Καπνίζοντας σαν Τουρκάλες!

Του Γκαζµέντ Καπλάνι

Τον Αµπράαµ Πούσκας τον γνώρισα τυχαία στην Πάρο. Αποφασίσαµε να πιούµε ένα ποτήρι µαζί σε µια ταβέρνα της Νάουσας. Είναι Ούγγρος, καθηγητής Πυρηνικής Φυσικής στο Πανεπιστήµιο της Βουδαπέστης. Βρίσκεται στην Πάρο για διακοπές. Μου λέει ότι µένει στο «Ρorto Ρaros» και µιλάει µε τα καλύτερα λόγια για το ξενοδοχείο, το τοπίο, το σέρβις. «Θα πω και σε άλλους φίλους µου να έρθουν στην Ελλάδα του χρόνου» λέει.

«Πούσκας, σαν τον διάσηµο ούγγρο ποδοσφαιριστή, προπονητή του Παναθηναϊκού και της ΑΕΚ;» τον ρωτάω. Γνέφει «ναι» µε το κεφάλι. «Πούσκας» µου εξηγεί, «σηµαίνει “τουφέκι” στα ουγγρικά». Εκπλήσσοµαι. Το ίδιο σηµαίνει και στα αλβανικά. Είναι η σειρά του να εκπλαγεί. Και έτσι από τον Πούσκας η κουβέντα περνάει στον κοµµουνισµό. Διαφορετικός ο κοµµουνισµός της Ουγγαρίας από εκείνον της Αλβανίας. Παρ’ όλα αυτά, η ηλίθια ιδεολογία του κόµµατος, η σταλινική τροµοκρατία, οι µυστικές υπηρεσίες, οι φυλακές, τα βασανιστήρια, οι ανύπαρκτες ατοµικές ελευθερίες ήταν ίδια. Και, ενώ µιλάµε για τον κοµµουνισµό, µας τραβά την προσοχή ο εύθυµος θόρυβος στη διπλανή καφετέρια. Οι θαµώνες βλέπουν µπάσκετ: Ελλάδα - Τουρκία....


Οταν η Ελλάδα βάζει καλάθι η καφετέρια σείεται. Οταν βάζει η Τουρκία ακούγονται κάποια...

χλωµά χειροκροτήµατα. Σηκώνοµαι όρθιος και βλέπω στη µέση της καφετέριας µια παρέα νεαρών κοριτσιών. Χειροκροτούν µέσα σε απόλυτη αδιαφορία. Ο Αµπράαµ απορεί. Εχει ακούσει ότι Ελληνες και Τούρκοι «σφάζονται». Ευτυχώς οι καιροί αλλάζουν, του λέω. Ακούω εναλλάξ τις επευφηµίες για τα ελληνικά καλάθια και τα άτονα χειροκροτήµατα για τα τουρκικά. Ολα αυτά µέσα σε ένα πολιτισµένο κλίµα. Βλέπω ξανά τις νεαρές Τουρκάλες. Καπνίζουν συνέχεια. Καπνίζουν σαν Τούρκοι – σαν Τουρκάλες για την ακρίβεια. Αλλωστε οι Τούρκοι έφεραν τον καπνό και το τσιγάρο στα Βαλκάνια. Θυµήθηκα εκείνη τη στιγµή ότι, από όλη την Ευρώπη, µόνο στα Βαλκάνια έγιναν µαζικές διαδηλώσεις κατά της απαγόρευσης του καπνίσµατος. Δεν αποχωριζόµαστε εύκολα εµείς οι Βαλκάνιοι τις εξαρτήσεις µας. Πριν από χρόνια, ένας άγγλος ανθρωπολόγος µου είχε πει κάτι απλοϊκό, που µου άρεσε όµως: «Οι Βόρειοι είναι επιρρεπείς στις υστερίες, οι Νότιοι στις εξαρτήσεις». Ρωτάω τον Αµπράαµ αν στην Ουγγαρία απαγορεύθηκε το κάπνισµα. «Οχι εντελώς. Η κυβέρνηση προσπαθεί αλλά δυσκολεύεται» απαντάει. Οι Ούγγροι καπνίζουν και αυτοί σαν Τούρκοι. Ολοι οι Κεντροευρωπαίοι, εδώ που τα λέµε. Αρκεί να διαβάσεις τη λογοτεχνία τους: σε «πνίγει» το ντουµάνι. Το ηµίχρονο τελειώνει. Οι Τουρκάλες µιλάνε µεταξύ τους και καπνίζουν. Γενικώς, στην καφετέρια οι περισσότεροι καπνίζουν σαν Τούρκοι. Από την εποµένη, όµως, στην Ελλάδα θα ίσχυε η απαγόρευση του καπνίσµατος σε όλους τους κλειστούς δηµόσιους χώρους.

Ο Αµπράαµ λέει πόσο πολύ του άρεσε η Πάρος – εάν ήταν πιο φθηνή θα του άρεσε πιο πολύ. Πόσο πολύ του άρεσαν οι άνθρωποι. Του άρεσαν τα πάντα – εκτός από το αυτοκίνητο που νοίκιασε. Πόσο πολύ του άρεσαν οι εκκλησίες. «Η εκκλησία της Παναγίας της Εκατονταπυλιανής είναι από τις ωραιότερες που έχω δει» λέει. Και έχει δει πολλές. Είναι καλός χριστιανός, καλβινιστής. Καθώς τον βλέπω να πίνει τόσο εύθυµα το κρασί, του λέω ότι πιο πολύ µου θυµίζει µπον βιβέρ παρά καλβινιστή. Χαµογελάει, σαν Ελληνας. Και µετά προσθέτει: «Κοίταξε, η Ελλάδα είναι τόσο όµορφη, που και έναν καλβινιστή τον κάνει ηδονιστή»…

gazikapllani.blogspot.com