρηματιστηριακών παιγνίων εξήγησαν το αγοραίο παράδοξο με όρους ψυχολογίας: κάποιοι εκνευρίστηκαν που απευθυνόμαστε στους Κινέζους ενώ αυτοί μας στήριζαν τόσα χρόνια, κάποιοι άλλοι θεώρησαν ότι αυτό είναι έμπρακτο σήμα χρεοκοπίας κ.λπ. Αλλά πάλι κι αυτή η εξήγηση παραβιάζει έναν άλλο σιδηρούν νόμο. Οι αγορές είναι αναίσθητες: δεν μνησικακούν, δεν ζηλεύουν, δεν πονούν στους αποχωρισμούς. Μπορεί όμως να τρελαίνονται; H Wall Street Journal άρχισε να το εικάζει. «Η τελευταία άνοδος των επιτοκίων στα ελληνικά κρατικά ομόλογα δημιουργεί μια ανησυχητική πιθανότητα: η αγορά των κρατικών ομολόγων άρχισε να δυσλειτουργεί». (WSJ 28.1.2010)

Η αλήθεια είναι ότι τα ελληνικά κρατικά ομόλογα βρίσκονται στο μάτι του κυκλώνα της κερδοσκοπίας. Δεν πρόκειται για κάποια συνωμοσία με στόχο να τιμωρηθεί η σπάταλη Ελλάδα. Απλώς η χώρα μας είναι ο ιδανικός κρίκος για να ξηλωθεί το πουλόβερ της Ευρωζώνης. Με την άφρονα πολιτική των τελευταίων χρόνων φτάσαμε να χρωστάμε πολλά και τώρα πρέπει να δανειστούμε περισσότερα. Ετσι λοιπόν, πολλοί που πόνταραν τα χρήματά τους στην πτώση του ευρώ, τώρα κάνουν τις κατάλληλες κινήσεις στις αγορές σε βάρος των ελληνικών ομολόγων για να γονατίσει η οικονομία μας και να πέσει το ευρώ. Οι συνθήκες γι’ αυτούς είναι ιδανικές.
Πρώτον, η αγορά των ελληνικών κρατικών ομολόγων είναι ρηχή. Βγάζοντας στο παζάρι λίγα -σχετικά- κομμάτια σε χαμηλή τιμή, οι τιμές πέφτουν. Δεύτερον, η πολιτική συνοχή της Ε.Ε. είναι ρηχή. Πολλοί ελπίζουν ότι, πέρα από τις δηλώσεις στήριξης, καμιά χώρα της Ευρωζώνης δεν θα δώσει λεφτά για τα ελληνικά ομόλογα ώστε να στηρίξει τις χαμηλές τιμές που διαμορφώνουν οι κερδοσκόποι στις αγορές.

Το ερώτημα είναι «τι μπορούμε να κάνουμε τώρα;» Το πρώτο είναι να συμμαζέψουμε τα του οίκου μας. Ακόμη κι αν σταθούμε όρθιοι από αυτή την κερδοσκοπική λαίλαπα, θα πρέπει να το πάρουμε απόφαση ότι δεν μπορούμε να ξοδεύουμε περισσότερα απ’ όσα βγάζουμε. Φυσικά χρειάζονται διαρθρωτικές αλλαγές για τη μακροχρόνια ανάπτυξη της χώρας, αλλά βραχυπρόθεσμα και μεσοπρόθεσμα πρέπει να περικοπούν οι δημόσιες δαπάνες. Οι εκατοντάδες οργανισμοί του Δημοσίου με τους χιλιάδες διοικητικοσυμβούλους, οι εντεταλμένοι και μη (είτε δουλεύουν είτε όχι), τα επιδόματα, τα χαρτζιλίκια κ.λπ. πρέπει να κοπούν δραστικά. Η κυβέρνηση μείωσε κατά 10% τους προϋπολογισμούς των υπουργείων, αλλά οι κερδοσκόποι ποντάρουν ότι αυτές οι κινήσεις συμμαζέματος θα μείνουν στα χαρτιά. Υπολογίζουν ότι πάντα θα υπάρχει κάποιος υπουργός για να εξαιρέσει τους δικούς τους υπαλλήλους από τις περικοπές και το κακό παράδειγμα του ενός θα ακολουθήσουν απεργίες μέχρι να ξηλωθεί πλήρως όποια περιοριστική πολιτική χαραχθεί.

Για την ακρίβεια, πρέπει το ίδιο το πολιτικό προσωπικό να δείξει πνεύμα αυτοθυσίας. Οι βουλευτές πρέπει να περικόψουν τις αποδοχές τους και ας γκρινιάζει ο κ. Σίμος Κεδίκογλου ότι «δεν τα βγάζω πέρα... (και πρέπει) να κλείσω το γραφείο μου στην περιφέρεια και να δέχομαι τους πολιτικούς μου φίλους στη Βουλή». (Βήμα 16.12.2009) Δεν θα σωθεί η χώρα από τις αποδοχές των εθνοπατέρων, απλώς θα είναι σήμα προς όλους ότι πρέπει να γίνουν θυσίες.

Αυτό δεν σημαίνει ότι θα σταματήσουν οι κερδοσκοπικές επιθέσεις· απλώς θα μας δώσει πολιτικά επιχειρήματα για στήριξη της ελληνικής οικονομίας από την Ε.Ε. Διότι, καλά και άγια είναι όσα λέγονται περί ανάπτυξης, η οποία πράγματι είναι η πραγματική απάντηση στην κρίση. Αλλά για να έλθει η ανάπτυξη, πρέπει πρώτα να σταματήσει ο κατήφορος.        pmandravelis@kathimerini.gr