Το κάλεσμα της Τρόικας Μοίρας

(Συνέντευξη του Μίμη Ανδρουλάκη  στο “7” της Ελευθεροτυπίας, στην Παρή Σπίνου)

Πώς θα περιγράφατε το βιβλίο σας;

Πέφτουμε, πέφτουμε από τα 30,000 πόδια και η Έβδομη Αίσθηση είναι ίσως ένα «ελληνικό όνειρο» ή μια παραίσθηση στην «Εντατική» που βρίσκεται η πατρίδα μας.

Το «ελληνικό» πώς προκύπτει;

Οι σπονδυλωτές μικροαφηγήσεις μου επιχειρούν να ρίξουν ένα συνειρμικό ημίφως στο παράδοξο της ανθρώπινης κατάστασης σε ζοφερούς καιρούς με το ψυχικό βάθος και τον «τρόπο» των Ελλήνων που έζησαν τριάντα πέντε και πάνω διαδοχικές ζωές πριν από εμάς.

Πώς προέκυψε αυτή η αντίδραση εν μέσω κρίσης όταν όλοι υπέθεταν ότι θα γράφατε φέτος ένα άμεσο πολιτικό βιβλίο;

Βίωνα έντονα το μάταιο των προσπαθειών μου να στείλω έγκαιρα ένα σήμα κινδύνου για την επερχόμενη χρεοκοπία με τα προηγούμενα βιβλία μου όταν με επισκέφθηκε, όπως στα εικοσιένα μου, σε μια τραγικά δύσκολη στιγμή στα χρόνια της δικτατορίας η Φωνή, το προσωπικό μου δαιμόνιο, ο υποβολέας μου, ο Επιμενίδης, ο κρητικός σοφός που διατύπωσε το λογικό γρίφο «όλοι οι Κρητικοί είναι ψεύτες». Έτσι ξαναγίνομαι ο Λαθρεπιβάτης με το Κόκκινο και το Μαύρο και παίρνω «φιλοσοφικά» την τραγική μας κατάσταση. Στο κακό που μας βρήκε υπάρχει ένα ακόμα μεγαλύτερο.

Τι είναι η έβδομη αίσθηση;.....

Είναι μια εσπεράντο των αισθήσεων που γίνεται εφικτή μέσα από το ανέφικτό της. Είναι χιλιάδες ιστορίες και καμιά. Είναι μια ενστικτώδης, διαισθητική πυξίδα απέναντι στους «πιθανούς εαυτούς» και τους «πιθανούς κόσμους» μας. Υφαίνεται, ξεϋφαίνεται σαν το πλεκτό της Πηνελόπης και επαναλαμβάνει το ίδιο με χρησμό μήνυμά της: τα πράγματα μπορεί να είναι διαφορετικά. Τελικά είναι μια ισχυρή μεταφορά.

Νιώθετε σαν μεταμοντέρνος Ευρικλής, εγγαστρίμυθος ή σαν Επιμενίδης που προβλέπει τα μελλούμενα; Κατά πόσο έχετε δικαιωθεί στις προβλέψεις και κατά πόσο έχετε εισακουστεί αυτά τα χρόνια;

Τα τελευταία δέκα χρόνια στράφηκα ψυχαναγκαστικά σχεδόν σε βιβλία που προετοίμαζαν έγκαιρα τη σκέψη μας για την επικείμενη ακολουθία σεισμικών δονήσεων της μεγάλης κρίσης. Έγραφα και έλπιζα να διαψευστώ. Από το Βαμπίρ και Κανίβαλοι για την κατάρρευση των ασφαλιστικών συστημάτων και το Θηλυκό Πόκερ για την χρηματοπιστωτική κρίση μέχρι το Λευκό Κοτσύφι για τη μεγάλη κρίση. Κι από το Ζητούνται Αλχημιστές μέχρι το Ε, Πρόεδρε, πριν τις εκλογές για τα θέματα ηγεσίας εν μέσω χρεοκοπίας. Ακριβώς για αυτό το λόγο ασκούμαι τώρα στην τέχνη του εγγαστρίμυθου Ευρικλή από τη Λέσβο ώστε να μεταβιβάζω ιδέες δίχως να φαίνομαι. Το μήνυμα να ακούγεται, ο αγγελιοφόρος να εξαφανίζεται. Έτσι ελπίζω να αποφύγω το σύνδρομο της Κασσάνδρας ή το σύνδρομο «κομματιάστε τον αγγελιοφόρο». Βέβαια πιο αποτελεσματικό, για όλο το φάσμα από την αριστερά ως το ΠΑΣΟΚ και τη Δεξιά, θα ήταν να γράφω με αμερικάνικο ψευδώνυμο, ας πούμε Τζέημι Άντριου. Ίσως το κάνω και αυτό.

