ΟΙ ΑΘΛΙΟΙ ΤΩΝ ΑΘΗΝΩΝ

Της Αρτεμης Καπούλα

Το να ζεις στον δρόμο είναι ένας καθημερινός πόλεμος, ένας θάνατος. Σκοτώνεις με τα ίδια σου τα χέρια την ψυχή σου, τα όνειρα σου, την ελπίδα σου. Γίνεσαι σκουπίδι για να αντέξεις, για να μην μπεις στον πειρασμό να αφήσεις το κορμί σου να πεθάνει. Έτσι κι αλλιώς όλα τα υπόλοιπα είναι νεκρά από χρόνια...

Την Παρασκευή 12/3 πέρασα την βραδιά μου στην πλατεία Κλαυθμώνος. Στην εκδήλωση που διοργάνωνε για 5η συνεχή χρονιά η μη κυβερνητική οργάνωση Κλίμακα, η μόνη σχεδόν που ασχολείται ενεργά στην χώρα μας με το πρόβλημα των αστέγων. Μια βραδιά sleep out που το σύνθημα της ήταν ας κοιμηθούμε όλοι μια νύχτα έξω, ας μάθουμε έστω και εικονικά, έστω και για 12 ώρες πως είναι να κοιμάσαι έξω, να είσαι άστεγος, να έχεις να αντιμετωπίσεις τις καιρικές συνθήκες, την εγκληματικότητα, την πείνα, την αδιαφορία όλων αυτών που σε προσπερνούν.

Πηγαίνοντας στην εκδήλωση είχα στο μυαλό μου την εικόνα που λίγο πολύ όλοι φέρνουμε στον νου μας όταν ακούμε την λέξη άστεγος. Άτομα εξαθλιωμένα ψυχικά και σωματικά, να σέρνονται στους δρόμους κουβαλώντας σε ένα καροτσάκι ή σε πλαστικές σακούλες το βιός τους, την ζωή τους ολάκερη. Τις ψυχές τους. Άνθρωποι που κοιμούνται σε χαρτόκουτα, σε παγκάκια, που οι περισσότεροι είναι ψυχικά ασθενείς και εκδηλώνουν παραβατική συμπεριφορά. Μετανάστες, παιδιά εξαρτημένα, ηλικιωμένους χωρίς οικογένεια. Ίσως σαν κοινωνία μας βολεύει να έχουμε αυτή την εικόνα. Γιατί έτσι ξορκίζουμε το κακό μακριά από το σπίτι μας.........


Αν ήμουν δημοσιογράφος και έκανα ρεπορτάζ θα μίλαγα με αριθμούς, με στοιχεία. Θα σας έλεγα ότι στην Ελλάδα δεν έχουν καταμετρηθεί ποτέ οι άστεγοι. Νομοθετικά δεν υπάρχουν καν. Θα σας έλεγα επίσης ότι το ποσοστό των ανθρώπων που κοιμούνται στο δρόμο αυξάνεται ραγδαία μέρα την μέρα και ενώ στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες προσπαθούν να βρουν λύσεις να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα εμείς ως κράτος δεν έχουμε αναγνωρίσει καν ότι υπάρχει. Θα ανέφερα ότι το 10 % των αστέγων είναι ανώτερης ή ανώτατης εκπαίδευσης, το 23,5% έχουν τελειώσει λύκειο το 20% γυμνάσιο και οι υπόλοιποι τουλάχιστον δημοτικό. Μόνο το 9% είναι αναλφάβητοι. Το 95 % έχει σοβαρά παθολογικά προβλήματα υγείας και δερματικές παθήσεις. Ο μέσος ηλικιακός όρος είναι τα 47 χρόνια αλλά οι ηλικίες των ανθρώπων που είναι στο δρόμο κυμαίνονται από 15 έως 85 χρονών. Ψυχρά νούμερα, στατιστικές, αριθμοί που παραμένουν στο μυαλό για ένα λεπτό και μετά εξαφανίζονται ως περιττές πληροφορίες.

Η εικόνα όμως δεν εξαφανίζεται. Είδα και μίλησα με ανθρώπους που μέχρι πρότινος ήταν σαν και εμάς. Ανθρώπους με σπίτι, με δουλειά, οικογένεια. Με αυτό που λέμε αξιοπρεπή ζωή. Που είτε από λάθος στις προσωπικές τους επιλογές είτε γιατί αναγκάστηκαν επειδή χρωστούσαν σε δάνεια και κάρτες, βρέθηκαν από την μια στιγμή στην άλλη χωρίς σπίτι, χωρίς χρήματα, να περιφέρονται σαν φαντάσματα σε μια πόλη που κλείνει τα μάτια. Ανθρώπους που έχασαν την δουλειά τους σε μεγάλη ηλικία και δεν κατόρθωσαν να βρουν άλλη, που ένα πρόβλημα υγείας τους ανάγκασε να σταματήσουν να εργάζονται και που δεν βρήκαν πουθενά ένα χέρι βοηθείας να κρατηθούν για να ορθοποδήσουν ξανά.

Κατάλαβα με λίγα λόγια ότι σε μια χώρα όπου η ανεργία καλπάζει ήμαστε όλοι εν δυνάμει άστεγοι. Ότι μια κακιά στιγμή φτάνει για να μας οδηγήσει στα παγκάκια της ομονοίας, της Κλαυθμώνος, στα χαρτόκουτα της Αθηνάς, να μας κάνει απόκληρους.


Εύχομαι να μπορούσα να αποτυπώσω μέσα από τις λέξεις τον πόνο, την δυστυχία, την ανασφάλεια, τα χιλιάδες προβλήματα που αντιμετωπίζουν. Δεν μπορώ όμως γιατί το βλέμμα δεν αποτυπώνεται. Η πίκρα δεν χωρά σε καμιά λέξη. Το κρύο, το παγωμένο τσιμέντο, η προσπάθεια να μείνεις ζωντανός μια ακόμα νύχτα μόνο βιώνονται. Αν δεν κοιτάξεις αυτά τα πληγωμένα μάτια, αν δεν πιάσεις τα βρώμικα και ροζιασμένα χέρια τους, αν δεν ακούσεις το παράπονο αλλά και την αξιοπρέπεια στην φωνή τους δυστυχώς δεν μπορείς να καταλάβεις τι σημαίνει άστεγος. Και παραμένει για σένα μια μορφή κάτω από ένα χαρτοκιβώτιο, ένα σώμα ξαπλωμένο στο παγκάκι.

Γυρνώντας σπίτι μου και βάζοντας το κλειδί στην πόρτα, μια κίνηση που όλοι την θεωρούμε αυτονόητη, αισθάνθηκα μια παγωνιά βαθιά ως τα κόκαλα. Μια παγωνιά που κανένα πάπλωμα δεν κατόρθωσε να διώξει όλη την νύχτα.      Άνεργοι Δημοσιογράφοι