Είναι η πραγματική οικονομία, ανόητε!

Tου Πασχου Mανδραβελη

Τι περίεργο πράγμα! Oταν εμείς παίρναμε μέτρα, τα διαβόητα spreads ανέβαιναν. Τώρα που η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η Κεντρική Τράπεζα δημιούργησαν ένα γιγαντιαίο ταμείο για την αντιμετώπιση της κρίσης του χρέους όλων των χωρών της Ευρωζώνης, τα επιτόκια δανεισμού όλων των χωρών –και των ελληνικών– βούτηξαν. Ακόμη πιο περίεργο είναι το γεγονός ότι τα spreads ανέβηκαν στις 1.000 μονάδες βάσης και όταν ανακοινώθηκε το μεγάλο (για τα ελληνικά μέτρα) πακέτο διάσωσης της ελληνικής οικονομίας ύψους 110 δισ. ευρώ για τρία χρόνια. Τι συμβαίνει εδώ; Υπάρχει καμιά συνωμοσία κατά της Ελλάδος που μεγεθύνει τα κακά νέα (π. χ. του ελλείμματος) και υποτιμά τα καλά (π. χ. του ελληνικού μηχανισμού διάσωσης);

Μάλλον όχι, αν και η δημοσιότητα για τα προβλήματα του 2% της Ευρωζώνης είναι δυσανάλογη για το πραγματικό βάρος της ελληνικής οικονομίας στο παγκόσμιο γίγνεσθαι. Αρκεί να σκεφτούμε ότι ολόκληρο το δημόσιο χρέος μας είναι κάτι λιγότερο από το μισό του ελλείμματος των ΗΠΑ. Μόνο για φέτος.
Η Ελλάδα βρέθηκε στο μάτι του κυκλώνα της χρηματοπιστωτικής κρίσης, κρίση η οποία τώρα περνάει τη δεύτερη φάση. Στην πρώτη φάση ο αέρας που κυκλοφορεί στις αγορές –ευφημίζονται ως «τοξικά προϊόντα» – χτύπησε τις τράπεζες. Ξαφνικά διαπίστωσαν ότι αυτά τα περίπλοκα και εξωτικά χρηματοπιστωτικά προϊόντα ήταν νούμερα χωρίς αξίες. Εγινε η συντονισμένη κρατική παρέμβαση και όλοι νόμιζαν ότι η κρίση τέλειωσε το 2009. Ο αέρας όμως δεν εξαλείφεται διά της μετάθεσής του. Προστέθηκε στον αέρα των κρατικών ομολόγων.
Παρένθεση: το ότι η αγορά κρατικών ομολόγων κυριαρχείται από αέρα φαίνεται από την εξέλιξη του ελληνικού επιτοκίου τα τελευταία χρόνια.....
Πριν από τρεις μήνες ανακάλυψαν αυτές οι «σοφές» αγορές τη δυναμική του ελληνικού χρέους; Και καλά, κανείς στην Ελλάδα δεν πρόσεχε τον κ. Στέφανο Μάνο (το 2008 προειδοποιούσε: «Σε τέσσερα χρόνια (2004 - 2007) προστέθηκαν χρέη 48 δισ. ευρώ... Η αύξηση του δημοσίου χρέους τα τελευταία 4 χρόνια είναι ίση με το σύνολο των φορολογικών εσόδων του 2007»), οι αγορές δεν έβλεπαν τα νούμερα; Αυτά δεν ήταν κρυφά, δεν μπορούσαμε να τα αλλοιώσουμε. Αλλά όταν πουλάς κι αγοράζεις αέρα με μόνο στόχο τα μπόνους, η πραγματική οικονομία κάποια στιγμή θα εκδικηθεί.
Τώρα σκάει η φούσκα του δημοσίου χρέους. Στην Ελλάδα με δραματικό τρόπο, αλλά θα είναι παγκόσμια. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η πρώτη τρυπούλα δεν άνοιξε εδώ, αλλά στο Ντουμπάι. Αυτό πιστοποιείται από μια αλληλουχία γεγονότων στην οποία δεν δίνουμε μεγάλη σημασία. Η Ελλάδα ανακοίνωσε το θηριώδες έλλειμμα 14% στα μέσα Οκτωβρίου. Tα ελληνικά spreads όμως αρχίζουν να κινούνται ανοδικά στα μέσα Νοεμβρίου, αμέσως μετά τη στάση πληρωμών της κρατικής κοινοπραξίας Dubai World. Tότε, όλοι διαπιστώνουν ότι ο ιός της κρίσης ξέφυγε από τις τράπεζες και μεταλλάχθηκε σε ιό του δημοσίου χρέους. Εξ ου και τα δημοσιεύματα του διεθνούς Τύπου με τίτλο: «Είναι η Ελλάδα το επόμενο Ντουμπάι;».
Η λύση σ’ αυτή τη μαντάρα των αγορών είναι μια καθολική αναδιάρθρωση του χρέους. Να φύγει ο αέρας από παντού. Αυτό όμως απαιτεί παγκόσμια πολιτική βούληση. Η αναδιάρθρωση του χρέους σε μία μόνο χώρα θα δημιουργούσε κραδασμούς και ίσως να επιτάχυνε τις εξελίξεις, αλλά για τις αγορές θα ήταν ασυγχώρητη. Η χώρα που θα το τολμούσε θα αποκλειόταν επί μακρόν από τα δανεικά. Και μια χώρα σαν την Ελλάδα χωρίς παραγωγική βάση χρειάζεται πολλά δανεικά για να πληρώσει μισθούς δημοσίων υπαλλήλων και τις πολλές συντάξεις.manier