Τώρα όμως κάνετε μια τραγική προαναγγελία. Το κακό χτυπά στην τρίτη γενιά, στον «εγγονό», όπως διαπιστώνει ο Αισχύλος. Η Έβδομη Αίσθηση γίνεται μύηση στην τραγική γνώση κι η Τρόικα Μοίρα κινεί τα νήματα στη Νέα Ορέστεια, στη νέα ελληνική τραγωδία με τίτλο “Hybris – Nemesis in Athens”. Η Τρόικα Μοίρα όμως δεν είναι προδιαγεγραμμένη;

Δεν είναι άκαμπτη, νομοτελειακή. Όμως ο «εγγονός», σ’ όλες τις ιστορικές εποχές, ο άνθρωπος της τρίτης γενιάς κάνει ελεύθερα επιλογές και διαμεσολαβεί ημιακούσια θαρρείς για να πραγματωθεί η Τρόικα Μοίρα. Ακόμα κι αν οι πρωταγωνιστές συμπεριφέρονται σαν πρόσωπα παρωδίας γίνονται παίγνιο περιστάσεων που τους μεταμορφώνουν σε ήρωες τραγωδίας. Είτε συνωμοτούν τα διαβολικά γεγονότα, είτε ολιγωρούν, είτε κάνουν επιλογές σε πρόσωπα, σχήματα και καταστάσεις που οδηγούν στο χαμό, είτε παραγνωρίζουν τα «σημάδια» και τις προειδοποιήσεις, θαρρείς και υπακούουν σε ένα εσωτερικό κάλεσμα της Τρόικας Μοίρας.

Εσείς ξαναγίνεστε «Πυλάδης», το τρίτο επιπλέον μάτι αλλά ωστόσο αυτή η τραγική αίσθηση χάνεται σήμερα και η αντιμετώπιση της μεγάλης κρίσης γίνεται λογιστική διευθέτηση της Τρόικας…

Ασφαλώς, εξατμίζεται το τραγικό που μεταμορφώνει εσωτερικά τους ανθρώπους και την κοινωνία και η κίνηση για απελευθέρωση στερείται ψυχικού και πνευματικού βάθους ενώ η κοινωνία διασπάται στον πόλο της παθητικής προσαρμογής (καρικατούρα του Ναι) και στον πόλο της ανερμάτιστης αρνητικότητας (γελοιογραφία του Όχι) ακόμα και της μαζοχιστικής απόλαυσης της καταστροφής.

Γελοιοποιείτε το κίνημα του Positive Thinking και επιχειρείτε να δώσετε ένα νέο νόημα σ’ έναν πεσιμισμό αριστερό, διονυσιακό ή ακόμα και αναρχικό (Μπλανκί).  Είναι τελικά Η Έβδομη Αίσθηση η εξομολόγηση ενός αισιόδοξου πεσιμιστή;

Ο οπτιμιστής εντός μας βλέπει τις ευκαιρίες, διαθέτει ένα πρόγραμμα για την πρόοδο αλλά ο πεσιμιστής μας υπενθυμίζει ότι υπάρχουν παγίδες, βρισκόμαστε σε μια ακυβέρνητη βάρκα που κλυδωνίζεται από απρόβλεπτες καταιγίδες. Ο οπτιμιστής συγκεντρώνει το βλέμμα του στο ένα δέκατο του παγόβουνου που είναι ορατό, ο πεσιμιστής στα εννέα δέκατα. Η Έβδομη Αίσθηση φέρνει στην επιφάνεια τους μεγάλους και μικρούς κύκλους της ψυχικής και πνευματικής διάθεσης που συνδέονται, δίχως να συγχρονίζονται, με τους αντίστοιχους κύκλους και μετασχηματισμούς του καπιταλισμού.

Είναι βέβαιο ότι η προσοχή θα στραφεί στο τελευταίο κεφάλαιο: Μαγικά Σανδάλια. Εκεί αφού έχετε ξεγυμνώσει τους μηχανισμούς αυτοδικαιολόγησης – αυτοεξαπάτησης και διπλής συνείδησης εν μέσω οικονομικής χρεοκοπίας βάζετε τον Πλάτωνα και τον Διονύσιο των Συρακουσών να «αναδιαρθρώνουν» το ελληνικό χρέος, να αναθεωρούν το μνημόνιο, να μας αποδεσμεύουν από την εκ του σύνεγγυς εποπτεία της τρόικας! Η αφήγηση σας βρίσκεται σε αντίθεση με την «επίσημη»;

Η Έβδομη Αίσθηση μας μετέτρεψε σε ωτακουστές του Πλάτωνα και του Διονύσιου ο οποίος έκανε την πρώτη στην ιστορία αναδιάρθρωση χρέους και υλοποίησε τον χρησμό «Λεφτά υπάρχουν δια του τυπογραφείου», αφού μετέτρεψε με την πρέσα τη μία δραχμή σε δύο! Είμαστε κάπως αυτιστικοί. Το πρόβλημα της Ελλάδας και των άλλων περιφερειακών χωρών της Ευρωζώνης, συνολικά το εγχείρημα του ευρώ σκοντάφτει σ’ ένα «νέο γερμανικό ζήτημα». Χρειάζεται επανατοποθέτηση του ελληνικού ζητήματος στο πλαίσιο μιας αναγκαίας νέας πολιτικής της Ευρωζώνης. Το Μνημόνιο αντανακλά τον πανικό και τη στιγμιαία ισορροπία των εταίρων ενόψει της επαπειλούμενης άμεσης χρεοκοπίας της Ελλάδας τον Μάιο και πρέπει να αναθεωρηθεί το χρονοδιάγραμμα της εξωπραγματικής δημοσιονομικής προσαρμογής και της ανέφικτης ως προς το μέγεθός της «εσωτερικής υποτίμησης». Δεν μπορεί να είναι ανελαστικό, «βρέξει, χιονίσει, λιάσει» στην ελληνική και ευρωπαϊκή οικονομία. Λείπει ένα «αναπτυξιακό σοκ» και βέβαια πρέπει να προετοιμαστεί με «χαμηλή πτήση» κάτω από τα ραντάρ ο αναπρογραμματισμός της αποπληρωμής του χρέους. Μπορεί να φανεί αρκετή μια μετατροπή των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεών μας στις κρίσιμες χρονιές σε ένα δεκαετές ομόλογο.

Θεωρείτε ότι δεν εισακούεστε από τον Πρωθυπουργό; Βλέπετε τον εαυτό σας στο κυβερνητικό σχήμα; Από τις συνεντεύξεις σας βγαίνει η αίσθηση ότι νιώθετε πως σας αφήνουν στο περιθώριο…

Όχι, το αντίθετο, η απόσταση από το «κάδρο» της εξουσίας σας διαβεβαιώνω ότι είναι προσωπική μου επιλογή. Όταν εκτίθεσαι με το Ε, Πρόεδρε και δεσμεύεσαι στο δημόσιο λόγο με συγκεκριμένες ιδέες δεν μπορείς να βρεθείς σε ένα κυβερνητικό σχήμα δίχως να έχεις λόγο στο «σενάριο», στη «σκηνοθεσία» και στην επιλογή των ρόλων ή όταν πολύ περισσότερο διαφωνείς. Δεν είμαι μυστικοσύμβουλος, advisor, κάνω δημόσια ζύμωση ιδεών και βέβαια στενοχωριέμαι επειδή ο Γιώργος Παπανδρέου και η ηγετική «ομάδα» αγνόησε τις έγκαιρες προειδοποιήσεις κινδύνου. Μακάρι να είχα τον πλούτο και την ελευθερία του «περιθωρίου», το οποίο είναι πολύ παραγωγικό σε ζοφερούς καιρούς. Εδώ φιλοδοξώ να γίνω Ευρικλής!

Ποια φράση κλειδί από τους Έλληνες σας έχει επηρεάσει περισσότερο;

«Όπως του διώξει ας κάνει, κι αμέριμνος στον όλεθρό του ας τρέξει» λέει ο Αισχύλος για την άτη του Αγαμέμνονα. Η Έβδομη Αίσθηση μας προειδοποιεί ότι η εξουσία έλκεται από την αυτοκαταστροφή της.                              Απο το Το Ιστολογιο του Μιμη Ανδρουλακη